Katalog

Uzay Araştırmaları GüncelTıp Dr Mustafa Çetıner Yeni ekip Uluslararası Uzay İstasyonu'nda Bir Sojus roketi yeni ekibi Uluslararası Uzay Istasyonu'na (UUİ) götürmesi için geçen hafta Perşembe günü (14.10.04) Baikanur uzay istasyonundan fırlatıldı. Ekip Rus astronot Salişan Şaripov ve Amerikalı astronot Leroy Chiao'dan oluşuyor. Araştırma Harcamaları: Ne Pahasına, Nereye Kadar? Meslekı nedenlerle bırkaç aydır ABD'de, Chıcago'dayım Her sabah ışe gıderken Chıcago'nun merkezındekı devasa gökdelenler arasındakı yennı almak ıçın 2007 yılını bekleyen ve halen ınşaatı suren Northwestern Unıversıtesı Robert Lurıe Kanser Araştırma Merkezı şantıyesının onunden geçıyorum Bınanın buyukluğunun yanında ınşaatın gırışıne asıları slogan da çok ılgımı çekıyor loday's dıscovenes, tomorrow's cure" Bu ulkede toplumda gorulme sıklığı 2/100 000 olan akut losemı hastalığı ıçın Leukemıa Research Foundalıon ın yılda araştırma ıçın harcadığı para mılyonlarca dolara ulaşıyor Harcanan bu paranın nedenı çok açık bıçımde derneğın broşurunde belırtıimış "Research equals hope" yanı araştırma eşıttır umut San Fransısco Chronıcle'da Carl T Hall ımzası ıle geçen gunlerde yayımlanan makaleye bakarsanız bu eyalette 3 mılyar dolarlık bır butçe kok hucre araştırmalarına aktanlmayı beklıyor "Calıfornıa Stem Cell Research and Cures Inıtıatıve" destekleyıcılen tam 11 mılyon ımzayı kok hucre araştırmalarını desteklemek amacı ıle toplamayı başarmışlar New Jerseyde Rutger Unıversıtesı Tıp Fakultesı 65 mılyon dolarlık bır araştırma butçesını kok hucre çalışmalarında kullanmaya hazırlanıyor Soz konusu Unıversıteden Dr Mc Greevey'ın planı, onumuzdekı 5 yıl ıçınde kok hucre çalışmaları ıçın harcanmak uzere 50 mılyon dolarlık bır fon yaratabılmek ABD'de bu ve benzerı orneklerı sınırsız artırmak mumkun Bıll Gates'ın kendı fonunun sınırlı sayıda hastalığın tedavısı amacı ıle bağışladığı para yılda 27 mılyon dolara ulaşıyor Tıp lıteraturu, gıderek artan bır hızla, çok kısa surelı lyılık halı sağlamak, ıstatıstıksel olarak anlamlı ancak pratık olarak pek de onemlı sayılamayacak yaşam surelerı kazanmak ıçın pahalı tedavılerın onerıldığı yazılar ıle doluyor ABDde en çok satan antıromatızmal ılacın bu ulkeye malıyetı yılda 26 mılyar doları buluyor Insan hayatını sadece bırkaç ay uzattığı gösterılen ılaçlar, çok buyuk malıyetler ıle satılıyor ve kullanılıyor Kımse kok hucre çalışmaları gıbı, belkı de yarının dunyasında bır çok hastalığı korkulur olmaktan çıkartacak bılımsel araştırma ve ılerlemelenn karşısında olamaz elbette Hele sılahlanma gıbı kaynakların çok daha ırrasyonel kullanıldığı bır çok alan varken, bılımsel araştırmalara karşı durmak pek de kabul edılebılır değıl Ancak yıne de, ıtıraf etmek gerekırse bu ışte ınsanın canını sıkan bır şeyler var Yaşadığımız çevreden başımızı kaldırıp dunyaya şoyle bır baktığımızda gorulenler ınsanın kanını donduracak cınsten