Katalog

Gökyüzü lekelerı gorebılme olasılıgı hep vardır Gunun astronomı resmının yer aldığı "http //antwrp gsfc nasa gov/apod/ast ropıx html' sıte zıyaretı ıle meraklı okuyucular gune başlangıç yapabılırler 1 ÇuşmtOm 2 P*rş«nlw 3 Cuma 4CwnartMİ yukseklıkte Oğlak (Caprıcornus) takım yıldızında gorulecek Bu yakınlaşma, sonuk gezegenın uzayda yennı gosterıyor olması Neptun'un kolay bulunmasını sağ layacağı duşunulebılır Bılındığı gıbı, Neptun'un keşfi mekanık ve elektronık bılgısayarların olmadığı bır çağda, çok az gozlemle ve çok buyuk yanılgılı gozlemler kullanılarak matematık bılımı ıle olabılmıştı Bununla bırlıkte, bugun artık gezegenlerın en sonuğunden derın uzay gok cısımlerıne kadar bınlercesını mını bılgısayırında tutan ve tek bır dokunuşla hedefe yonelebılen ve kılıtlenerek de saat lerce hassas ızleme olanağını veren modern teleskoplarla artık gozlemler kolay ve zevklı olmakta AyUranus buluşması: 27 Hazıran gece yarısından sonra saat 01 cıvarında +5 8 kadır parlaklığındakı Uranus, sondordune yakın evredekı Ay'ın yaklaşık 3 derece kuzeyınde yer alacak Yakınlaşmanın başlangıcında her ıkı cısım doğu taraf ta ufuktan yaklaşık 7 derece yuksekte Kova (Aquarıus) takım yıldızında gorulecek ve Guneş doğmadan hemen once sabah saatlerıne kadar da surecek Bu yakınlaş ma ıle Neptun'de oldugu gıbı sonuk geze genın uzayda yerını gosterıyor olması Uranus'un kolay bulunmasını saglayacagı duşunulebılır AyMars buluşması: 29 Hazıran sa bah saat 05 cıvarında Balına (Cetus) takım yıldızında ve 0 4 kadır parlaklığında kı Mars, Balıklar (Fısces) takım yıldızında ve sondordun evredekı Ay'ın yaklaşık 2 derece guneyınde ortulmeye yakın bır konumda gorulecek ve gece yarısında saat 02'den ıtıbaren sabah 05'e kadar uzun surelıgıne ızlenebılecek. Venus Juptter Mars Neptun UranUs ty Ycni ay 0055 Q 4 <J V AY: 7 HAZİRAN'DA YOK Hazıran ayı boyunca Ay'ın evrelerı resımde gosterıldı 2005 yılının altıncı ayı na aıt takvım gıbı de kullanılabılecek olan bu gok takvımıne gore Ay, Yenıay evresıne 7'ınde gece yarısınddn sonra saat 00 55'de gırer, Ay yaklaşık Guneş'le brr lıkte sabah saat 05 25'tte dogup akşam saat 21 34'de battıgından artık gece gorul mez Ay, gun boyunca da Guneş'e hem yakın gorunumde hem Guneş ışıgını hıç yansıtmayan evrede bulunacağından 7 Hazıran Ay'ın hıç gorulmeyeceğı bır gun olacak Bununla bırlıkte, aynı gunun akşamı Ay Guneş'ten yaklaşık bır saat sonra batacağından, meraklı okuyucular Ay'ın bu en sonuk gorunumunu Guneş'ın batımını ızleyen dakıkalarda gorebılmeyı zor da olsa yıne de deneyebılırler llk dordun evresıne 15'ınde sabaha karşı saat 04 22'de ulaşır ve bu evre gece yarısı son rasına kadar gorulur Tam dolunay evresıne ıse 22'sınde sabah saat 07 14'de gırer, yenıayın tersıne dolunay Guneş'ın batımı na yakın akşam 20 28'de dogup yıne Guneş'ın doğumuna yakın sabah 05 08'de battıgından tum gece gorulur Son dor dun evresıne de 28'ınde akşam saat 2123'de ulaşır ve gece yarısından sonra olmak uzere sabah saatlerıne kadar goru lur Son dordun ve ılk dordun evrelerının daha ıyı