Katalog

Bilim Politikası TÜBA üyelerinden Milletvekillerine S ayın mılletvekıllerımızı TBMM'de yenıden goruşulen TUBITAK Yasa Tasarısını dıkkatle değerlendırmeye, TUBITAK'ın Turkıye ıçın çok onemlı ışlerını gerçekleştırmeye devam edebılmesı ıçın gereklı duzeltmelerı yapmaya da vet edıyoruz En onemlı ve yeterlı duzenleme Başbakanlı gın TUBITAK Bılım Kuruluna sadece bellı sayıdakı kendı temsılcılerını dtaması, uzman kurumların bellı sayılardakı Bılım Kurulu uyelıklenne bu kurumların uzmanlık krıterlerıyle seçım yapmalanna olanak tanınması olacaktır Başbakanlığın TUBITAK Bılım Kurulunun çogunluğunu ataması şeklındekı duzenlemeyı, Kurumun uzmanlığı, verımlılıgı açısından anlamak olanaksızdır Boyle bır atama sıstemı Kurumun yonetımını bılımsel ve teknolojık lıyakat dışında sıyaset ve burokrası dınamık lerıne açacaktır Bu her hukumet ıçın gereksız bır sorumluluktur TUBITAK'ın olası sıyası kontrolu hukumetler ıçın sıyası açıdan da bır yuk olacaktır TUBITAK gıbı kurumların yaptıkları ışler modern dunyada artan olçulerde uzmanhk ısteyen ışlerdır Turkıye gıbı modernleşen, şehırleşen ve yuksek gelışme potansıyelı gosteren dınamık bır toplumun her duzeydekı karmaşık problemlerının çozumu uzmanlık ve araştırma gerektırır hangi temel bılım, muhendıslık, saglık uzmanları na, teknolojıde, sanayıde unıversıtelerde araştır ma yonetımınde hangı uzmanlara danışılmıştır bılınmıyor Ancak Bılım Kurulunda 12de 4 olan TUBA temsılı 14 te 3 e ınmış ve Başbakan'ın seçımıne baglanmış, dığer kurumlardan, mesela TOBBdan gelmesı ongorulen uyeler ıçın de gereklı uzmanlık krıterlerı (ArGe veya yenı teknolojılerle ılgılı tec rübe gıbı) belırlenmemıştır TUBITAK'ın şımdıye kadarkı çalışmaları eleştırel bır değerlendırmeden geçırılmış mıdır? Kurumun kendı raporları dıkkate alınmış mıdır? Yenı bır degerlendırme çdlışması yapılmış mıdır? Şımdıkı TUBITAK Yonetımı ne tur degerlendırme ler yapıyor, nerede sorunlar goruyor, ıstenen degışıklıkler hangı sorun ve gerekçelerden kaynaklanı yor? Butun bunları çozmenın yolu Bılım Kurulunun çoğunlugunu Başbakan'ın ataması mıdır? ZümrüttenAkisler AM Celal Şengor Bilimsel Refleks Bılgı, Boğazıçı ve Sabancı Unıversıtelerı ışbırlığı ıle duzenlenen ve daha sonra ıptal edılen Turkıye'de Ermenı Soykırımı konferansı kanımca toplumumuzun çok onemlı bır ozellığını ortaya dbkuverdı Bılımsel refleks eksıklığı Bılımsel refleks, toplumların bılımı karşılarına çıkan herhangı bır konuda kullanabılme kabılıyetlerının refleks halıne donuşmesıdır Bılımsel reflekse sahıp toplumlar karşılarına çıkan tum sorunları otomatıkman bılımsel duşunce suzgecınden geçırerek ırdelerler Hıçbır toplum mukemmel bır bılımsel reflekse sahıp değıldır Oyle olsaydı, ne dınler toplumları yonetebılır, ne Almanya'da bır Hıtler ne Rusyada bır Lenın veya Stalın, ne Çın 'de bır Mao çıkıp ülkeyı kontrol altına alabılır, ne de Amerıka 'da George Bush Cumhurbaşkanı seçılebılır veya Fransa ve Isvıçre "Ermenı soykırımı yapılmamıştır" ıfadesını suç ılân edebılırlerdı Ama bazı toplumların bılımsel reflekslerı dığerlerınınkınden fazladır, Avrupa ulkelerın ın çoğunda bu bbyledır Çın ve Japonya 'da durum omeğın bugun A vrupa standartlarına yakındır Buna mukabıl ekserı Musluman ulkesınde veya Afrıka ulkelerının Guney Afrıka Cumhurıyetı harıç hemen hepsınde durum boyle değıldır Turkıye de ne yazık kı bılımsel refleksı çok (ama çok) zayıf ulkeler arasındadır Bılımsel refleks, gozlemle denetlenemeyecek, mantık suzgecınden geçırılemeyecek nesnel olmayan hıçbır ıfadeyı toplumsal yaşama temel yapmaz ve cıddıye almaz Buna ıstısna, bılımsel duşunceyı gelıştırmeye yarayacak ancak bılımsel olmayan ıfadelerdır Buna en guzel ornek ıçınde yaşadığımız