Katalog

BilişimTeknoloji Yabancı dile çevrilen programlar daha mükemmelleşti Bilim adamları müjde verdi: Konuşmaları veya sunumları anında çevirebilen bir cep cihazı, çevirmeni geliştirdik... Karlsruhe Üniversitesi ve Carnegie Mellon Üniversitesi bilim adamlarının ortak çabaları sonucu geliştirilen cihaz mesela otel rezervasyonu, gezi planı veya tıbbi yardım gibi gereksinimleri karşılayabiliyor. Program konuşmaları çok az hata ile çeviriyor. AKILLLI TEKNOLOJİLER GELİŞTİRİLDİ VVaibel şöyle diyor: "Sistem, Alet ve boşanma anlamına gelen iki İngilizce sözcüğün fonetık açıdan birbirine benzediği için bir tanıma hatası yapıyor. Bu sorunu sisteme bir tiir bilinç algoritmaları ekleyerek çözeceğiz.. Sistem o zaman emin olmadığı durumlarda bunu gerçek bir çevirmen gibi soru ışaretıyle belirtıyor. Ya da olası anlam ve içerikler için hipotezler üreterek en uygun sözcük arasından bir seçım yapıyor." Yeni içerıklerı, diyalektlerı ve özel terimleri sistem kendi kendine öğrenecektir diyor bilim adamları. Y eni geliştirilen cihaz sayesinde, örneğin Fransızca bilmiyorsunuz, ama, sizin dilinizi anlamayan Fransız'la bile ilişki kurabileceksiniz. Otomatik çevirmen sizin konustuğunuz dili anlayarak Fransızca'ya. veya Fransızcayı sızin dilinize, Ingilizce'ye hatta gerekirse Çince'ye bile çevirebiliyor. Konuşmacı kelımeleri tane tane konuşmak için duraklamak zorunda değil, konuştukları doğal bir biçimde anında çeviriliyor. Sistem, iki farklı sözcüğün birlikte kullanıldığı telaffuz bıçimlerinı bile anlıyor. Fakat sistem henüz tam kontrol edilmedı. Henüz bazı aksaklıklar var mesela dil tanıma zaman zaman aksıyor. Şiveli konuşmalarda veya çok özel terimlerde sistem işlemiyor. Kurtarma ekipleri veya askeri birlikler tarafından kullanılan özel mesajlar gibi özel konularda dikkatli olunması zorunlu. Burada manuel kullanım gerekiyor. Nortnal konuşmalardan oluşan sunumları neredeyse her şeyi anlayıp çevirebiliyor. InterAct yöneticisi Prof. Alex Waibel yeni sistemi öğrenmeye yatkm olarak nitelendirdi. Bilişimci Alexander VVaibel, İngilizce "device" olan "alet" sözcüğünü lnteract sistemin "divorce" (ayrılma, boşanma) olarak çevirdiğine dikkat çekerek, böyle konuların daha netleşmesi için özel algoritmalar geliştirildiğini belirtti. Bu sistem, ince alaylı konuşmalarda da henüz başarılı değil. Ancak mesela yurtdışında doktora başvurduğunuzda, konuşulanları anında çevirebılecek. Anında çeviri sistemi için yeni teknolojiler geliştirildi. VVaibel diyor ki: "Yazılı metinlerin çevrisi için InterAct dil gözlüğü geliştirdik. Bu teknoloji ile anında çeviriler bu gözlüğe yansıtılıyor, dinleyici böylece çeviri metini gözlüğünden okuyabiliyor. Dünyaya her gittiğiniz yerde dil sorunu olmadan iletişim kurabile cek sistemler geliştiriyoruz". YARINKİ PROJELER Dil konusunda her iki üniversitenin bilim insanları ortaklaşa yeni projeler peşinde koşuyor. Mesela kullanıcıya hiç bilmediği yabancı dili konuşmasına izin veren teknikler bunlar arasında. Bu amaçta ağızda ve boyunda, telaffuzda rol oynayan kas hareketleri için elektrik sinyallerinden yararlanıyorlar. Sistem bu sinyalleri dil olarak algılayacak, başka bir dilde duyulabilir kılacak. Yani siz yabancı dildeki sözcüklere uygun ağız hareketleri yapacaksınız!. Carnegie Mellon Üniversitesi ve InterAct araşhrmacısı Tanja Schultz şöyle diyor: Bu teknolojiyle duyulmazlan, işitilebilir lisana çevireceğiz.. Böylece çevrenizdekı insanlar da rahatsız olmayacaklar. Kaynak: www.presse.unikarlsruhe.de, Spiegel 44/2005 Çeviri: Nilgun Özbaşaran Dede Simültane çeviri sistemi nasıl işliyor ? ". ..bir doğru üzerinde bulunan..." ...bu gazete her zaman doğru yazar... Çok anlamlı sözcüklerde, orijinal metine en çok benzeyen içeriklerdeki sözcükler seçilmekte. ...bu zamanda doğru insan bulmakzor... Bllglsayar, Internet'te tulanan çok dilli metinleri satır satır tarayarak, sonuçları bir veri bankasına yüklemekte. Konuşulanlar algılanır algılanmaz çevriliyor. Bilgisayar veri bankasındaki metinlerde her sözcüğe en uygun çeviriyi arıyor. ...otomobili, doğru yolda sürmeyi severim..." ...dnvemyca on straight road..." 973/10. 24. AraJık 2005