Katalog

üunceınp Mustafa Çetiner Dahası her ülke için toplumsal etnik özellikleri nedeniyle kendiyapısına ve gen havuzuna uygun örnek toplayan bankaların oluşması bir gerekliliktir Bu gereklilik Batılı ülkelerce çoktan fark edilmiş ve bu ülkeler kendi göbek kordonu bankalarını oluşturmak yolunda önemli mesafeler kaydetmişlerdir. Nitekim, Amerika Birleşik Devletleri Senatosu, Ulusal Göbek Kordon Kanı Bankalarının Ağ Alt Yapı projesini geçtiğimiz yıl içinde onaylamış ve bu projeye aktarılmak üzere toplam 10 milyon dolarlık bir bütçe ayırmıştır. Yenilenen bu sistem sayesinde 5 yıl içinde 150 milyon dolar civannda bir para harcanarak 150.000 ünite göbek kordon kanı toplanması ve tüm Birleşik Devletlerde kullanılabilmesi hedeflenmektedir. Aslında sorunlar, Dr Beksaç'ın sitesinde açıkça belirttiği gibi sanıldığından çok daha fazladır. Bu sorunların önemli bir kısmını da etik sorunlar oluşturmaktadır. Ûrneğin ileride bağışlanan kordon kanının gerçek sahibinin kim olacağı, vericinin belki de kendisi için kullanılabilecek bir biy olojik parçasını başkalarının tedavisi amacıyla kullanılması kararına katılımının nasıl olacağı, bu hakkı kimin kullanması gerektiği gibi bir çok önemli sorun tıp etikçileri ve konuyla ilgili hematologları uzun süre zorlayacak gibi görünmektedir. Profesör Dr Meral Beksaç'ın işaret ettiği bir nokta son derece önemlidir. Dr Beksaç, dünyada yüz binlerce sayıda toplanan otolog göbek kordon kanının tedavi amaçlı olarak biri nöroblastom, diğeri ise aplastik anemi olan sadece iki olguya kullanılabildiğini, buna karşılık kardeş/akraba dışı kordon kanı ile 4000'eyakın kök hücre nakli uygulandığını belirtmektedir. Kanımca bu saptama otolog ve allogeneik göbek kordon kanı kullanımı tartışmasına son noktayı koyabilecek kadar çarpıcıdır ve okurlarımın sorduğu 'kamusal yarar" sorusuna da net biryanıttır.. Tozun dumana katıldığı göbek kordon kanı tartışmasında doğru bilgiye ulaşmak isteyenlere Dr Beksaç'ın web sayfası geniş bir olanak sunmaktadır. Söz konusu sayfaya http://medicine.ankara.edu.tr/~beksac/index.html internet adresinden ulaşılabilir. [email protected] Beksaç bu bilim insanlarının öncülerinden biridir. Bilimsel kimliği ile örnek bir hematolog olan Beksaç ve arkadaşlarının kamusal amaçlı olarak oluşturdukları Göbek Kordon Kanı Bankası, ibni Sina Hastanesi bünyesinde 1994 yılından beri faaliyet göstermekte olup kurulduğu yıldan beri Eurocord üyesi bir merkezdir. Söz konusu banka bu zamana kadar yaptıkları ile aslında şimdi olduğundan çok daha Geçtiğimiz haftalar içinde bu köşede otolog bebe fazla destek ve ilgiyi hak etmektedir. Ankara Üniversitesi, ğin gerekli görüldüğüıffle kendisine kullanılması amaçlı ibni Sina Hastanesi Göbek Kordon Kanı Bankası kurulgöbek kordon kanı saklanması işleminin ülkemizde ne ka duğu günden buyana tam 8 olguya göbek kordon kanı kuldar kötüye kullanıldığına, en saygın bilimsel kuruluşlardan lanarak kök hücre nakli yapılmasına aracı olmuştur. Bu nabiri olan Türk Hematoloji Demeğinin basın açıklamasının medyada ancak ilan yoluyla yer alabildiğine değinmiştim. Bu süreçte pek çok okurum bana kordon kanının doğru ve kamuyaranna nasıl kullanılabileceğini sordular. Gerçekten de Türkiye gibiyüksek doğurganlık oranı olan ve genç nüfusa sahip bir ülkede son derece kıymetli bir biyolojik materyal olan göbek kordon kanı kamu yararına nasıl kullanılmalıydı ?. Çok iyi bilmekteyiz ki, göbek kordon kanı otolog amaçlı değil ancak doku grupları uygunluğu sağlandığı koşulda pek çok başka hasta için yaşam kurtarıcı bir işlev görebilmektedir. Ûrneğin akut lösemi veya Akdeniz anemisi gibi günümüzde halen ölümcül olabilecek hastalıklarda, doku grubu uygun göbek kordon kanı ile yapılacak kök hücre