Katalog

Beslenme Biyolojisi Probiyotiklerin günümüzde gösterilmiş major etkileri şunlardır: 1) Patojen mikroorganizmaların azaltılması, 2) toksin, mutajen ve kanserojenlerin eliminasyonu, 3) immun sistem modulasyonu, 4) apopitozisin (planlı hücre ölümü) uyarılması, 5) organizma tarafından kullanılan; besin elemanları, antioksidan, büyüme faktörü ve koagulasyon faktörlerinin salınımı. SİNBÎYOTtKLER Prebiyotikler ve probiyotikler sinerji içinde biyoyararlılıklannın artacağı düşüncesiyle bir arada kullanılmaya başlandı ve "sinbiyotikler" ortaya çıktı. Prebiyotiklerle kombine edilen ilk suş L. plantarum 299 suşudur. Gönüllü insanlar üzerinde yapılan araştırmalarda bu suşun mide ve safra asidinden etkilenmeksizin kalınbağırsaklara ulaşabildiği, orada çoğaldığı ve yeterli yoğunluğa (4.7 x 109) ulaştığında ise prebiyotikleri fermente edebildikleri gösterildi (11). Sinbiyotik kompozisyonları, daha güçlü etki elde etmek amacıyle birden fazla LAB ve prebiyotikle zenginleştirildi. Burada amaç farklı suşlann gösterdiği farklı etkileri bir araya toplamakür. Sinbiyotik preperatlan için yüzlerce suş izole edildi ve biyoyararhlıkları test edildi. Bugün; Sinbiotic2000 FORTE adi verilen preperat; dört farklı suş ve prebiyotikten oluşur; (probiyotikler; her biri 1011 adet: Pediacoccus pentoseceus 533:3, Leuconostoc mesenteroides 3277:1, Lactobacillus paracasei subsp paracasei 19, Lactobacillus plantarum 2362), (prebiyotikler; her biri 2.5 g: betaglukan, inulin, pektin ve amylose maize). Sinbiotic2000 FORTE içinde yer alan; Lb paracasei insanlardan izole edildi, diğer üç suş çavdar orijinlidir. tı esnasında bugiine değin probiyotiklerle ilgili klinik ve deneysel çalışma sayısının 140()'e ulaştığı belirtildi. Bunların 97'si (%7) insanlar üzerinde yapılmış randomize kontrollü çalışmalardı ve aşağıda belirtilen elde edilmiş sonuçlar oldukça ümit vericiydi; • Çocuk yaş grubunda atopik hastalıkların önlenmesi (Lactobacillus rhamnosus GG) • Major cerrahiler ve transplantasyon sonrası enfeksiyonların önlenmesi (Lactobacillus plantarum 299) •Akut diyarenin engellenmesi (LGG, L. reuteri SD2112) • İrritable ko lon sendromlu hastalarda abdominal dıs § tansiyon ve ağrının azaltılması (E. coli Nissle 1917) • Ülseratif kolitli hastaların tedavisindeki başarı (VSL3) • Rekürren urogenital enfeksiyonların engellenmesi (Lactobacillus GR1 ve RC14) VVORKSHOP'TAN ÖNEMLİ BAŞLIKLAR • Stockholm Karolinska Enstitüsü'nden Dr. Joseph Rafter; deneysel kolon kanseri modelinde bazı Lactobacillus suşlarının mutajen/kanserojenlere in vitro ortamda bağlanarak kanser gelişimini engellediğini gösterdi. Bu çalışma göz önünde tutularak insanlar üzerinde eş sonuçlar elde edilebilir! • Dr. Ailsa Hart, Dr. Ger Rykers, Dr. Lionel Bueno ve Dr. Erica Isolauri; bağırsak florası ve bazı besinlerin bağırsaklarda yer alan ve dış antijenik uyarılara karşı gastrointestinal immün sistemin yanıtının ne olacağını (görmezden gelme veya aktif immünite) belirleyen hücreler olan "dendritik hücreler" üzerinde etkili olduğunu gösterdi. • Dr. Francisco Guamer; 360 hastayı kapsayan çokmerkezli çalışmasında; Lactobacillus salivarius ya da Bifidobacte ISAPP Uluslararası Prebiyotikler ve Probiyotikler Bilimsel Kuruluşu olan ISAPP (International Scientific Association for Prebiotics and Probiotics) 2000 yılında kuruldu. Bu dernek 2004 yılında Amsterdam'da konusunda uzman (Nutrisyon, Gastroenteroloji, Biyoloji, Mikrobiyoloji ve İmmünoloji) 120 kişinin katılımıyla bir toplantı (workshop) düzenledi. Bu toplan rium infantis suşları ile tedavi edilen enflamatuar bağırsak hastalığı (ülseratif kolit ya da Chron hastalığı) olan kişilerin hastalıklarının belirgin ölçüde gerilediğini gösterdi. • Bağırsaklarımızda 1300'den fazla bakteri çeşidi yer almaktadır. Hepsi birlikte asit salgısı, antimikrobiyal etki, vitamin ve antioksidan sentezi gibi önemli metabolik