Katalog

Ooof off line Tanol Turkoğlu (TanolT@yahoo com) İnternette Bilgi Arama (Sanatı) Geçtığımız gunlerde BusinessWeek dergısının ınternet sıtesınde okuduğum bır makalede son donemde ABDde Google, Yahoo gıbı arama motoru hızmetı fırmaların, teknolojı alanında çalışanların en çok rağbet ettığı fırmalar olduğu belırtılıyordu Oncelıkle bu tercıhın gensınde, arama motoru hızmetı veren bu tur fırmaların fınansal anlamda dığer teknolojı fırmalarına gore daha guçiu durumda olmaları yatıyor olabılır Google'ın geçen sene halka arzı ıle başlayan ıvmelenme devam edıyor Pekı bu sayede son kullanıcı durumundakı bızler ne gıbı şeyler bekleyebılırız, bıraz da onu ırdeleyelım Internetın yaygın kullanıma başlamasıyla dunya uzerınde bıreylenn erışımıne sunulan bilgi hacminde de ınanılmaz bır artış oldu Iş o noktaya geldı kı bıryanda 'internetdedığınşeybılgıçöpluğüdür'yakıştırmalarıyapılırken dığer yanda da değerli bilgiyi değersizinden ayırabilmek, ya da aradığın asıl bilgiye ulaşabilmek kavramları gıderek daha onemlı hale geldı Arama olgusuna yenı bır bakış açısı getıren Google'un başarısı bunun en tıpık orneğı Google aradığınız kelımelerle ılgılı web sıtelerının lıstesını, sızden once yapılan aynı aramalarda en çok tercıh edılme durumunu dıkkate alarak lıstelemekte Ancak hala onemlı bır eksık var Veri, enformasyon ya da bilgi arasındaki farkı, mevcut mımarı ozellığı ılıbarıyle ortadan kaldıran altyapısı nedenıyle internette gerçekten de ıstenen bılgıye enşebılmek cıddı bır sorun halıne gelmeye başladı Bu sorun her geçen gun geometrık olarak artmakta 0 nedenle daha çok beyın kapasıtesının arama motoru lırmalarına kayması, bu lırmaların, bır sonrakı savaşı kazanabılmek ıçın ozel yenı ımkânlar uzerındekı çalışmalarını daha da yoğunlaştırmasında onemlı bır etken olacaktır Bu tur yenı gelışmekte olan teknolojıler kademe kademe ılerleme gosterdığınden, surecı yakından ızleyen mudavımler ıçın bır sonrakı ıkı sonrakı adıma konsantre olmak ve onların gerçekleşmesını ızlemek, gerçekten de çok onemlı\ değerli ve zaman alıcı bır durum Ancak konuya dışarıdan bakan olmanın verdığı rahatlıkla bakarak, kendımıze şu soruyu sormak hıç de lukse kaçmaz Intemette nasıl bır arama mekanizmasına gereksinimimiz var? Bır kullanıcı olarak bu soruyu kendınıze sordunuz mu hıç? Google, MSNya da Yahoo 'ya gıttığınızde arama çubuğuna ne yazıyorsunuz? Neye ulaşmak ıçın'? Şu ankı durumda o sıielerın paradıgması bız kullanıcıları yönlendırıyor 0 sitenin gerisinde çatışan mekanizmaya, kendimizi onun anlayacağı biçimde ifade etmeye çalışıyoruL Örneğin eğer dedıkodusunu duyduğumuz Van Der Graaf Generator'u uzun yıllar sonra çıkan olası yenı albumu hakkında bılgı arıyorsak, belkı de anahtar kelımeler olarak "Van Der Graaf Generator" +"new album" gıbı kelımelerı soruyoruz arama motoruna Pekı bızım doğamıza, beyın yapımıza uygun olan soru bu mu örneğin bu sorunun cevabını bılebıleceğını duşunduğumuz bır tanıdıktanya da uzmandan aynı bılgıyı talep ettığımızde ona 'Van Der Graaf Generator' "yeni albüm' mu dıyoruz? Hayır1 Daha zıyade şu krıtık soruyu soruyoruz "Van Der Graaf Generator'ün yeni albümu çıktı mı?' Ayrıca bu soruyu sorarken bekledığımız cevabın kuru bır "evet"ya da "hayır" olmadığını da belırtmek lazım Çıktı ise adı ne, nereden edinebilirim, hatta belkı şarkı