Katalog

PolitikBilim Nano Teknoloji Aykut Goker ^ 1 "Bilgi Toplumu ft Stratejisi" Devlet Plânlama Teşkılâtı (DPT) Peppers&Rogers Group adlı bır fırmaya, "2010yılı hedef alınarak Turkıye'nın bılgı toplumuna donuşum stratejısının belırlenmesı" amacıyla bır çalışmayaptınyor Buna ılışkın haberlere gözu ılışenlenmız, herhâlde, bılgı toplumuna dönuşmekgıbı bır hedefımız var kı, DPT boyle bır çalışma yaptınyor, dıye duşunmuşlerdır Gerçekten de, devletımızın stratejı belgelerınde, geleceğımızle ılgılı boyle bır ongoru var Yaptırılan çalışmaya ılışkın şartnâmede belırtıldığı gıbı, orneğın, Sekızıncı Beş Yıllık Kalkınma Plânı kapsamında hazırlanan Uzun Vâdelı Stratejı'de "bılgı toplumuna donuşumun sağlanarak dunya hâsılasından daha yuksek orandapayalınması, toplumunyaşamkalıtesınınyukseltılmesı, bılım ve uygarlığa katkı ıle bölgesel ve kuresel duzeylerdekı kararlarda etkın soz sahıplığı uzun dönemlı gelışme stratejımızın nesnel amaçlarını oluşturmaktadır", denılıyor Avrupa Konseyı, 2324 Mart2000 tarıhlerınde, Lızbon'da yaptığı toplantıda, "2010yılına kadar, Avrupa'yı, ekonomık buyumesını, ıstıhdamı ve toplumsal bırlığını surdurmeye muktedır, dunyanın en dınamık ve rekabet gucu en yuksek, bilgiye dayalı ekonomisi hâlıne getırme ve buna ybnelık bır strateji ızleme" kararını nasıl aldıysa, Turkıye de, kendı toplumuyla ılgılı olarak, elbette bu turgelecek ongorulerınde bulunabılır ve bulunmalıdır da Ama, hepımızı yakından ılgılendıren bu tur ongorulerden nıçın çoğumuz habersızız, geleceğımızle ılgılı plânlar, öngoruler nıçın topluma mâl edılemıyor, bu ayrı bır tartışma konusu Bugunluk ışın bu yanını bır tarafa bırakıp geleceğımızle ılgılı ongöruyu bıraz ırdeleyelım "Bılgı toplumuna donuşmek " Pekı, "bılgı toplumu" derken nasıl bır toplum tasavvur edılıyor? Bu kavram, Turkıye'de, "ınlormatıon socıety" karşılığı olarak kullanıldı "Knowledge socıety" kavramı ortaya çıkınca da, aradakı farka hıç onem vermeden, "bılgı toplumu" kavramıyla her ıkı 'vazıyetı' de ıdare eder fıâle geldıki Oysa, bu kavramların bırbırınden ayırt edıldığı AB'nın strateji belgelerınde, hep' "gunumuz enformasyon toplumunun temellerını guçlendırıp", bır gelecek öngorusu olarak, "bılgıye dayalı bır ekonomı hâlıne gelmek ve bılgı toplumuna geçmek'ten, boyle bır "toplum yaratmak'tan soz edılır Bız "enformasyon toplumu" olma meselesını hâllettık de sıra şımdı "bılgı toplumu" olmaya mı geldı? Bunu anlayabılmek ıçın, bu vâdıde Turkıye bugune kadar ne yaptı ve hangı noktaya geldı, ona bakmak ve hâfızalarımızı tazelemekte yarar var Bılındığı gıbı, Turk Hukumetı'nın ışbırlığıyle hazırlanmakla bırlıkte, ana hatları Dunya Bankası'nca belırlenmış olan, Mart, 1993 tarıh ve Turkey: Informatics and Economic Modernization' başlıklı bır ana plân vardı Turkıye'yı enformasyon teknoloıısının lyı bır kullanıcısı hâlıne getırerek "enlormasyona dayalı bır ekonomının tesısı'nın amaçlandığı bu plânda öngorulen, onemlı somut hedefler nelerdı? 