Katalog

bilim dünyasından Kısa Haberler 11 Hazıran 2004 tarıhınde CassıniHuygens tarafından Phoebeden alınan orneğın ıncelenmesıyle dığer uydulardan daha buzlu ve daha kayalık olduğu anlaşılmıştı Buz ve kayalık oranları guneş sıstemının de oluştuğu guneş bulutsusunun kalıntıları olduğu duşunulmuştu Cassını ote yandan Phoebes uzerınde Neptunun otesındekı Kuıper kuşağındakı buzlu ve kayalıklı cısımler ıçın karakterıstık olan mıneraller ve orga nık molekuller de saptamışîı denıyor Nature dergısınde (www nature com 4 5 05) daha fazla İşaretlerle göre ışaretlerden da ışaretlerınyararlandıkları ortaya çıkmış Bu konuşma yetısının gelışımıyle ılgılı olduğunu gosterkonuşmak mekte Daha oncekı araştırmalarta kızlarda iyi dil bil konuşma yetısının daha çabuk gelıştığı or gisinin bir Planktonlar hcr parçası Phobe, Yabancı dıl bılmeyenler soylemek ıstedık zaman akıntıyla lerını genellıkle el kol ışaretlerıyle anlatmaSatürn'ün ya çalışırlar Bılım adamları da ışaretlerın uydusu değilmiş kışılerın az bıldıklerı dılde konuştuklarında süriiklenmiyor nden Kudus Ibranı Unıversıtesı daha fazla kullanıldığını sanıyorlardı Fakat Kanadalı bılım adamları şımdı tam tersı bır sonuca ulaştılar Gerçı ışaretlerın, anlatılanların daha iyi ıfade edıtmesınde yararlı olduğu kesın ama bugune kadar sanılanın aksıne iyi bıldıklerı dılı konuşan kışıler ışaretlerden daha fazla yararlanıyorlar Edmonton dakı Alberta Unıversıtesı nden Elena Nıcoladis ve arkadaşlannın sonuçları ıkı dılle buyuyen çocukların ıncelenmesıne dayanıyor Buna gore çocuklar Amatzia Genın yonetımınde araştıran Israıllı, Amerıkan ve Alman bılım adamları denızde dolaşan planktonların yuzme hareketlerı Kıtalar ve Yumurtalık okyanuslar sanılandan daha kanserine önce mi oluştu? erken tanı Halıhazırdakı teorılere gore dunya ılk başlarda ateş topu gıbıydı Jeodınamık kuvvetlerın hukum surduğu, radyoızotopların buyuk enerjıler boşalttığı yerkuremız ote yandan meteorıtlere de tıedef oluyordu Ve dunyamız bu kadar hareketliyken saglam bır yerkabugu gelışememıştı Fakat Rensselaer Polıteknık Enstttusu'nden Bruce VVatson ve Canberra'dakı Avustralya Ulusal Universıtesı nden Tımothy Harrıson, son araştırmaları sayesınde guneş sıstemımızın oluşumundan sadece 200 mılyon yıl sonra kıtaların ve okyanusların gelıştığını ve dunyamızın gunumuzdekıne benzer bır goruntuye kavuştuğunu buldular Spıegel Onlıne dakı habere gore (8 5 05) ıkı bılım adamı yenı gelıştırılmış bır ölçum aletıyle batı Avustralya dakı zırkon krıstallerının, krıstalızasyon derecesını olçmuşler Zırkon krıstallerı dunyadakı en eskı maddeler oldukları ıçın dunya tarıhının en eskı donemıne lyı bır bakış açısı sunuyorlar Bılım adamlarının olçum sonuçlarına gore zırkonun, yaklaşık olarak 700 santıgrat derecede oluştuğunu gostermekte Gunumuzde de granıt bıçımındekı zırkonun aşağı yukarı aynı sıcaklıkta oluştuğundan yola çıkan araştırmacilar dunyanın ılk oluşum evresınde (Hadeyan yaklaşık olarak 4 6 ıla 4 mılyar yıl once) zırkon ıçerıklı kayaların oluşumunu tetıkleyen "ayarlı bır mekanızmanın" var olduğunu tahmın edıyorlar Bu da dunyamızın guneş sıstemının oluşumun dan yaklaşık 200 mılyon yıl sonra okyanuslarla kaplı olabıleceğı anlamına gelmekte Ve 4 5 mılyar yıl once de kıta levhaları gelışmıştı Hatta bu koşullarda canlılar bıle daha once ortaya çıkmış olabılır Yumurtalık kanserının erken teşhıs edılmesı halınde tedavıler daha başarılı olmakta Fakat halıhazırda kuHanılmakta olan tanı yontemlerınde belırgın semptomların saptanması zordur Amerıkalı bılım adamları şımdı kan testıne dayanan yenı bır tanı yontemı gelıştırdıler Yale Unıversıtesı nden Gıl Mor başkanlığında araştıran ekıp leptın, prolaktın, osteopontın