Katalog

(nolojileri azını nasıl azaltınz? egıisyonunu hesaplamaktır. Kaldı ki bu atık gazları azaltmak daha da zordur. Özellikle bireysel düzeydeki girişimlerin yaratacağı faydaları rakamlarla ifade etmek uzmanlık ge£Mwtft Mhmtl&a elluutorm p§k çoğu Mbi v§ kvrvtucvlınn dtşında fpmr rektiren bir konut, Aneak gifiâmiMt §l$ktr1k ünhm $n§ıil tantralan ttmosfın dur. Sözgelimi bir r AffltM dioksit göndtrir, ABDdikl Lawr$net Birtolty Uluul otomobil 3.8 litre Ubentmnnnın dimltflğl tttatlttlklın dayanank H§zirlwn§n aşiğıdakl benzin yaktığı za• bir «vft 9MttrlkH alitlirin m §l$ktronlk clbâzlanıı normtl kvh man atmosfere 11 l§*mmvw itmottot yıl Içlndı saldığı $&n guı miktinm guttortyor. kilo karbon dioksiir buzdottbt yılda 1.İ39 kllowatt saat iliktrik kvlltnır n tın yanı sıra, daha bmrn umcutıda atmostan 823 kilo COt ul$r, az miktarda meEv aletlen ıçın tan, nitröz asidi ve Yılda donuşum 1 kılowatm ı tüketılen diğer toksik gaz k J C02 mıktarı saat elektnk= 0 743 salınır. Bu sonuç ilk bakışta çok yüksekmiş gibi görünebilir. 3.8 litre benzin, motora konulur konulmaz hemen yandığı için 11 kilo atığın nasıl çıkbğı hemen anlaşılamayabilir. Konuya farklı bir açıdan yaklaşırsak, bir 747 yolcu uçağı New York ile Londra arasındaki mesafede 400.000 kilo karbon dioksit çıkartır. Bu miktarın uçağın maksimum kalkış ağırlığından daha fazla olması hesaplamanın hatalı olduğu izlenimini uyandırabilir. Kaldı ki uçaktaki yakıtın yalnızca 136.000 litre olması hata olasılığını güçlendirir. Bu heHerzaman açık sabın doğruluğuTelevizyonlar, bilgisayarlar, müzik aletleri ve nu sağlamak için diğer elektronik cihazlar, ABD'de ortalama jet yakıtı (kerosen) bir ailenin evlerde kullandığı elektriğin yiizde ve benzinin özel10'unu oluşturur. Bu elektriğin yiizde 60'ı bu liklerin bir göz atcihazlar kullammda değilken tükeiilir. Bu da mak gerekir. Bu yılda 56.093.000 ton COz'ye eşdeğerdir. iki yakıtın yüzde 9O'ı karbondur. Yanma sonucu, karbonun her bir atomu oksijenin iki atomu ile birleşir. Sonuçta ortaya karbon dioksit çıkar. liforniya yasasına karşı çıkmaya devam edibaşaran bu şirket DuPont Bu arada üretiAğırlığı olmadığı sanılan oksijen aslında yorlar). mini yüzde 33 oranında artırmayı da başarkarbondan 1.33 kere daha ağırdır. Kyoto Protokolu'nda belirlenen üst sımış. Ayrıca toplam enerji tüketimini 1990 11 kilo CO2 saldığı ortaya çıkar. Bilim adamları CO2'nin atmosferde yüzlerce hatta binlerce yıl kaldığına, güneşinin ısınını hapsederek atmosferi seraya dönüştürdüğünü söylüyor. DOĞADAKİ HASSAS DENGE NASIL BOZULUR? Fosil yakıtların nasıl oluştuğunu inceleyen Massachusetts Üniversitesi'nden çevre bilimci Jeff Dukes, 3.8 litre benzinin milyonlarca yıl boyunca toprağın altında sıkışmış 88.788 kilo ilkel bitki ve hayvan artığından oluştuğunu hesapladı. Bu da 160 dö'nümlük bir tarlada ekili olan buğdayın bir yıllık üretimine saplar ve kökler dahil eşittir. Bu şekilde "mazoşist" bir hesaplama tarzında, benzin deposu 120 litre olan bir arazi aracı 5 bin