1. 'özel sektörün gelıştirilmesi: Bunun ıçın, yerel sanayının enformasyon teknolojısınden yararlanma yeteneğını gelıştırmesını teşvık etmek, yabancı yatırımları cezbetmek, kılıt teknoloplerı uluslararası rekabete açık pazar polıtıkalarıyla temın etmek 2. 'Yeni enformasyon ve telekomünikasyon hizmetlerinde gelişme sağlanabilmesi: Bunun ıçın, komunıkasyon sektorunde lıberalızasyonu saglamak, bu bağlamda, telekomünikasyon hızmetlerı ıle televızyon ve radyo yayınlarındakı 'devlet monopolunu' kaldırmak, posta hızmetlerını telekom hızmetlerınden ayırmak, sektör ıçın bağımsız bır duzenleyıcı kurum kurmak, Turk Telekom'un 'korporatızasyonu'nu saglamak ve katma değerlı hızmetlerden başlanarak, Turk Telekom'u adım adım ozelleştırmek 3. 'Insan sermayesinin oluşturulması: Bunun ıçın, eğıtım sıstemını enformasyona dayalı ekonomının ıhtıyaçlarına gore duzenlemek, eğıtım ıçın ozel sektör kaynaklarını harekete geçırmek 4. 'Kamu sektörünün daha iyiyönetimi: Bunun ıçın, enformatığı daha tyı kullanarak kamu hizmetlerinde produktıvıte ve ınovasyonu artırmak Can alıcı noktaların, farkındaysanız, harfı harfıne uygulanmasına çalışıldı ve çalışılıyor Pekı, bu çabaların sonunda bız, "enformasyona dayalı bır ekonomı tesıs etmış", buradan hareketle de "enformasyon toplumuna donuşmuş" olduk mu? Irdelemeyı ıkı hafta sonra surdureceğım http//www ınovasyon org İki Türk bilimcinin nano teknolojide büyük başarısı ABD, Maryland'daki bir süper bilgisayann yardımı ile iki Türk bilim adamı, titanyum ile kaplanmış karbon nanotüplerinin ideal bir hidrojen depolama malzemesi oluşturduğunu keşfetti. Bu buluş, yakıt hücresi kullanımında devrim yaratacak. unyanın dort bır yanında hıdrojenın depolanması sorununa çozum aranıyor Bu çozumlerden bırı ABD Maryland'dekı Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstıtusu'nden fizıkçı Taner Yıldınm ve Bılkent Unıversıtesı'nden fizık profesoru Salım Çıraa'ya aıL Bu ıkılı, super bılgı sayarın bılgı ışleme gucünden yararlanarak, hıdrojen depolama malzemesi olarak nano yapıların performansını araştırıyor BİLGİ TOPLUMUNA DÖNÜŞMEK... D BAĞLANMA Mılyon dolarlık super bılgısayarın yardımı ıle Yıldınm ıle Çıracı bır model gelıştırdıler Bu modelde, tıtanyumu (hafıf bır geçış metalı), karbon "tekduvarlı nanotup" (SVVNT) olarak bılınen bır nano yapıyı kaplamak veya "bezemek" ıçın kullandılar Yıldırım bu sıstemı şoyle açıklıyor SVVNT uzerındekı tek bır titanyum atomunun mıknatıs gıbı çalıştığını fark ettık Kendısıne dogru en fazla 4 hidrojen molekulunu çeker Bu çekıcı etkıleşım, oda sıcaklığında, tersıne çevrılebılır depolama ıçın doğru kuvvete sahıptır Bu etkıleşımın doğası çok ozeldır ve SVVNT'nın, hidrojen ve karbon yorungesel yolunun ve geçış metalının dyörungesel yolunun bır bıleşımıdır" Karbon nanotuplerı, daha onceden de umut verıcı bır hidrojen depolama malzemesi olarak kullanıldı Ancak