çunku Kok hucre çalışmaları ıçın mılyonlarca doların harcandığı yeryuzunde, açlık nedenıyle olen ınsan sayısı 2001 yılı ıstatıstıklerıne bakarsanız gunde 40 000 kışıye yakındır Bu lakamın gerçeğın çok altında oldugunu tahmın etmekzor değıl Açlıktan olen bu zavallıların %85'ını 5 yaş ve altı çocuklar oluşturuyor Yanı yeryuzunde en azından her ıkı sanıyede bır, bır yerlerde bır çocuk kotu beslenme koşulları nedenıyle yaşamını yıtırıyor Kok hucre çalışmalarına mılyarlarca doların harcandığı dunyamızda son 10 yılda 2 mılyon çocuk çatışmalar nedenıyle oldu, 45 mılyon çocuk sakat, 12 mılyon çocuk evsız, 1 mılyondan fazla çocuk oksuz ve yetım bırakıldı, 10 mılyon çocuk psıkolojik travmaya uğradı (Unıted Natıons Development Program Human Development Report, 1994) Dunya bankasının raporu, 2001 yılında Afrıka'da çocuk olum oranının gelışmış ulkelerın 25 katı oldugunu gosterıyor Nufusu 11 mılyon olan Malı'de, kışı başına duşen gelır yılda sadece 240 dolar'dır (Human development Report 2003) EPIC lraq Alert'ın 26 Şubat 2003 tarıhlı The Humanıtarıan Consequences ot War on lraq raporuna bakacak olursanız, ABDnın Irak ıçın ayırdığı ınsanı yardımın sadece 100 mılyon dolar oldugunu görursunuz Insan, "today's dıscovenes, tomorrow's cure'sloganı ıçtn "nedenyarınlar ıçın de, bugunler ıçın değıl ve neden herkes ıçın değıl de sadece kısıtlı bır azınlık ıçın" sorulannın umutsuzca yanıtım anyor Hekımlıkten gelen btr alışkanlık aslında Bız hekımler, bır ınsanın sağlığını değerlendırırken en sağlam değıl, en hasta organına bakarak karar verırız llerı karacığeryetmezlığı olan bırının kalbının çok lyı durumda olması ne yazık kı pek az önemlıdır Dunyamız da öyle aslında Kök hucre çalışmalarında ınanılmaz yol alan bır dunyada halen değerlendırme ıçın krıter yazık kı, açlıktan kaybedılen bebeklerdır cetıner m@superonlıne com S UUI ye uçan U/ay Kuvojus TMA5 Moskova vetlerı usteğmenı Juri saatıne gore 7 ()6'ta Şargın konuk araştırmdKazakıstan'ddkı Bd11 olarak bır hdftdlık dsıkonur Uzay yolculukları kerı ve sıvıl drdştırmd ıstasyonundan fırlalıldık[)rogrdmını yoneterek 24 tan on dakıka sonra dunEkıınde Padalka ve Fmc yanın yorungesıne ulaşlı ke ıle bırlıkte Sojus lkı astronot ılk kez bır TMA4 ıle dunyaya done Sojus roketıyle uçtu Boy cek Sojus TMA5 ıse lece Rusya deneyımlı So"kurtarmd gemısı" oldrak jus kozmonotundan vazıstasyoııdd kdldLdk geçerek 30 yıllık geleııegı Sojus kapsulu UUl'ye kenetlenmeden bozmuş oldu Columbıa 140 gunluk mısyon kısa bir süre once. uzay aracının 1 Jjubat sırasında Chıao (UUI ku 2003 tarıhınde duşmesınden sonra UUİ yolcumandanı) ve iyarıpov (uzay gemısı muhendısı), lukları sadece Sojus roketlerıyle yapılmakta 34'u Rusldrd dit oldn 41 deneylı bır bılımsel Uzay aracı Cumartesı gunu (16 10 04) kuçuk araştırma projesını yerıne getırecekler Ayrıca bır aksaklıkla UUI'ye ulaştı Sojus roketi nor planda tam olarak ne olduklan