lıstesı ne gıbı soruların da cevabını beklıyorum Çıkmadı ıse çıkması gundemde mı, yoksa zaten uzun ytllardır album çıkarmayan grubun daha uzun bır sure daha çıkarmayacağı mı beklenıyor, bunları da oğrenmek ısterım Işte bır arama motorundan bekledığım şey bu Leb demeden leblebıyı anlaması Leblebıyı oluşturan bılgılerın hangı web sıtelerınde olduğu ılk etapta benı ılgılendırmıyor Once cevabımı alayım Sonra orneğın aradığım albumu satın almak ıstıyorsam, onun satıldığı web sıtelerının lıstesıne bakabılırım Kım olduğu, oldu mu yaşıyor mu muamma olan Trevanian namlı yazarın Şıbumı adlı başyapıtında da belırttığı gıbı, aranan bilgiye ulaşmak gıderek daha bir sanat olmaya başladı bılım olmaktan çıkıp (Bu arada meraklısına not Van Der Graaf Generator uzun yıllar sonra, dort kışılık orijinal kadrosuyla, bır araya gelıp Present adında bır albumu bu yıl çıkardı) Türkiye'de Çocukluğun Tarihi Bekir Onur imge Kitapevı575 sayfa Batıda çocukluğun tarıhı bır bılım dalı olarak son ellı yılda hızla gelışmış, psıkoloji sosyoloji antropolojı ve tarıh arasında yenı kopruler kurulmuştur Turkıyede ıse konuyu sıstemlı bıçımde ele alan bır çalışmanın eksıklığı uzun yıllar hıssedılmıştır Prot Dr Bekır Onur, çocukluğun yaklaşık ıkı yuz yıllık geçmışını anılardan yola çıBaştaran 20 sayradan... Bu anlamda egıtım kelımesı bır surecı yansı tıyorsa ve ınsanlar arası ılışkılen de kapsayıcı bır yonü varsa o halde eğıtım, yaşamın tam ortasında yer alan, ınsanın duşünme eylemını gerçekleştırmesınde başrol oynayan bır olgudur Eğıtımı bu şekılde tanımlıyorsak, şu soruyu sormak kaçınılmaz olur Turkıye'dekı genç nufusun eğıtım surecınde karşılaştığı sorunlara neler çözüm olabılır' Uygulanması gereken egıtım modelı nedır' Bu noktada bızı yönetenlerın nasıl bır 'Insan' anlayışı benımsedıklerı sorunu yenıden belırmektedır Bu da eğıtım ve ıktıdar ılışkısının bır kez daha sorgulanması ve ırdelenmesı anlamına gelır Bu ılışkı ıçındekı can alıcı nokta, bızı yönetenlerın ne ölçude bılımsel, felsefı, pedagojık kaygılar duyduklan, ne olçude bılımsel, felsefı ve pedagojık bırıkım ve gorüş tarzını yetıştıreceklen ınsanın ken dısı ıçın, toplumsal ve tanhsel bağlılıkları da goz önunde bulundurarak değerlendırdıklennın ve hayata geçırmek ıçın ne tur olanaklar sağladıklarının saptanmasıdır (Anğ, 2003, s 103) Çunku bu saptamalar aynı zamanda eğıtımın nıtelığını ortaya koyuyor karak ızlemekte ve yorumlamaktadır Bu genış kapsamlı çalışmada Çocukluğun tarıhı kulturu ve anıları yer alıyor Çocukluğun yuzyıllart bolumunde tarıhsel sıralamayla egıtım aıle ve kurumlarının tarıhı yer alıyor Ço o n u cukların gundelık yaşamı ço cuklara ılışkın gelenekler (evlenme doğum ad koyma sunnet, gıyım beslenme sağlık ve olum) çocuk ye tıştırme yontemlerı (llışkıler ıletışım kurallar dısıplın ve aılede eğıtım) eğıtımoğretım pratıklerı, (Okula başlama, okul ortamı og retmenlerdersler duzendısıplın) oyun ve eğlence kulturu zengın omeklerle ıncelenmektedır İSTENİLEN BİLGİYE ULAŞMAK SORUN 'otekı' olanlar lıstesınde yerını almaktadır Boyle lıkle eğıtım özgur olma nıtelığını kaybetmış, ıçı boşalmış ve gençlerın umutsuzca hayat ıçıne savrulmasının aracı olmuştur Eğıtımın araçsallaşması ıle bırlıkte bırey de o amaca hızmet eden bır araç ve bu zıncırın bır parçası olmuştur Kendı amacını kendısı koyamayan 