faaliyetlerde bulunurlar. Bunun yanında fermentasyon yoluyla vücuda enerji sağlanması, bağırsak hareketlerinin düzenlenmesi, yenidoğan bağırsaklarının maturasyonu ve immün sistem modulasyonu gibi birçok önemli görevleri vardır. • Ağız yoluyle alınan probiyotik bakteriler, bağırsaklarımızda 10 ila 100 kat kadar çoğalabilirler. Ancak bu miktan, alınan doz ve kışisel faktörler belirler. İnsan sağlığı için beklenen etkilerin hangi doz ve sürede ortaya çıkacağını bilmek oldukça güçtür. Dr. Peter French (VRI BioMedical Ltd. Avustralya) doza dayalı çalışmaları sayesinde beş faklı dozla immun etkiler elde ettiğini gösterdi. • Yan etkiler düşünüldüğünde; son 30 yılda 180 laktobasil enfeksiyonu bildirildi. Bunun 69'unun ise enfektif endokardit olduğu görüldü. Ancak bu risk daha çok ileri yaş grubunu ve immün yetmezliği olan kişileri içine almaktadır. • AIDS ile ilgili yapılan çalışmalarda; vajinal florası Laktobasil içermeyen kadınlarda HIV bulaşma riskinin yüksek olduğu gösterildi. Bu nedenle vajinal floranın Laktobasillerle güçlendirilmesi belki de bu riski azaltacaktır! • Prof Dr Stig Bengmark ise doğru seçilmiş besinlerle (bitkisel liflerden zengin) insanların aslında probiyotiklere ihtiyacı olmayacağını bildirdi! ci); kalınbağırsaklar ve içerdiği floradır. Flora bütünlüğünü tehdit eden koşullar (antibiyotıkler, lifden yoksun diyet) immün yanıtın şeklini ve derecesini kaçınılmaz olarak etkilemektedir. Florayı korumaya ve güçlendirmeye yönelik tüm çabalar aslında insanoğlunun çok önceleri sahip olduğu ancak yitirdiği özellikleri geri kazanma çabasıdır. Dr. özer İlkgul Özel Anadolu Hastanesi, Genel Cerrahi Departmanı, Antalya email: [email protected] KAYNAKLAR L Slavın JL. Dıetary fiber classifıcatıons, chemical analyses and food sources. J Am Diet Assoc 1987:87:11641171 2. Bengmark, S. Gut and the ımmune system: Enteral nutntıon anu ımmunonutrıents. İn A.E Baue, E. Faıst, D. Fry eds. SIRS, MODS and MOF systemıc ınflammatory response syndrome, multıple organ dysfunctıon syndrome, multiple organ faılure pathophysıology, preventıon and therapy Nevv York: Springer, 2000: 408424 3. Cummıngs JH, Roberfroıd MB, Anderson H et al. A nevv look at dıetary carbohydrate chemistry, physıology and health. Eur J Clin Nutr 1997; 51:417423 4. Loo JV, Cummings J, Delzenne N et al. Functional food propertes of nondıgestıble oligosacccharides: A consensus report from the ENDO project (DCXII A1R1ICT941095). Bnt J Nutr 1999:81:121132 5. Finegold SM, Sutter VL, Mathisen GE. Normal indigenous intestmal flora. In H entges DJ (ed) Human intestinal mıcroflora ın health and disease, London, Academıc Press 1983, pp 331 6. Gustafsson BE. In Cermfree Research, Alan R Liss Inc. Nevv York, 1985:1723 7. Gnoth MJ, Kunz C, KınneSaffran E, Rudloff S. Human mılk oligosacharıdes are mınımally dıgested ın vıtro. J Nutr 2000; 13030143020 8. Müller M, Lıer D. Fermentatıon of fructans by epıphytıc lactıc acıd bacteria. J Appl Bacteriol. 1994, 76:406411 9. Kruszevvska K, Lan J, Lorca G et al Selecbon of lactıc acıd bacteria as probıotıc straıns by in vıtro tests. Mıcroecology and Therapy 2002; 2937 51 10. Finegold SM, Sutter VL, Mathisen GE Normal indigenous intestinal flora. In H entges DJ (ed). Human intestinal mıcroflora ın health and dısease, London, Academıc Press. 1983, pp 331 11. Johansson ML, Molın G, Jeppsson B et al Adminıstratıon of dıfferent lactobacillus straıns ın fermented oatmeal soup: ın vıvo colonızatıon of human intestinal mucosa and effect on the ındıgenous flora. Applıed Environmental Mıcrobıology 1993:59:1520 SONUÇ İnsanlığı tehdit eden hastalıkların sayısı ve çeşitliliği her geçen gün artıyor. Organizmanın akut ve/veya kronik hastalıklar karşısında sağkalım savaşını belirleyen en önemli faktör, enflamatuar ve immün yanıttır. Her iki yanıtta da en önemli immünmodulatör (bağışıklığı düzenleyi 950/9 4 Haziran 2005