ve ensulın benzerı buyume faktoru ll'yı kontrol edıyor Bu proteınlerınden en azından ıkısının sevıyesınde bır oynama soz konusu olduğunda test alarm çalıyor Yenı yontemle ılk klınık deneyler çerçevesınde test edılen hastalarda yumurtalık kanserı %95 doğruluk payıyla teşhıs edılebılmış Erken tanı hastalar ıçın buyuk bır yarar sağlamakta SETI enstıtusu astrojeofızikçisı Brad Dallon da sonuçların Phoebe uydusunun dunya benzerı (terrestrıal) gezegenlerın bıçımlenmış olduğu sıcak ıç guneş sıstemınden çok guneş bulutsusunun dışındakı soğuk bolgeden gelmış olduğunu gosterıyor dıyor Astronomlar artık Phoebe nın "dışarıdan' geldığıne ınanıyorlar Çunku dığer uyduların aksıne Phoebe Saturn'un etrafında ters yonde donmekte Ayrıca yorungesı Saturn un ekvatoruyla alışılmışın dışında buyuk bır açı yapıyor Genelde gaz bulutlarından oluşan uydular gezegenlerın çevresınde topaklaşırlar Gezegene daha yakın olanlar daha kızgın koşullarda bıçımlendırdıklerı ıçın daha kayalık olurken, su gıbı tıafıf molekuller toz dıskının dışına ıtılır ve burada en dıştakı uyduların uzerınde buz olarak bıçımlenırler rında daha çok ışaret kullanıyorlar Işaret dılının kullanılması dıl motıflerı veya oykunun bellı bolumlerının hatırlanmasında ışe yarıyor dıye duşunuyor Nıcoladis Araştırmacılar ılk başta ışaretlerın ayrı bır anlam taşıdığını sanmışlar fakat sonra konuşulanlarla ılışkılı olduğunu fark ettıklerını soyluyorlar Aynı araştırmada sekız ıla on yaşındakı kızların yaşıtları olan erkek çocuklarına nı ılk kez ınceledıler Yunanca kokenlı olan plankton "akıntıyla suruklenen anlamına gelır Fakat uluslararası araştırma ekıbının yenı sonuçları bu mınık canlıların yatay akıntılara karşı pasıf davranırken, dıkey akıntılara reaksıyon goslerdıklerını açıklıyor Planktonlar kendılerını aşağı çeken çevrımlere rastladıklarında hareketlenerek akıntıya karşı yuzuyorlar Denızlerdekı en kuçuk planktonların hareketlerını ıncelemek bugune kadar sadece mılımetre boyutunda ve saydam oluşları nedenıyle zordu Çunku optık sıstemler su Lr Lepra, kölelikle mi yayıldı? Bilim admlanna gore Avrupa sömürgeciliği ve kölelık lepranın yayılmasında anahtar rolu oytıamış Sonuçlar, lepraya neden olan farklı bakterı koklerının genetık analızıne dayanmakta Anlaşıldığı uzere hastalığın çıkış yerı doğu Afrıka ve batı Afrıka, Karayıpler ve guney Afrıka'ya ulaşmadan once Asya ve Avrupa'ya yayılmış denıyor BBC'dekı haberde (www bbc co uk/2/hı/health, 13 5 05) Hastalığın genetık açıdan aydınlatılması sayesınde bır hastadakı lepranın yenı mı yoksa eksı bır enfeksıyona mı aıt olduğu anlaşılabılecek Araştırmacılar beş kıtadakı 25 ulkede gorulen 171 Mycobacterıum leprae bakterısının genetık malzemesını ıncelerken, bır organızmanın genetık kokenını açıklamaya yarayan sıngle nucleotıde polymorphısmıs/ SNPs (Teklı nukleotıd polımorfızmlerı) aramışlar Bu saptamalar sonucunda nukleotıd polımorfızmlerın ender, M leprae bakterısının genetık açıdan sabıt olduğu ve yuzyıllar ıçınde onemlı olçude değıştığı ortaya çıkmış Bılım adamları dort farklı SNP tıpı bulmuşlar 2 tıp doğu ve oıta Afrıka'da kuçuk bır bölgede gorulmekte ve en eskı ve ender tıp 1 tıp ıse Asya ve Pasıfık bolgesınden doğuya, 3 tıp ıse Avrupa, kuzey Afrıka ve Amerıka'ya yayılmış Son olarak yayılan 4 tıp batı Afrıka'da gorulmekte 4 tıp, ıkıncı ve bırıncı tıpten daha çok gorulen 3 tıpten daha ender olduğu ıçın bılım adamları, lepranın, kuzey Afrıkalılar veya Avrupalılar tarafından Karayıpler ve guney Amerıka'dan once batı Alrıka'ya taşındığını duşunuyorlar 949/4 28 Mayıs 2005 Kanserın ılk evresınde teşhıs edılmesı ha lınde hastaların yuzde 901 hayatta kalabılırken, ıkı evrede bu oran yuzde 60 a duşuyor