âlemın gerçek olduğu ınancıdır Bu ınanç gayrıbılımsel olmakla beraber bılım yapabılmenın temellennden bırıdır Bılgı Boğazıçı ve Sabancı Unıversıtelerı ışbırlığı ıle duzenlenen ve daha sonra ıptal edılen Turkıye'de Ermenı Soykırımı konferansının nıtelığı hakkında fıkır beyan edebılecek bağımsız bılgıye sahıp değılım Ancak dunyanın en onde gelen Osmanlı tarıhçılerınden olan muhterem hocam ve dostum Prof DrHalil Inalcık'ın bu konudakı bır lâfı benı çok etkıledı Halıl Hoca konferansa katkı yapacak olanların konferansın konusunu teşkıl eden sorun hakkında bılımsel yayınlarının olmadıgını soyluyor' Ima edılen, konferansın ıçerığının bılımsel bır araştırma urununun sunumu olmadığı Boyle bır konferans dolayısıyla bılımsel değıldır Unıversıtede bılım dışı şeyler de konuşulabılır, ama bunların yararlı bılımsel araştırmalara temel olması umıt edılır Ûrneğın, hıçbır unıversıte dunyanın tepsı gıbı duz olduğu hakkında veya evrım yerıne yaradılışın tartışılmasını gerektıren bır konferansa ev sahıplığı yapmaz Yapmaması da bılımsel reflekseten kaynaklanır Bu tur bır teklıf hangı rektorun onune gıtse, rektor teklıfe cevap verme gereğı bıle duymaz Bu açıdan Boğazıçı Unıversıtesı rektorluğunun bılımsel refleks eksıklığı sergıledığı kesindır (Bılımsel refleksın bırparçası da bu tur teklıflerın bır hakem ler grubundan geçırılmesıdır Bunun yapılıp yapılmadığını bılmıyorum, ama yapılmış olsaydı, herhalde Halıl Hoca o grupta bulunmalıydı) Dıyelım kı, Boğazıçı Unıversıtesı bu konuda atladı, sayın rektöru bılımsel refleks sergıleyemedı Ancak konferans bır kez bır unıversıte tarafından ıl§n edıldıkten sonra, onu onlemeye hıçbır polıtık gucun yetmemesı gerekır Konferans bır kez kararlaştırılıp duyurulduktan sonra bılım kortundadır 0 kortta yalnız bılımsel kaıdelerle oynanır Konferans zırva sonuçlar verırse sonuçların zırva olduğunu bılım soyler (gerçı her önune gelen bu konuda konuşabılır, ama yalnızca bılımsel suzgeçten geçen ıfadeler bır kıymet ıfade eder) Bılımın ne dını, ne mıllıyetı, ne ırkı ve ne de dığer herhangı bır bağlantısı vardır Bılım, elındekı verılerle çelışmeyen sonuçlarıdaha sonra ortaya çıkabılecek verılerle yanlışlanana kadarşımdılık kaydıyla "doğru" ılân eder 0 "doğruyu" kullanıp kullanmamak ılgılı kışı veya kurumların sorumluluğudur, bılımı ılgılendırmez Konferansı duzenleyenler bu konuda da bılımsel refleks sergıleyememışlerdır Tabıî onlara bılımsel dılle hıtap edemeyen bakan da bellı kı aynı refleksten mahrumdur Bılımsel refleksı olmayan toplumlar sorunlarını kavgasız gurultusuz çozemezler Ataturk boşuna mı "hayatta en hakıkı murşıt ılımdır fendır, ondan başka murşıt aramak gaflettır, dalâlettır" demıştfi Tum ulusuma olduğu gıbı Turkıye 'de resmî ıdeoloıı adını verdıklerı duşunce kumesıyle (bu her ne ıse) kavga etmek ısteyenlere de en azından Ataturk'un bu sozunu cıddıye almalarını tavsıye ederım Bılımsel refleks gereğı bu sozün ıçındedır, hıç ummadıkları bırzamanda ona ıhtıyaçları olduğunu goreceklerdır GÜVEN VERİNİZ Kanunun TBMM ndekı ılk goruşulmesınde tartışmalar buyuk olçude konunun ıçerıgıne doku nulmadan, genel duzeyde cereyan etmıştır TUBI TAK'ın yetersız, çalışmayan bır Kurum oldugu ve zaten Turkıye'de yetkın bır bılım camıasının da ol madığı ızlenımı verılmıştır Sayın Mılletvekıllerının bazıları bu ızlenıme sahıpseler yanılıyorlar bunun boyle olmadıgını bılmek TBMM'ye de guven vermelıdır Ote yandan hukumet Turkıye ıçın şımdıye kadar gorulmedık olçude buyuk, gelış mış ulke ölçeklerıne ve Turkıye'nın gelışmesıne uygun olçeklere nıhayet yaklaşan bır TUBITAK butçesını ayırmış ve bundan sonra da ayırma taah hudu vermıştır Bu yatırımların başarılı olması ıçın en ıyı