tanınması ıçın resımde doğu (D) ve batı (B) yonlerı de belırtıldı Ay boyunca doğuya ve batıya yon değıştırerek Ay'ın bu temel dort evresıne geçışlerde şekıllenen hılal evresının ulkemızın yer aldığı kuzey enlemlerınde gokyuzunde tıpkı Turk bayrağındakı konumu gıbı gormeye alıştığımız ufka yaklaşık dık gorunumu, guney enlemlerıne ınıldıkçe Hılal'ın bu sefer kuzeye ve guneye yon de ğıştırerek onemlısı ufka yaklaşık yatay gorunumu yurt dışında guney enlemlerde yaşayan okuyucuların dıkkatını çekecektır Belkı bu yuzden ulkelerın bayraklarında/amblemlerınde yer alan hılalın konumundakı farklılıklar o ulkelerın semala rında gorulduğu şeklı ıle ozdeşlenmesınden kaynaklanıyor olabılır Ay'ın yenıay ve dolunay evrelerıne tam ulaşma saatlerı ıle Yer'e en yakın ve en uzak konumda bulundugu tanhlerdekı mesafelerı de resımde belırtıldı Aynca, en buyuk uzaklık farkı dolunay evresıne rast lanıldığındakı gorunumlerı arasındakı fark yaklaşık 4 yay sanıyesıne kadar çıka bılmektedır kı bu durum olçeklı olarak da resımde verıldı Ay'ın uzaklaşıp yakınlaş masından kaynaklanan gorunumundekı bu kuçuk farkları gorebılmek meraklı okuyucular ıçın dıkkat çekıcı olabılır Bır de yenıay zamanından, Adlı Tıp çalışmalarındakı krımınal olay gunu belır lemelerınde aranan Ay yaşı hesabında sık kullanılarak yararlanıldığını hatırlatalım Aynca, Ay'ın yaklaşık 2024 Hazıran ta rıhlerı arasında 5 gun sureyle dolunay ve c c oztomsaa 305 30 21 004 00 gbztem «aatl. 21 004 00 Ay yaşı: 29 en uzak Ay yaşı: 1 goztam saatl gozteaısaati 405 510 km 2 305 30 ^? 304 30 'D goztom saatl 2 30S 30 V llk dördün 0 O O o dolunaya yakın evrelerde kaldığı soylenebılır, dolunay bu tarıhlerde yaklaşık 12 7 kadır parlaklığı ıle (Guneş ıse gun ışığını yaklaşık dolunayın ıkı katını aşan olağa nustu bır parlaklık ıle sağlar) tum gece boyunca herzamankınden daha fazlası Ay ışıgı ıle Yer'ı aydınlatmakta Takıplı teleskop veya durbunu olan okuyucuların en yakın gokcısmı konu mundakı Ay'ı gozu kamaştırmadan rahat gozlemleyebılecegı tarıh aralıkları ıse şoy le 13, 914 ve 2930 Hazıran arası Bu tarıhlerde Ay'ın yaklaşık gozlem zamanla rı da resımde belırtıldı GEZEGENLERİN KONUMLARI AyVenui> buluşması 8 Hazıran akşam saat 20 45 cıvarında 3 7 kadır parlaklığında ışıldayan Venus, ınce hılal evre dekı Ay ıle bırlıkte gorulecek Her ıkı cı sım bu yakınlaşma sırasında batı tarafta ufuktan yaklaşık 12 derece yukseklıkte Ikızler takım yıldızında yer alacak kadır olacagından örtülme olayı teleskopsuz çıplak gozle ve uzun surelı 2103 saatlerı arasında ızlenebılecek Yıldız, Ay ta rafından ortulurken veya ortulmeden çı karken Ay atmosferının olmayışından dolayı Antares ın ışıgındakı azalma anı ve keskın olmalıdır Bu yonu ıle de ortulmeler dıkkate deger nadır doga olaylarıdır MerkürVenus buluşması: 21 Hazı ran11 Temmuz gıbı genış bır aralıkta ak şamları Guneş battıktan hemen sonra sa at 21 cıvarında gıderek sonukleşecek şe kılde 0 5 kadırden başlayarak +0 4 kadır parlaklık aralıgındakı Merkur, 3 7 kadır degışmeyen parlaklığındakı Venus'un ozellıkle 7 Temmuz'da