Katalog

Toplum Sağlığı LAÇTAKİ UR: DIŞA BAGIMLILIK RAPORU nkara Tıcaret Odası (ATO) ve Tıp Kuru mu'nun bırlıkte hazırladığı' Ilaçtakı Ur Dışa Bagımlılık" adlı rapor, Turkıye'nın ılaç ıthalatının, en buyuk ıthalat kalemlennden olan petrol ıthalatının yansına ulaşbğını gozler onune serdı Rapora gore 2003 yılında Turkıye'nın ılaç harcaması uretıcı fıyatlarıyla 4 3 mılyar dolar, tuketıcı fıyatlanyla (perakende/eczane satış) 6 mılyar dolar olarak gerçekleştı Turkı ye ılaç pazarı, dunyada en hızlı buyuyen ıkın cı ılaç pazan oldu Yalnızca 2003 yılında üretıcı fıyatlarıyla ılaç tuketımı % 40 oranında artış gosterdı. 2004 yılında ağırlığı ılaç olan ec zacılık urunlen ıthalatı ıse 2 5 mılyar dolar olarak gerçekleştı Yılda 5 mılyar dolara yakın petrol ıthal ettığımız duşunulduğunde, petrol ıthalatının yarısı kadar da ılaç ıthal ettığımız ortaya çıkıyor Türkıye'de toplam saglık harcamalarının yarıya yakınını ılaç harcamaları oluşturuyor Gelışmış ulkelerde ıse ılaç harcamalannın toplam sağhk harcamaları ıçındekı payı yuzde 1018 cıvarında Turkıye ılaçta dışa bagımlıgı her geçen yıl daha da artıyor Tıp Kurumu Başkanı Meh met Altınok'un verdığı bılgıye gore, 2004 yılında ılaç ve dığer eczacılık urunlen ıthalatımız 2 5 mılyar dolara ulaştı Ilaçta ıhracatın ıt halatı karşılama oranı yuzde 10'un altına duşerek bu alandakı tıcaret açığımız 2 mılyar dolara çıktı AB ulkelerı ıse ılaç tıcaretınde yılda 40 mılyar avro "fazla' verıyor Uluslararası ılaç şırketlerı Turkıye'dekı ılaç pazarının yuzde 60'ından fazlasını elınde tutuyor Sektorde yaşanan hızlı tekelleşme ıse pazarın rekabetçı yapısını bozuyor Yerlı ılaç sanayının pazar payı her yıl gerılerken, yerlı ılaç şırketlerı uluslararası şırketler tarafından yutuluyor Uluslararası şırketlerın "patent", 'verı koruması" ve "verı ımtıyazı' gıbı dayatmalan nedenıyle Turkıye, ılaç sektorunde buyuk zarara uğruyor Bu şırketlerın pazarladığı ılaçlar "fıkrı mulkıyet haklarıyla korunan ıthal urun' olmalarının etkısıyle çok pahalıya satılıyor laçta Türkiye için felâket senaryosu Türkiye'nin ilaç ıthalatı petrol ıthalatının yansına ulaştı. Pazarın yü'zde 607 yabancı ilaç şirketlerinin elinde. SSKhastanelerinin devri, ilaç harcamalarını ve dışa bağımılılığı artıracak, fatura ise vatandaşa çıkacak. Türkiye'de toplam saglık harcamalannın yarıya yakınını ilaç harcamaları oluşturuyor. ATO Başkanı Aygün: 'Türkiye ilaçta hapı yutuyor." 