'Insan' artık ozgurluğunu yıtır mış ve kendısını gelıştırme, değıştırme ve egıtmesı yolunda buyuk bır yara almıştır (Ang, 2003, s 104) FELSEFE EĞİTİMİ Gençlık kaybettığı eleştırel duşünme yetısı ne yönelerek bu yetıyı yenıden keşfetmelıdır Bu keşıf ıse ancak felsefe eğıtımı ıle olanaklıdır, çun kü eleştırel duşünme felsefı bılgının temelıdır Bu noktada ıktıdarlann uzerıne duşen de, bır olanaklar varlığı olan ınsanın olanaklarını eleştırel duşünce çerçevesınde gerçekleştırmeyı ve gelıştırmeyı eğıtımın amacı olarak belırlemesı ve felsefı eğıtımı eğıümın felsefesı yaparak bu bakış açısı çerçevesınde polıükalar üretmesıdır Bu surecın olumlu sonuçlar verebılmesı ıse ancak ve ancak gençlenn ve ıktıdarların bahsettığımız bu çalışmayı ortak bır çerçevede yapmaları ıle mümkündür Bu çalışmanın başarısı, eğıtımde olan bıtenle, olması/yapılması gerekenler arasındaki farkı mumkun olduğunca kapamak ıçın yapılacak bılımsel tartışmalar (Çotuksoken, 2003, s 77) ve bu amaca ulaşmak ıçın verılecek emek ıle doğru orantılıdır Yanı, burada onemlı olan nokta gençlerımızı olması gerekene yonlendırerek, olanlaolması gereken arasındaki açı farkını mumkun olduğunca kapatıp gençlenn gelebıleceklerı en ıyı noktayı kendılerıne göstermektır Daha sonra tercıh kendılerıne kalacakbr Hangı bölümlerde okumak ıstıyorlarsa, nasıl bır gelecek kurguluyorlarsa ona gore hareket edebılecekler ve kendılerını değıştırme, gelıştırme, boylehkle daha ozgur bıreyler olma yolunda kendılerını gerçekleşürebıleceklerdır Gençlığın penceresınden gelecek arayışı ancak bu şekılde bır kazanıma donüşebılır BÛYÜKKARGAŞA Ulkemızde 5O'lı yıllardan bu yana eğıüm alanında bır karmaşa yaşanmaktadır Ozellıkle 1980 sonrası alınan kararlar doğrultusunda uygulanan eğıtım polıtıkalan, tektıpleşen, varolanı sorgulamayan, eleştırel duşunceden uzak, gerçek olana teslım olup onu değıştırme ıradesıne ve arzusuna sahıp olmayan, ezbercı ve çıkarcı bır ınsan modelı yarattı Bu eğıtım polıükalarına bır de ülkemızdekı ekonomık sıkıntılardan kaynakh maddı ımkansızlıklar eklenınce ortaya vahım bır tablo çıktı Ulkemızde yaşayan genç nufusun ıçınde bulunduğu bu sıkıntılara en ıyı ornek ÖSS sınavı ve sonrasında yaşananlardır Bırkaç gun önce, lıseyı yenı bitırmış olan gençlerımız ünıversıte tercıhlennı tamamlayarak başvurulannı yaptı Bu maratonun tek amacı bır unıversıteye gırdıkten sonra öğrenımını tamamlayıp (bu noktada gençlenn okumak ıstedıklerı bolumlenn onemı kaybolmaktadır) ılerıde bır ış sahıbı olmaktır Boylece hayatta guzel ve ıyı olan şeyler maddı olana ındırgenmış olmakla bırlıkte, hayatta gerçekten ıstenılen şeylerın yapılamaması noktasına donuşerek toplum ıçınde bır tektıpleşmeye ve bılınçsızce yapılan eylemler zıncırıne yol açmıştır Bu sınırların dışına çıkan bır genç ıse utopık dunyalar ıstemekle suçlanıp, toplum ıçınde BİR SONRAKISAVAŞINADI: LEBLEBİ 7 Kurtul Gulenç Maltepe Onıv, Felsefe Bol, Oğr Gor Kaynakça ANC Tuten (2003) "Felsefı Antropolojı Açısından Egıtım ve Kultur" Felsefe Soyleşılerı III (1 Bsm) Çotuksoken Betul (Yay Haz) Istanbul Maltepe Unıversıtesı Yayınları s s 101 105 ÇOTUKSOKEN Betul (2003) Kultur Kavramları 7781 Felsefe Açısından Egıtım ve Felsefe Soyleşılerı III (1 Bsm) Çotuk kurtulg@maltepe edu tr soken Betul (Yay Haz) Istanbul Maltepe Unıv Yayınları s s 961/22 20 Ağustos 2005