etkıleşım çok zayıftı Benzer şekılde, çok sayıda bılım adamı metal hıdrıtlerı geçış metallenndekı hidrojen ınceledı ve bunlardakı etkıleşımın çok kuvvetlı olduğunu ortaya çıkarttı YÛZEYDE BİRİKME Bır malzemenın hidrojen depolaması ıçın gazı dış yuzeyınde bmktırebılmesı gerekır Araştırmalar dış yuzeyde bırıktırmenın oluşması ıçın ıkı temel sıstem uzerınde odaklanır Bunlardan bı •ENFORMASYONA DAYALI EKONOMİ' Yıldırım bu konuda şunları soyluyor "Bu çalışmada bız bu ıkı sıstemı, yanı SVVNT Hidrojen ile çalışan ilk motosikleti Ingiliz öretici Intelligent Energy ve geçış metallerını bırleştırgeliştirdi. Henüz prototip aşamasında olan araca ENV (Emission dık Sonuçta çok şaşırtcı bulgularla karşılaştık, çunku bırneutral vehicle) adı verildi. leşık sıstem tek tek SVVNT veya metalden daha farklı özellıklere sahıptı Kısaca rı kımyasal bırıktırme (hidrojen ıle genellıkle katı bırleşık sıstem, hidrojen depolama malzemesi olaolan yüzey tutma malzemesi arasında oluşan kımrak ıdealdı" yasal bağ), bır dığerı de fızıksel bırıktırmedır (Hidrojen van der VVaals kuvvetı yardımı ıle yüzeyde TİTANYUM ATOMLARINDAKİ tutulur) DAVRANIŞ FARKLILIKLARI Depolama malzemesi ıçın hıdrojenı yuzeyde Bılım adamlarının elde ettığı sonuçlar ayrıbırıkürmek akla ılk gelen duşuncedır Ikıncısı ıse ca bıleşık titanyum atomları ve tek bır titanyum hıdrojenın tekrar gen kazanılıp kazanılmayacağı atomu arasındakı davranış farklılıklarını ortaya çııle ılgılıdır Burada sıcakhk onem kazanır Karbon kartması açısından da ılgı çekıyor Bıleşık titannanotuplerı gıbı yuksek yuzey alanı malzemelen yum, "aktıvasyon banyerı" yardımı ıle hıdrojenle ve aktıve edılmış karbon, hidrojen molekullerını etkıleşır Bu şu anlama gelıyor Hidrojen molekuloda sıcaklığında muhafaza edemez Bunun nedelennın metale doğru ısı veya basınç yardımı ıle ıblnı fızıksel etkıleşımın zayıf doğasıdır. mesı gerekıyor Yıldırım'a gore metaller de bu bağlamda Ancak tek bır titanyum atomu ıle kaplı olan sorun çıkartıyor Bu sorun şu Metallerdekı hidrokarbon nanotuplen soz konusu olduğunda, ortajen molekullerının kımyasal etkıleşımı çok kuvvetda ustesınden gelınmesı gereken bır engel yoktur lı olmasına karşın, fızıksel etkıleşımı oda sıcaklıYıldırım, hidrojen molekullerı ıle titanyum kaplı ğında depolama ıçın çok zayıftır SVVNT'ler arasındakı etkıleşımın her zaman, bır Bu durumda karbon nanotuplerı ıle metalı mıknatısın demır bır nesneyı kendıne doğru çek karıştırdığınızda ne olur? Yıldınm ıle Çıracı'nın mesı gıbı çekıcı olduğuna dıkkat çekıyor Dolayıkuramsal çalışmaları bu soruya umut verıcı bır yasıyla hidrojen molekullerı bağlanmak ıçın zora genıt oluşturuyor ' Bızler uçuncu bır etkıleşım daha reksınım duymaz Yıldırım bu ışlemın "kendı kenolduğunu ongorduk Bu da, kımyasal ve fızıksel dıne oluştuğunu" belırterek şunları soyluyor ' Buetkıleşım arasında bır kuvvete sahıptı" rada ılgınç olan bunun yalnızca bırıncı hidrojen