Katalog

TartışmaEditöre Mektup düşünüyor? Tıp dili ve günlük konuşma dilimiz cihlerini (örn: Kız çocukların ıstenmemesi) (%37.99), kuçak yaşlardakı evlılikleri (%26,2) ve çok eşlı evlılikleri (%2(),7) öğrencıler, taciz olarak belirttilcr. Ulkemızde, kadınların çok onemlı bır sorunu olarak varlığını surduren. çok eşli ve küçük yaşta evlılığin, az sayıda oğrenci tarafmdan cınsel tacız olarak gösterılmesi, oldukça düşundurucudur. Sonuç uzerınde, ö'zellikle çok eşli evlılığin ulkemızde yaygın olarak yaşanması nedenıyle cinsel tacız olarak algılanması ya da toplumda rol modelı olabilecek medyatik kışilerm de zaman zaman bu tür yaşantıları cesaretlendirci/destekleyıcı davranışta bulunmalarının ve sosyo kulturel yapının etkili olduğu soylenebılır. Sorunun çozumünde; • Öncelıkle ozgür, pozıtif baskılayıcı olmayan, karşılıklı ıletışıme dayalı, toplumsal organizasyonların katılımını esas alan, Bir tıp yazısmdaki sözcük ve deyimler, konuşma dilimizdekilerle yer değiştirince ortaya anlaşılır bir metin çıkıyor! Yazar ve editör bu kadanna bile dikkat etse, sorun ö'nemli ö'lçüde çö'zülü'r. Örneğin: Tek taraflı sabit baş ağrısı. skalpda parestezi ve hipoestezi ile karakterlzedir: Tek yanlı yerleşik baş ağrısı, saçlı deride duyu azalması ve duyu farklılaşmasıyla kendini belli eder. Anterior boyun ağrıları: Boynun ön kısmındaki ağrılar. Migrene bağlı karotodini: Migrene bağlı karotis ağrısı. Unsiformunsinat çıkıntılar: Kanca biçiminde, kanca, çengel çıkıntılar. 5 Ülkemizde, kadınların çok ö'nemli bir sorunu olarak varlağını sürdüren, çok eşli ve küçük yaşta evliliğin, az sayıda öğrenci tarafmdan cinsel taciz olarak gösterilmesi, oldukça düşündürücüdür. cinsel sağlık eğitiminın uygulanması ve yasal diizenlemelerin yapılması, • Kıtlelerı harekete geçirmek ve daha genel değerlendirmelere ulaşmak ıçın, daha buyuk gruplarda da benzer araştırmaların yapılması ve duyurulması önerilebılır KAYNAKLAR: 1 Atahan 2 (2004) Cinsel Tauz, WKHGenç!ık DergiM, www zeyleen a>m/15 4 2004 2. Bakırcı K (2001). Bır Kadın Sorunu Olarak Cinsel Tacız, www ıınekolojı net '13.4 2001 3 Gedız l) (2004). Cın.sel Tacuın Sonuçları. »m» zeyteen com/15 4 2004 4. Koknel O (2003) Cinsel Tac ızııı Nedenı \\\e l<,ı Şıddet, www gelışım.net/cmselacız/hrml/3.3.2004 5 Lyn R, Bsparza l) ve Sands D (1941), A 'omparatıve Study among ('nllage students ol Sek.ual abuse ın Chıldhood Archıves of Psychıatrıc Nıır .ın«6(6). 331340 fi Russel Rl) (2001), Sexual Abuse ın VVı.beıı ınd Chıldren, www p.sychıatrıc com/ sexual ıbuse/artıclepdf/7 03 2004 * Prof Dr. Nerımdn Akyolcu, Arş Cor Yazile Yazıcı Sayın ** Kınyas Tekin, Dursun Işci, Duygu Gelddı * I.U Florence Nightınjîdle HYü 2. Sınıf Ogrencılerı * Uu çalışmanın orneklerını, satflık hılımlerınle lısans eğıtınıı vercn okulların 3 ve 4 sınıflarında >kuyan 98'ı kız, 47'sı erkek 14.rı oğmıı.1 oluşturdu iu yazı, III Heııısırelık Ötfrencılerı Kongresı'ne sozu ularak sunulan bıldırının