araştırmacıların en ıyı projelerının çekılmesıne, dogru değerlendırılıp teşvık edılmesıne gerek vardır Oysa bır yandan da Kurum'a, tüm eskı yönetımlerıne ve bılım camıasının tumune karşı yaygın laştırılmış bır guvensızlık goruyoruz Bu tavrın sıs temı belırleyıcı ve degerlerınden saptırıcı bır çogunluk elde etme ve kontrol ıstegıne donuşmesı elımızdekı kanun tasarısını şekıllendınyor Ozerk Bılım Kurullarının seçme ve yonetme usullerınde çıkabılecek problemler uzmanlık oncelığınden vazgeçerek değıl, onun gerçekleşmesın de ve yurutme ıle ılışkısınde duzeltmeler yapılarak olabılır Modernleşme ve donuşum yolunda başarı kazanmak ısteyen her hukumetın uzmanlara guvenerek ve onlara guven vererek onlardan yararlan ma ıhtıyacı ve zorunluluğu vardır TUBITAK Turktye'nın tek Bılımsel ve Teknık Araştırma Kuru mu'dur, ve en eskı ve tek bılımsel uzmanlık esası uzerıne yapılanmış kurumudur TUBITAK'ın yonetım krızı daha fazla uzamadan bır kanuna kavuşması ıçın, TUBA ve dıger uzman kurumların kendılennın atayacağı uyelerın Başbakan'ın onayı ıle Bılım Kurulunu oluşturması >eterlı olacaktır Eldekı yasa tasarısında basıt bır duzeltme ıle problemlerden kurtulmak mumkundur Okan Akhan (Hacettepe Unı), M. Ali Alpar (Sabancı Unı), Güven Arsebük (Istanbul Unı), İsmail Hakkı Duru (Trakya Unı) Burak Erman (Koç Unı), Ayşe Erzan (ITU), M. Hamıt Fışek (Boğazıçı Unı), Mahmut Hortaçsu (ITU), Gürol Irzık (Bogazıçı Unı), Mehmet Özdoğan (Istanbul Unı) Orhan Özturk (Hacettepe Unı), Erdoğan Şuhubı (Yedıtepe Unı), tsmaıl Hakkı Ulus (Uludag Unı) 952/5 18 Haziran 2005 BİLİMSEL YAYINLARIYOK LİYAKATA DAYALI TUBITAK Turkıye de 1960larda buyuk bır ongoru ıle, alışılmış burokratık yapıların dışında esneklıklerle, uzmanlığa dayalı bır kendını yonetme sıstemı ıle donatılarak kurulmuştur Ogrencı odul ve burslarından bılım ınsanlarının araştırma projelerıne, bılım ve teknolojıdekı başarılar ıçın verılen odullerden ozel sektore arge faalıyetlerı ıçın verılen teşvıklere kadar her çeşıt ve duzeydekı desteklerı bağımsız hakemlık kurulları ıle, lıyakate dayalı bır bıçımde yurutmuştur Birgnıp Türkiye Bilimler Akademisi öyesi bilim insanının, TÜBİTAKyasa tosansı üzerine milletvekillerine açık mektubunu kısaltarak sunuyoruz.. Bılım ve teknolojı formasyonu olan kışıler, sıyası konumları ne olursa olsun TUBITAK'ın uz manlık ve lıyakate dayalı bır yapı ve ışleyışı gere gınde bırleşmışlerdır Bu sayede zaman zaman hu kumetlerın doğrudan mudahalelerıne rağmen TUBITAK 40 yıldır verımlı bır performans sergılemıştır Mesela TUBITAK bursları ıle yetışen bılım ınsanlarımızın Turkıye ye donme yuzdelerı olsun, Turkıye den evrensel bılıme yapılan katkılan olsun cıddı başarılar yansıtır Hukumetlerle fonlarının buyukçe bır kısmını Devlet butçesınden alan bır kamu kuruluşu olan TUBITAK'ın yonetımlerı arasında daha 1yı bır yonetışım olmalıdır ANCAK, gereken ıletışım ve koordınasyonu sağlamak ıçın Bılım Kurulunda Hukumetı temsıl edecek ıkı ya da uç uyenın atanması yeterlı olur Bılım Kurulu üyelerının Turkıye Bılımler Akademısı gıbı uzmanhk feurumlarından seçıleceğı teslım edılırken, bu uyelerın Başbakan tarafından atanması ve boylece Başbakanın TUBITAK Bılım Kurulu ve Başkanı atamalarında çoğunlugu elınde tutması gereksız ve hatalıdır Bu du zenlemelerın bır krız atmosferınde/ve temel ılkelerden, uzmanhk ve lıyakat ılkelerınden vazgeçerek yapılmaması gerekır TUBITAK Kanun tasarısı hazırlanırken sıs tem uzerınde açık bır tartışma yapılmamış, meselâ Turkıye Bılımler Akademısı'nın (TUBA) hazırladı ğı, çeşıtlı gelışmış ulkelerın Bılım Teknolojı Ku rumları ıle ılgılı çalışmalar ve alternatıf kanun taslağı da dıkkate alınmamıştır Kanun hazırlanırken TOP BİLİM KORTUNDAİSE