'lürk insanı, temel tüketim maddesi gibi ilaç tüketmeye doğru gidiyor. Türkiye yabancı ilaç mezarlığına döndü." sulın, buyume hormonu ve hepatıt B aşısının da bulundugu, son derece pahalı olan bıyotek ılaçları ıthal yoluyla temın edıyor Bıyotek ılaç pazarı dunyada oldugu gıbı Türkıye'de de hızla buyuyor 2004 yılında 450 mılyon dolar olan bıyotek ılaç pazarının, 2010 yılında 1 mılyar dolara çıkması beklenıyor Bu pazarın beşte bırıne yakınını "entropoıetın' adı verılen ılaçlar oluşturuyor Erıtropoıetınler en fazla, bobrek yet mezlığı nedenıyle dıyalıze gıren hastalarda ortaya çıkan kansızlıgın tedavısınde kullanılıyor Tıp Kurumu'nun yaptığı hesaplama ya gore Turkıye 2004 yılında 80 mılyon dolara yakın erıtropoıetın harcaması yaptı Ancak Turkıye bıyotek ılaçların jenerıklerını Çın, Hındıstan, Kuba, Guney Kore, Arjan tın, Meksıka, Brezılya gıbı ulkelerden dortte bır hatta beşte bır fiyatına ıthal edebılecek ıken uluslararası ılaç tekellerınden sa tın almak zorunda kalıyor Çünkü uluslararası şırketler yoğun lobı faalıyetlerı ıle bıyotek ılaçların jenerıklennın başka ulkelerden ıthalatını ve ülkemızde uretılmesını baskı altında tutuyor Saglık Bakanlığı, bıyotek bır urun olan Hepatıt B aşısının jenerığını 1998 yılından ben toplu alımla Hındıstan, Küba, Güney Kore gıbı ulkelerden tanesı 70 sente ıthal edıyor Bu aşılar da kalıtelı aşılar ve aralarında Dunya Saglık Örgutu'nce tavsıye lunuyor Türkıye'de de gereklı yatınmlan yaparak tıpkı Çın, Hındıstan, Guney Kore, Küba, Meksıka ve Arjantın gıbı bıyotek ılaçların jenerıklerını üretmek mümkun Turkıye'nın bıyotek ılaçların jenerıklennı Çın, Hındıstan, Guney Kore, Küba, Arjanün gıbı ulkelerden hem ıthal etmesı hem de tek nolojı transfen yoluyla uretmesı ıçın hızlı ve somut adımlar atması gerekıyor Türkıye'de lığın daha da artacağı goruşunde Sosyal gu venlık kurumlannın (Emeklı Sandığı, BağKur ve SSK) toplam saglık harcamalarının yarıdan fazlasını ılaç harcamaları oluşturuyor SEmek lı Sandığı ve BağKur'un saglık harcamaları nın yuzde 60'tan fazlası, SSK'nın saglık har camalannın yuzde 38'ı ılaçtan oluşuyor 38 mılyon nufusu kapsayan SSK'nın 2004 yılı ılaç harcaması 2 4 katrılyon lıra ıken 2 5 mılyon nufusu kapsayan Emeklı Sandığı aynı yıl ılaca 15 katnlyon lıra harcadı Bu ra kamlar Emeklı Sandığfnın, SSK'nın neredey se 15'te bırı kadar bır nufusu kapsadıgı halde SSK'ya yaklaşan bır ılaç harcaması yaptığını ortaya koyuyor Dığer yandan, 2004 yılında SSK'nın kapsadıgı nufus (38 mılyon), BağKur ve Emeklı Sandığı'nın kapsadıgı nufusun (Bag Kur 165, Emeklı Sandığı 2 5 mılyon olmak üzere toplam 19 mılyon) ıkı katını buluyor Buna rağmen SSK'nın yıllık ılaç harcaması 1,7 mılyar dolar, Bağ Kur (1,6 mılyar dolar) ve Emeklı Sandığı'nın (1,1 mılyar $) ılaç harca ması toplamıysa 2,7 mılyar dolar A SSK İLACI UCUZA MAL EDİYORDU Tıp Kurumu, 'mucızevı denklem" ola rak adlandırdığı bu durumu SSK hastanelerı nın devlete devrı ıle bırlıkte ortadan kaldırılan "SSK ılaç alım modelfnın başarısına bağlıyor SSK ıhale ıle toplu ahm yaparak ılaçları perakende satış fıyatları uzerınden değıl ımalat