ozeüdır Haziran tarıhlı CBT'de sayın A.Karasu ve F.Yalçınkaya çok gerçekçı bır yaklaşımla, "Turkıye'de tıp alanında kullanılan dılle ilgilı sorunun çozulebılınesı ıçın öncelıkle toplumun bu sorunun varlığını kabul etmesı ve bilinçlenmesi gerekır. Özellıkle tıp fakultelerındekı eğıtıcılerın bu konuda duyarlandırılmaları ve tıp bıliminin ana dılde oğrenılmesı gerektıgını kabul etmeleri gerekır" dıyorlar ve konuyu geniş bir açıdan ele alıyorlar Tarihsel ve politık gelışmelerin Turk Dılındeki yozlaştırıcı etkılerı, kuşkusuz tıp dılınde, belkı de teriın sıkıntısı nedenıyle daha belirgin hıssedılıyor. Bozuk tıp dılinin duzeltilmesi konusunda değişik dönemlerde ve duzeylerde yapılan çalışmalar sürmekle birlikte somut bır sonuç ne yazık ki henuz ufukta bıle gorünmüyor Ben konuya daha sade ve pratik bir görüşle yaklaşmak ıstıyorum. Tıpta kullanılan deyım ve sözcüklerın birçoğunun günlukyaşam dılımızde karşılıklarını bulmak hıç de zor değil. Tıp fakultelerı öğretim üyeleri yanı sıra tıp dergileri yazar ve edıtörlerinin biraz gayret ve dıkkatlerıyle bıle kuçumsenmeyecek bir iyileştirılme yapılabıleceğını sanıyorum. Turkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisinden aldığım bazı örneklerdeki sözcuk ve deyımlerm konuşma dilimizdekilerle yer değiştırmesını denemek istedim! Yazarlar ve edıtorler bu kadanna bile dikkat etseler, nasıl bır tablonun ortaya çıkacağı görülecektir. Bazı sözcük ve deyımlerde belki ıkircilikte kalınabilecektır, ama bunların büyük çapta anlam değışiklığı yapacağını sanmıyorum. Dergiden aynen aldığım sozcuk ve deyımlerı sıyah; karşılık olarak ongorduklerimı de ıtalık harflerle yazdım. NE YAZILDI NE YAZILMALIYDI? Genel populasyonda prevelansı: genel populasyonda yüzde 18 prevelansı vardır: Toplumun tumunde gorulme oranı sıklığı yüzde 18'dir. İnsidansı 3040 yaş arası kadınlarda sıkn: 3040 yaş arası kadınlarda görıilme oranı sıktı. Stabilite ve dayanıkJık: Sağlamlık ve davanıklılık. Tek taraflı sabit baş ağrısı, skalpda parestezi ve hipoestezi ile karakterizedir: Tek yanlı yerleşik baş ağrısı, saçlı deride duvu azalması ve duyu farklılaşmasıyla kendını bellı eder. Anterior boyun ağrılan: Boynun ön kısmındaki ağrılar. Migrene bağlı karotodini: Migrene bağlı karotis ağrısı. Unsiformunsinat çıkınblar: Kanca biçiminde. kanca, çengel çıkıntılar. Sinovyal ve karulajönez eklemler, ligamanlar, nöral doku (özellikle sinir kökleri), kas ve tendonlardır: Sınovyalısınovyal ve kıkırdaklı eklemler, bağlar. sinir dokusu, kas ve kirişler ya da tendonlar. Bir yapıdaki patoloji (örn. eklem) sıklıkla başka bir yapıda (örn. sinirde) semptom (örn. radiküler ağn) oluşturabilir Bir yapıdaki, örneğin eklemdeki bozukluk sıklıkla başka bır yapıda, örneğin sinırlerde (radıkuler ağn) olumsuz ğelişmelere neden olup belirti verebilir. Posteriyor ve posterolateralposterior longitidunal ligamanın disk hernisi ile irritasyonu ağn kaynağıdır ve annulus fİbrozusta (tngilizcesi