nakli yaşam kurtarıcı olabilir. Gerçekte ülkemizın gereksinimi aka killerin 6'sı Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi, ve ıkıdemik yeterliliği tartışmalı ve ticari amacı su götürmez olan si Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinde gerçekleştirilmerkezlerce "otolog" kordon kanı bankaları oluşturmak ye miştir ve ikisi hem kemik iliği hem de kordon kanı nakli rine başka hastalara kullanılmak üzere yani "allogeneik" şeklinde gerçekleşmiştir. Akdeniz anemisi nedeniyle koramaçlı bankalar kurmaktır. Ancak unutulmamalıdır ki, bu iş don kanı kök hücre nakli uygulanan 4 hasta kan nakli geaslında gerçek anlamda bir profesyonellik ve bilimsel bir rekliliğinden kurtulmuş ve dahayüksek kalitede bir yaşam bakış gerektirmektedir. Medyamız her ne kadar görmezden sürdürmeye başlamıştır. gelse de, ülkemizde bu birikime sahip merkezler ve bilim Prof. Dr. Meral Beksaç'ın web sayfasında vurguladıinsanları vardır. ğı gibi gerçekte böyle bir bankayı kurmak ve devam ettirAnkara Üniversitesi Tıp Fakültesi ibni Sina Hasta mek için etik, teknik ve maliyet yönünden özelleşmiş, denesi Hematoloji Bilim Dalı Ûğretim Üyesi Prof Dr Meral neyimli ve gelişmiş bir altyapı oluşturulması zorunludur. Göbek Kordonu Bankacılığı Ne Kadar Gerekli? H. İşgüzar'ın mektubu Sevgili Piref. H. Ökkeş Bey Evladım, Hitap tarzımı hoş göreceğinizi umarım. Bu size ilk mektubum, o nedenle kendimden çok kısa söz edeceğim. Emekli bir meslektaşınızım ve gizli hayranlarınızdanım. Uzun zamandır size yazmak istiyordum, kısmet bu günmü'ş. Akşam hangi kanaldaydı hatırlamıyorum, haberlerde beden eğitimi öğretmeni Ahmet Bey'i gösterdiler. Ahmet Bey 59 yaşındaymış, hâlâ en zor hareketleri yapabiliyormuş. Hatta ip üzerinde uyumak da Ahmet Bey için çok kolay işlerdenmiş. Haberi veren spiker kızımız Ahmet Bey'in bu marifetlerini sayıp dökerken çocuklara beden dersini sevdirmek konusunda da özel yöntemler geliştirdiğini öylesine söyleyiverdi. Ahmet Bey ekranda değişik beden hareketlerini yaparken de geri planda Ahmet Bey'in özel bir gezici beden okulu geliştirdiğini, bunu çocukların çok beğendiğini ve Türkiye'deki bütün ilköğretim okullarını gezmeyi planladığını anlattı. Yaklaşık 34 dakikalık haber boyunca Ahmet Bey'in kendi sesinden verilen tek şey ise "ipin üzerinde rahatlıkla uyuyabildiğı" oldu. Kim bilir Ahmet Bey daha neler söylemişti? Büyük bir ihtimalle, bir ömür boyu beden dersini çocuklara sevdirmek için çırpınıp durduğunu ve sonunda böyle bir gezici okulyapmayı başarabildiğini anlatmıştı. Ayrıca, sağlıklı yaşam için sporun önemini insanımıza anlatmak gerektığini ve bunun da ancak çocukluk yıllarında verilebildiği takdirde bir yaşam biçimine dönüşebileceğini söylemiş olabilir. Beden eğitimi dersinden kaytarmak için zamanında bizim yaptıklanmızı ve şimdiki gençlerin de halen yapmakta oldukları şeyleri düşündükçe Ahmet Bey'in çabalarının ne denli değerli olduğunu daha iyigörebiliyorum. Ama haberin televizyonda veriliş tarzı, ömrünü mesleğine ve gençlere sporu sevdirmek idealine adamış bir insanın hak ettiği şekilde miydi diye düşünmekten de gılarımla, Emekli Meslektaşınız Piref. H. İşgüzar kendimi alamıyorum. Helebu haberin hemen ardından İstanbul'da sirkte yeni doğan 3 kaplan yavrusu hakkındaki haber gelince televizyon kanalının konuyu nasıl değerlendirdiği hangi amaçla haber yaptığı anlaşıldı. idealler bu kadar değersiz mi? Bir insanın kendinden sonraki kuşaklara bir şeyler bırakmak istemesi, ömrünü bu uğurda harcaması en azından saygıyı hak etmez mi? Bu soruların cevabını sizden istemiyorum, insan yaşadıkça bu ve benzeri soruların cevaplannı hayattan a(ıyorzaten. Ben sadece sizinle öylesine dertleşmek istedim. En içten sevgi ve say 950/15 4 Haziran 2005