çı/ıthalatçı/depocu satış fıyatı uzerınden yaptığı ıskontolarla ahyordu Ayrıca ılaçların bır bölumunu de kendısı üreuyordu Emeklı San dığı ve BağKur ıse ılacı yuzde 2535 daha pa halıya alıyordu Bu fark, Emeklı Sandığı ve BağKur'un ıhale yapmayarak ılaçları doğru dan eczaneden alması nedenıyle oluşuyordu Kamu Ilaç Alımı Protokolu'nun ımza lanmasıyla uygulamaya sokulan yenı sıstemde SSK'lılar da artık serbest eczanelerden ılaç alıyor Dolayısıyla toplu alımlarla elde ettığı ındırım olanaklarını kaybedıyor MODELİ ZARARA UĞRATACAK Hukumet, serbest eczane anlaşmasının kuruma sadece 400 tnlyon lıralık bır ek yuk getıreceğını, ancak yenı sısteme gore ılaç sek torünun yapacağı yuzde 14 oranındakı ındırı mın Emeklı Sandığı ve Bağ Kur'a yarayacağı nı, bu yolla kamunun yılda 1 katnlyon tasarruf edeceğını one suruyor Sıstemın SSK'ya geüreceğı ek yuk bu rakamdan çıkarıldığında yıllık 600 tnlyon lıralık bır tasarrufun gerçek leşecegını hesaphyor Ancak, uygulamanın başladığı 10 Şubat 2005 tarıhınden 3 Mayıs 2005 tarıhıne kadar eczanelerden SSK'ya gonderılen faturaların maddı değen 828 tnlyon 783 mılyar lıraya ulaştı Bu rakamlar uygulamanın yıl sonunda kuruma getıreceğı ek yükun 400 tnlyon lıray la sınırlı kalmayacağını ve hukumetın hesapla nnın tutmayacağını gostenyor BİYOTEK İLAÇ PAZARINDA BÛYÛYEN TEHLİKE Tum dunyada modern bıyoteknolojıye dayanan ve kısaca "bıyotek" olarak adlandırı lan ılaçların pazarı gıttıkçe buyuyor Dunyada bıyotek ılaç pazarı 2001 yılında yuzde 15 buyuyerek 27 mılyar dolara, 2002 yılında ıse yuzde 25'lık bır buyume oranı ıle 33 5 mılyar dolara ulaştı Bıyotek ılaç pazarı 2005 yılında 50 mılyar dolar, 2010 yılın da da 100 mılyar dolar olacak ABD, AB ve Japonya arasında kıran kırana bır bıyotek ılaç rekabetı yaşanıyor Çın, Hındıstan, Guney Kore, Küba, Arjanün ve Meksıka gıbı ulkeler bıyotek ılaçların jenerıklerını uretıyorlar ve bu yolda onemlı mesafe kat etmış durumdalar Turkıye, aralarında ın edılenler bulunuyor Bakanlığın jenerığını 70 sente ıthal ettığı aynı aşı serbest eczanelerde yaklaşık 17 dolara satılıyor Arada 25 kat fark bulunuyor Bu ornek bıle pazarımıza hakım olan uluslararası ılaç şırketlennın nasıl bır kamusal zarara yol açtığını gostermeye yetıyor Tıp Kurumu'nun ıddıalarına gore Saglık Bakanlığı Bıyotek Ilaç Komısyonlarında je nerık ıthalı ıçın 7 yıldır bekletılen dosyalar bu bıyotek ılaç uretımmın geTçekleştınlmesı ıçm sanayı, unıversıte ve devlet kuruluşlarının ışbırlığı yapması gerekıyor Aksı halde, yakın gelecekte bıyotek ılaç harcamalarımızın katlanarak artması ve artışın sosyal guvenlık kurumlannın saglık harcamalarına yansıması kaçınılmaz olacak Tıp Kurumu, SSK hastanelerının devrı nedenıyle ılaç harcamalarının ve dışa bağımlı 950/18 4 Haziran 2005