annulus, Lahncesi anulus): Arka ve arka yan... kayan taşan diskin zedelediği arka uzun bağ ağn kaynağıdır... fıbröz halkada anulub ubrozusta. Disk hernisi posterolateral annulusun tekrarlayıcı stresler ile zayıflaması sonucu gelişir: Disk kaynıasıUışmasıhernısı, tıhroz halkanın arka yan bolumunun yıneleyen zorlanmalarla zayıflamasıyla ğelışıroluşur. Herhangi bir eksternal disk deformasyonu olmadan nükleus pulposus ve annulus fibrozusta gelisen patolojik proçestir. Nedeni travma ile ilişkili nükleer degradasyon veya kombine servikal fleksiyon ve rotasyon hareketi sonucu oluşan izole annuler hasardın Dıskın bıçım;nde her hangi bir değişıklık olmadan çekırdek ve fîbröz halkada gelişeıı bozulma, yozlaşmadır. Nedeni, travmaya bağlı yapısal bozukluk ya da bovnu one eğerken aynı anda döndürulmesıvle fıbröz halkada oluşan sınırlı zedelenmedir Servikal vvhiplash yaralanmaları da internal disk hasan nedeni olabilir: Boyunda kamçı yaralanmaları da disk ıçınde zedelenme yapabilir. Strain ve sprain Zorlanma ve in cınme. 6. servikal vertebralann foromen transversoriumlarına girer (biraz aşağıda transvers foramine deniyor): 6". boyun omurlannın van deliklenne transfer foremenlenne girer Atlas üst yuzünden medial olarak atlasın dural penantrasyonuna kadar olan parça interkranial segment, dural penatrasyondan kontrolateraraJ vertebral arterle birleştiği yere kadar olan parça: Atlasın ust yuzunün iç yan tarafından duranın delınmesıne kadar olan parça; kafa iç bolumu; dura delmmesinden karşı ürattaki vertebral arterle bırleşmesine kadar olan bölum... Medial olarak öne deplase olduğu: ortada öne doğru yer değıştırdiği, kaydığı. Bu yapılann dejenerasyonu sonu gelişen osteofitler ve periosteofitik ödem artere ekstransak baskı yapabilmektedir: Bu yapılardaki yozlaşma sonucu olan osteofitler ve bunların çevresindeki ödem artere dıştan baskı yapabılmektedir. Unsinat çıkınblann sivrileşmesi: kanca çıkıntıların sivrileşmesi Nörolojiden refere hasta: Nörolojiden gönderilen hasta. Torosik aorta: goğüs aortu. Unilateral ve bilateral boyun ağnSL İki ve tek yanlı boyun ağrısı. Kaslann herhangi bir şekilde uyanlması otonom sinir sisteminin aşın aktivitesini tetiklemektedir?: Kaslann herhangi bır şekilde uyanlması otonom sinir sisteminı aşın aktive eder. Ligaman ve adeleler Bağlar ve kaslar. Artikuler dal ve dorsal rami: eklem dalı ve arka dal. Paset eklem artrozu: faset eklem yozlaşması... Hasta supin pozisyonda yaürılır: hasta arkaüstu yatırılır.... Bazı Latince, Fransızca ve İngilızce ö'zgün uluslararası terimlerın karşılığını bulmak ya da Türkçe'de yenisıni üretmek zor olabıleceğı gibi gereksiz de olabilir. Her bılım dalı kendı alanında verdiğim örnekler benzerı tarama yapar, yazarlarıyla editörlerıne bıldırır ve uymaları istenirse, sanırım sorun en azından bellı ölçüde çözümlenebilir. Tabii bir de yabancı terım ve sözcüklerin ortak yazın sorunları var! Dr. Necdet Tuna 901/21 26 Haziran 2004