açıklaıımdyan malde otomatık olarak UUI'ye kenetlenmesıne sozleşmelı çalışmalar da var Ikı astronot ıkı ragmen bılınmeyen bır nedenle aşırı hıza ulakez uzay aracının dışına çıkacaklar Ilk "uzay şınca, dstronotlar roketi frenledıler ve elle çagezıntısı" Ocak 2005 ıçın planlandı Bu gezıntı lıştırarak UUI'ye yanafctılar sırasında UUI'nın dış kılıfına antenler ve yeni kameralar verleştırılecek Şaripov ve Chıao, Nısan'dan bu yana yorüngede çalışan Cennadı Padalka (Rusya) ve Sojus kapsulu UUI'ye kenetlenmeden kı Mıchael Fıncke'den (ABD) devraldıkları gorevı sa bır sure once altı ay kadar surdurecekler Kkıple bırlıkte dısıplınlerden gelen uzmanların buyuk bır katkısı oldu karmaşık bır şey oldugunu, Asya'nın da bu açıdan yan daşları taratınddn her fırsdttd onumuze sunulaıı Afrıka'dan Dışdrı" dçıklamasından çok daha onemlı bır rol oynadıgını gozler onune serecek HEDEFKÖKHÜCRELER 2000ı SOOi Hcuno sapıer İnsanoğlunun geçooo mişiyle ilgili araştormalarEref Utı»da bır sonrakı adım ne 3 'io<> olacak? Bu tür bulgular hep şaşırbcı sonuçlar do1 2*> IS t 7*> ğurduğuna göre, bu sorBu durum Homo sapiYükseklik (m) duğum saçma mı? ens'lerin eşsizliği ve çağdaşPB: Lıang Bua'dakı lığı yönündeki düşünceleribulgular elde edılınceye //* insandan bu yana beyın nızde herhangi bır değışıklidek ınsan paleontolojısı gelişiminin karşılaştmlması ğe neden oluyor mu? genelde gıderek kestırılePB: Hem evet, hem habılır bır gorunum sergılcmeye başlamiştı Bu da yır Turumuzun bır uyesı olmakla bırlıkte, H konuyu oğretmeye çalışan bız eğıtmenler açı floresıensıs turunun H sapıens'lerın gen havusından pek de kotıı bır şey değıldı Buluşun ar zuna katkıda bulunmuş olması olanaksız Oyle dından ve Cuneydogu Asya addsına daha yakın kı, bu buluşun onemı bunun çagdaş ınsanların dan odakldnılmasından sonra jaşırtıcı bırkaç evrımınde oynadıgı rolden çok, çağdaş ınsanlaonemlı şeyın daha bızı bekledığını duşunuyo rııı tureınış olabıleteklerı genış grubun farklı rum AraştırmaLilar Asya anakarasındakı ınağa ekosıstemlere uyum sdğldyıp evrılmış olduklarıra kalıntılarından elde edılen dış ve çene kemı nı ortaya koymasından kaynaklanıyor ğı kalıntılarına daha yakından eğılmeye başlaya Bu buluştan once M floresıensıs turundecaklar Daha oncelerı kuçuk bır maymunun ka kı bır beyın buyuklugune ve kısıtlı bılış.sel ozellıntıları olduğu sanılan bu bulguların bır bolu lıklere sahıp bır ınsansının ıskeletle ılıntılendırımunun bambas,ka bır mtelığe burunmesı ıs,ten len turde dletler yapabıleceklerı, dahası Flodeğıl res'e ulaşmış olabıleceklerı bıle duşunulemezdı MM: Bdiid kalırsa, Guneydoğu Asya'da Sanırım, ınsanoğlunun ne olduğu konusunda halıhazırda var olan goruşlerı en çok sarsan da bundan sonrakı kazılarda elde edılecek bulgu lar insanoğlunun dunya uzerındekı dağılımının bu ve kulturel değışımın sanıldıgından çok daha Michael Hopkin, Nature î 1 DÛNYANINHALİ 921/15 13 Kasım 2004