Katalog

Çevre Teknolojileri Sözgelimi ABD'de bir kilowattsaat elektrik (bir ütünün bir saatte kullandığı miktar) üretimi 0.750 kilo karbon dioksit üretir. Dolayısıyla tipik bir ailenin bir ayda tükettiği elektrik atmosferdeki CO 2 'ye 900 kilo ek bir yük getirir. Ağaç dikin Ağaçlar atmosferdeki karbon dioksiti fotosentez yoluyla çekerler. Dolayısıyla sera gazı emisyonunun bir kısmını yok etmenin potansiyel bir yolu da daha fazla miktarda orman oluşturmaktır. Ancak bazı ağaçlar dikildikleri ilk yıllarda kayda değer oranda karbon dioksit emmezler. Dahası ormanlar yandıkça veya çiirüdükçe atmosfere C02 salarlar. 4 dönümlük çam gibi yumuşak odunlu, hızlı büyüyen ağaçlar, yaklaşık 15. yıllarında emilim açısından zirveye ulaşırlar ve yılda 5 ton kadar karbon dioksiti emerler. Sert odunlu ağaçla daha yavaş gelişir ancak karbonlarını daha uzun süre içlerinde hapsederler Sözgelimi 25 yaşındaki 4 dönümlük bir ceviz ağacı ormanı 2.2 ton ağırlığında karbon dioksiti emebilir. Aşağıdaki grafik ne kadar ceviz ağacının dikilmesi gerektiğini gösteriyor. C02'Yİ DENGELEYECEK AĞAÇ MİKTARI ENERJİ YILI YENİLEBİLİR YAKITA GEÇİŞ Ne var ki yenilenebilir yakıtlara geçmek o kadar kolay değildir. Rüzgâr ve güneş enerjisi geniş alan ister; kilovvattsaat başına daha yüksek bir maliyet gerektirir ve yakın gelecekte bunların konvansiyonel enerji kaynaklarına ciddi bir alternatif oluşturabileceği düşünülmüyor. Bu yılki bitki mahsulünden biyoyakıt şeklinde doğrudan enerji elde etmek hem daha temiz hem de kömür veya petrolden elde etmekten daha randımanlıdır. Ancak Duke'a göre dünyanın şimdiki enerji ihtiyacını biyoyakıt ile karşılamak için dünyadaki bitki üretiminin yüzde 22'sinin bu yöne kaydırılması gerekir. Bu durumda konvansiyonel yakıtlara alternatif oluşturacak kaynakların azlığı nükleer enerji tartışmasını sürekli gündemde kalmasına yol açıyor. Ancak radyoaktif sızıntı tehlikesine karşı, nükleer santral açmaktansa enerji tüketitnini azalttnak daha akılcı gibi görünüyor. e Tek ailenin yaşadığı ev 12.871 kg C02 üretir 34 Ceviz ağacı BİREYSEL DÜZEYDE ENERJİ TÜKETİMİ NASIL AZALTILABİLİR? Aile bireylerinin öncelikle bireysel çabalarla sera gazı emisyonunu azaltabileceklerine inandırılmaları gerekir. A) Bireyin doğrudan etkili olabileceği önlemler • Fosil yakıt tüketimini olabildiğince azaltmak • Evlerdeki ısıtma ve soğutma sistemlerindeki tcaçaklar giderilerek varolan sistemin daha randımanlı çalışması sağlanır. Sözgelimi ısı yalıtımı ve tesisatın yenilenmesi gibi • Daha çok ABD'deki bahçeli evler için geçerli olmakla birlikte, bahçe zeminini çim ile değil, bakım istemeyen malzemelerle kaplamak, otomobillerden daha fazla CO 2 çıkartan çim biçme makinelerinin olumsuz etkilerini ortadan kaldırır. • Bilgisayarlarda sıvı kristal ekran (LCD) katot ışın tüp ekranlarına göre yüzde 5070 oranında daha az enerji harcar. Günde 12 saat açık kalan bir ekran, atmosfere yılda 61 kilo CO 2 salar. • Evlerde bir düzine kompakt floresan ampul kullanmakla karbon dioksit emisyonu yılda 250 kilo azalır. • Karbon dioksit emisyonu düşük araba modellerine