dönümlük bir tarlanın bir yıllık ürününü tüketiyor demektir. Bu arada bilim adamları, şu anda gelişmekte olan bitkilerden elde edilen yakıtın sıfır net sera gazı emisyonuna yol açtığı varsayar. Ancak kütük veya mısırtabanlı etanolün yanması karbon dioksit çıkartır. Hatta bunların emisyonu bazen fosil yakıttan daha fazladır. Sözgelimi odun kömürü üzerinde köfte pişirmek saatte 5 kilo karbon dioksitin havaya salınmasına yol açar. Oysa propan gazı 2.5 kilo karbon dioksit salar. Ancak şu anda doğruluğuna inanılan yaygın göriişe göre yenile' nebilir kaynaklann saldığı karbon dioksit, ağaçlar, mısır ve diğer biyoyakıt kaynakları gelişirken fotosentez yolu ile yeniden emilir. Bu hassas doğal denge, yeraltındaki fosil yakıtları çıkartıp yaktıkça bozulur, çünkü bunların çıkarttığı CO2 geri emilmez. Duke'ün yaptığı hesaplara göre, 1977'de bir yıl içinde, insan popülasyonu dünyada o yıl yetişen bitkilerin tümünün 400 katını yakmış. Bu trendin her yıl bu şekilde devam ettiğini düşünürsek, sistemin nasıl bozulduğunu anlamak kolaylaşır. 2005 yılında atmosferdeki karbon dioksit yoğunluğu olan 380 ppm milyonda 380 sanayi öncesi dönemden bu yana üçüncü en yüksek düzeydir. İyimser tahminlere göre bu yoğunluk yüzyılın gerid» kalan süresinde ikiye katlanabilir. Ancak insanoğlunun hızla artan fosil yakıtı tüketimine baktığımız zaman böyle iyimser bir senaryonun pek de gerçekçi olmadığını anlarız. Bugün ABD'nin atmosfere saldığı karbon dioksit 1990'a göre yüzde 21 artmış durumda. Ve bunun neredeyse tümü fosil yakıtlardan kaynaklanıyor. Çin'in seragazı emisyonu ise bu dönemde yüzde 50 oranında arttı ve 20 yıl içinde ikiye katlanacağı tahmin ediliyor. t Bütün bu kötü haberlerin yanında bir de iyi haber var. O da Amerikan seragazı üretiminin yüzde 33'ünün veya kişi başına 8.000 kilo CO2 doğrudan kontrol altındaki kaynaklardan, yani ev ve arabalardan salınıyor olması. Ayrıca bu kadar yüksek bir miktarın yan yarıya azalülmasının Amerikan toplumunda çok büyük sıkıntılara yol açmayacağı düşünülüyor. Yazının devamı arka sayfada Konforlu yaşamın b$d$ll nırlarının gelişmiş ülkeler için çok pahalı, çok zor ve gerçek dışı hedeflere sahip olduğu eleştirilerine karşın, bir Amerikan şirketi, şimdiden rekabet avantajını koruyarak, Kyoto'da belirlenen sınırların çok ilerisine geçmiş durumda. Üretim sürecinde değişiklikler yaparak sera gazı emisyonunu 1990 düzeyine göre yüzde 72 oranında azaltmayı yılına göre yüzde 7 oranında azalttığı için yaklaşık 2 milyar dolar kâr etmiş. SERAGAZI EMİSYONUN HESAPLANMASI DuPont'un bu başarısı, herkesin kolayca aynı performansı göstereceği anlamına gelmez. Zorluklardan biri sera gazı Böylece ilk baştaki 2.7 kilo karbon, 7 kilo oksijen ile birleşince (yanma sonucu üretilen kurum ve diğer yan ürünler hariç) gezegenin karbon döngüsüne 9 kilo CO2 karışmış olur. Benzinin nakliyesi ve üretiminde havaya salınan emisyonları da hesaba katarsak (yaklaşık 2 kilo) bir aracın 3.8 litre benzinle atmosfere toplam 961/13 20 Ağustos 2005