yaklaşık 1 6 derece guneyınde yer alacak Her ıkı cısım gunlerdır surecek bu yakınlaşma sırasında batı tarafta ufuktan yaklaşık 11 derece yukseklıkte Yengeç (Cancer) takım yıldı zında gorulecek SaturnVenüsMerkür buluşması 2327 Hazıran arasında akşam saat 21 cı GEZEGENLER NEREDE? Durbtm veya teleskopu olan okuyu cular Uranus'u (parlaklığı +5 8 kadır) ay boyunca Guneş'ten uzaklaşıyor oldugun dan gece yarısı sonrasından ıtıbaren sabah Guneş doğuncaya kadar yaklaşık uç saat surelığıne guneydogu tarafta Kova takım yıldızında (yıl boyunca bu takım yıl dızda kalmak uzere) görebılecek Yukseklığı gıderek artacak şekılde ufuktan en fazla 41 derece olacak Neptun'un de (parlaklığı +7 9 kadır) ay boyunca Uranus'e benzer şekılde gece yarısından hemen sonra olmak uzere sabahları Guneş doğuncaya kadar yaklaşık dort saat surelığıne guney tarafta Oğlak takım yıldızında (yıl boyunca da bu takım yıldızda kalmak uzere) gorulebılır Neptun ufuktan en fazla 33 derece yuksekte olacak Hazıran ayında çıplak gozle kolay gorulebılecek parlak gezegenlerın konumları aşağıda Merkur, bılındığı gıbı sadece ufka yakın olarak ya Guneş doğmadan once doğuda yada Guneş battıktan sonra batı da gorulebılır Merkur ay boyunca Gu neş'ten uzaklaşıyor olmasına rağmen ılk bırbuçuk hafta Guneş'e yakın olacagın dan gorulemeyecek, dıger gunler akşamları Guneş battıktan hemen sonra akşa Ay, gün boyunca da Güneş'e hem yakın görünümde hem Giineş ışığını hiç yansıtmayan evrede bulunacağından 7 Hazıran Ay'ın hiç görülmeyeceği bir gün olacak. AyJüpıter buluşması: l b Hazıran akşam Guneş battıktan hemen sonra saat 21 cıvarında 2 1 kadır parlaklığındakı Jupıter, ılkdordune yakın evredekı Ay ın yaklaşık 4 derece kuzeyınde yer alacak Her ıkı cısım bu yakınlaşmada guney ta rafta ufuktan yaklaşık 42 derece yuksekte Başak (Vırgo) takım yıldızında gorulecek Bu bırlıktelık ılerleyen saatlere dogru ya kın gorunumden uzaklaşarak ızlenene cek Ay, Antares'i örtecek: 20 Hazıran gece saat 21'de Akrep (Scorpıus) takım yıldızının en parlak yıldızı Antares dolu naya yakın evredekı Ay tarafından ortule cek Her ıkı cısım guneydogu tarafta ufuk tan yaklaşık 13 derece yukseklıkte Akrep takım yıldızında gorulecek Ay'ın arkasın da kalacak olan Antares'ın parlaklığı + 1 1 varında Saturn, Venus ve Merkur Ikızler takım yıldızında bır arada bulunacaklar Her uç gezegen bu yakınlaşma sırasında batı tarafta ufuktan yaklaşık 12 derece yuksekte gorulecek Saturn, Venus ve Merkur sırasıyla +0 2, 3 7 ve +1 kadır parlaklık farklarıyla bırbırlennden ayırt edılebılır Bu uçlu gezegenın bırarada bır ışık topluluğu şeklınde gorunumu ozellıkle de 26 Hazıran'da en yakın konumuna gelmesı ıle gorunumu ılgınç olacak AyNeptün buluşması: 25 Hazıran sabah yaklaşık saat 05'de +7 9 kadır par laklığındakı Neptun, şışkınay evredekı Ay'ın 5 derece kuzeyınde yer alacak Gece yarısından sonra başlayıp en yakın goru nume geldıklerı sabah saatlerıne kadar her ıkı cısım bu yakınlaşma sırasında guney tarafta ufuktan yaklaşık 26 derece Yazının devamı arka sayfada 949/7 28 Mayts 2005