geçmek, sözgelimi yılda 17.000 kilo CO2'yi (örnek. Ford Excursion) 8.000 kiloya (örnek Ford Escape Hibrid) düşürmek. Hatta Toyota Prius sedanın yıllık emisyonu 4.500 tondur. Bilgi için: www.greenercars.com B) Başkalanmn yarathğı emisyonu azaltma yöntemleri • Ağaç dikmek. Uzmanlara göre bir ağaç ancak 20 yıl sonra kayda değer miktarda CO2 emer. Bir ağaç 100 yılda 1.350 kg CO2'yi atmosferden temizler. • Norveçli bir enerji şirketinin başlattığı CO2'yi yerin altına gömmek. Şirket Kuzey Denizi'nde kurduğu delme platformu ile milyonlarca ton sera gazını yerin altına gömüyor. Platformun kurulması 100 milyon dolara mal olmakla birlikte jeologlar bunun en güvenilir ve kalıcı teffıizlik yöntemi olduğuna dikkat çekiyorlar. Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı'ndan iklim bilimci Ken Caldeira'ya göre küresel ısınmayla mücadelede kayda değer bir sonuç almak için her gün bu platformlardan bir tane inşa edilmesi gerekir. Reyhan Oksay Kaynak: Discover, Ağustos 2005 * www.aceee.org www.eia.doe.gov www.nahb.org/publicationdetails.aspx?ID=2028 www.betterworldclub.com www.self.org Iki aile arabası 12.000 kg C02 üretir 31 Ceviz ağacı O ABD'deki ailelerin tümünün enerji talebi 1.350.300.000 ton C02 üretir 44.5 milyon hektar ceviz ağaçı ABD'deki tüm ulaşimın enerji ihtiyacı (Otomobiller, kamyonlar, uçaklar ve trenler) 64.8 milyon hektar ceviz ağacı ABD'deki fosil yakıt tüketiminin tümü 6.372.900.000 ton C02 üretir 202.5 milyon hektar ceviz ağacı Türkiye'nin 2000 yılına göre dünya ülkeleri arasında toplam CO2 emisyonunda 22., kişi başına CO2 emisyonu açısından 74., CO2 emisyonunun gayrisafı yurtiçi hasıla'ya oranında 55. ve CO2 emisyonunun satın alma gücü paritesine göre hesaplanmış GSYİH'ya oranında ise 57.s ırada yer aldığı görülmektedir. Türkiye, elektrik enerjisi talebini karşılamak için CO2 emisyonu az olan doğalgaz ve yüksek kalorili ithal kömürü yüksek oranda kullanmaktadır, diğer taraftan enerji talebinin önemli bir bölümünü de yenilenebilir kaynak olan hidroelektrik santrallerinden karşılamaktadır. OECD ülkeleri arasında toplam CO2 emisyonu açısından 13. sırada bulunan Türkiye, OECD'ye üye ülkeler arasında en düşük kişi başına CO2 emisyonuna sahip ülkedir. Sektörlere göre CO2 emisyonlan (Gg). Emisyon hesaplamalan incelendiğinde sera gazlannın en önemli kaynağı olarak yakıt tüketimi öne çıkar. Özellikle sera etkisine en büyük katkıyı yapan CO2 emisyonlarının yaklaşık %90'ı yakıt tüketiminden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle enerji üretimi ve kullanımdaki değişim ile enerji politikalanndaki değişimler sera gazı emisyonlan üzerinde etkin bir role sahiptir. Yakıt Tüketiminden kaynaklı seragazı salımlannın karşdaşünlması Göstergeler (2000) Türkiye Kişi başı enerji temini (Tep/kişi.yıl) 1,2 Kişi başı elektrik tüketimi(kWh/kiŞİyl) 1.817 Yakıt tüketiminden kaynaklanan toplamCO2 salımı (Mt CO2/yr) 204 Yakıt tüketiminden kaynaklanan kişi başı CO2 salımı (tC02/kişi.yıI) 3,1 uye'nin Seragazı Salımları Dünya 1,68 2.343 12.450 3,9 OECD 4,74 8.089 23.395 11,1 Kaynak: OECDIEA, Temel Istahsükler, 2002