Katalog

Kasım ayında gökyüzü Pazar 1 Fazarlesı İ2 GönüldenBilime Ahmet Inam relığıne) guneydogu tarafta sırasıyla Başak ve Terazı takımyıldı/larında ufuktan en fa/la 15 derece yukseklıkte gıttıkçe yukselecek şe kılde gorulecek Dolunav evrede bulunacak olan f Mars'ın parlaklığı 1 7 kadır olacak 15 Kasım arasında Mars, Başak takımyıl dızının bırıncı parldk vıldızı Spıca nın 1 5 derece kuze yınde bulunacak Jüpiter, ay boyunca Guneş'ten gıderek uzaklaşacağından sabahları Guneş doğmadan hemen once erken saatlerde yaklaşık bırbuçuk saat surelıgıne Başak takımyıldızında 1 7 kadır parlaklığı ıle guneydoguda gorulecek lupıter ay boyunca yukseklığı gıderek artacak şekılde ufuktan en fdzla 39 derece yuksekte olacak Saturn, Kasım ayı boyunca Guneş'ten gıderek uzaklaşacagından oncelerı sabahları ve geceyarısı gozlenırken ay sonuna doğru akşamları da ğeç saatten ıtıbaren yaklaşık sekız saat surelıgıne doğu taraftdiı ıtıbdren bdtıya doğru yaklaşık 170 derece gıbı genış bır aralıkta Ikız ler takımyıldızında (yıl boyunca bu takım yıldız da kalmak uzere) ufuktan en fazla 70 derece yukseklıkte ve sıfır kadır parlaklığında gorulecek Cassını uydusunun bu lıalkalı gezegen Satum'u ve en buyuk ayı Titan'ın ılk kez en yakı nından çekılmış ayrıntılı resımlerı ve bılgılendır meler "http //saturn jpl nasa gov/ındex cfm' ınternet adresınde yenılenerek yer almaya devam edıyor 6 Cumarteıı Cuma Aşkta Etik ve Estetik Sorumluluk Aşkı yaşamak hem buyuk bır belâ hem de buyuk bırfırsattır Aşk ınsana bır âfet gıbı gelebılır Gece yarısı yer sarsılmış, duvarlar tavan ustumuze çokmuşturi Elbette yaşadığımız aşksa salt hormo nal bır fırtına, romantık gaflet, karşılığı olmayan kendımue oıgu duşlerden 1 oluşmuş bır fantezıyumağı, tuhafbır "erotomanı' değılse Bu sozlerımın aşka bır hakaret, bır entelektuel yukarıdan bakış ınsanı tanımaktan âcız, soyut, tepeden ınme olçutlerle ortaya konmuş bır 'karıkatur" olduğunun farkındayım Yıne de aşkın "bır ölçude" denetlenebılır 1 (elbette buyuk bır ustalıkla ) bıryaşam enerjısı olduguna ınanırım Bu enerjiyı harekete geçırebılecek olanaklar gelıştığınde ınsanın yenı bır yaşantılar butunluğunde yaşama fırsatı ortaya çıkar "Dunya donuşur" Bu aşk denılen, kesınlıkle kendımızın dışına çıkmamızı gerektıren (en 1 azından balkonumuza ) paylaşmalarla yaşanan, bır algılamala, duygulama 1 duşunme, eylemde bulunma butunluğu, olanaklarımızı keşte yol açar Bır anlama, kavrama, duyma, kısacası bır olma, oluş seruvenıdır Heıdeggercı bır termınolojı kullanırsak, varlığın bıze kendını sunma bıçımlennden bırıdır, Heıdegger boyle dememış olsa da Aşkla anlarız, bılınz, yaşarız, oluruz, oluşuruz Bela olsa ne olur? Anlamak, başımıza bıryığın belalar açmaı mP Aşkın surukledığı butunluk (Gestaltl), bır travma anaforuna koyabılır bızı Çaresızlığı, ıhanetı, vurdumduymazlığı, kabalığı, sığlığı yaşıyor olabılırız Tum bunlar yaşadıklarımızdan devşırılmış, sunulmuştur Insana, ha1 yata daır ışaretler taşır Içımızde paylaşmaktan, paylaşamamaktan doğan olağanustu bıryaşam enerjısı vardır Donuşum (Gestaltswitch!) kapıdadır Yoldadır Donuşumun yolda olmasıdır aşk Aşık olup da yerınde sayanlara, daha "kötuye", daha "çırkıne" gomulenlere duyurulur' Aşk enerjısı ıçı mıze "çokunce", ya da ıçımızde patlayınca aşkın sesı duyulur (Ben boyle duyulduğunu duşunurum aşkın sesının1 Sokrates'ın Daymon'unun, cının sesı gıbı1) Uç buyruğunu onemlı bulurum (En azından1) Aşk, âşıka şunlarıder 1. Insansın Çaresızsın Sınırlısın Ûlumlusun Çaresızlığını aşma olanaklarından bınyle karşı karşıyasın Yaşama eşığınde bulunduğun aşktır Paylaşmayı deneyeceksın Oğren Yaşa Antenlerını açık tut 2. Yaşayabılıyorsan, ıkı buyuk sorumluluğun var aşkta Aşkın sorumluluğudur Bıgâne kalanları yakar llkı estetik sorumluluktur Guzelleştırme sorumluluğu Mâdem kı aşk, bır olanak, bır fırsat, bır tur tınsel ve tensel kayırmasıdır hayatın, bunun bedelını odemelısın Aşkın sana sunduklanna karşı borçlusun Kıme? Insanlara Hayata Elbette sevgılıne Kendıne Nasıl guzelleştınlır aşk? Emekle, bılgıyle, estetik çabayla Sonuçtabır yapıt estetik bır yapıt çıkacaktır ortaya Aşk denen ınsan yaratısı Bırlıkte yarattığımız 3. Aşk ıkı kışılık yalnızlık olamaz Tum ınsanlığa ınsanlara karşı sorumludur Sevgılıde insanı severız, insanlığı Aşkın etık sorumluluğu aşk enerjisıyle ınsanlara vermemız gerektığını anımsatır bıze Aşk hem estetik hem etik ödevler verır bıze Sevgılını severek ınsanları sev Kendı bencıl dunyandan çık, duvarlarını yık Bırlıkte dönuşumler yaşamayı oğren Yarattığın aşk yapıtı, ınsanlığın estetik yaşantılar tarıhinde yer alsın Insanların daha guzel, daha hakça bır dunyada yaşamaları ıçın çaba goster Çunku aşıksın Çunku sorumlusun Çunku borçlusun Gonlunde aşk varsa, ınsanlara gonul borcun var Aşk kolay değıl Bır gun ınsanlar bu enerjıyı dbnuşturmeyı oğrenecekler Kendı ıçıne kapalı topluluklarla sınırlı mıstık bıryaşantı olmaktan çıkacak Erotık görunumunu kazıyıp arkalarındakı insanı yakalamayı hıç değılse şımdıkınden daha fazla ınsan öğrenecek Aslında kuşkularım çok Yıne ınsan, aşk adına bır yığın bayağılık yaşayacak Uyanık romancılar, sanatçılar bu ışten çok para, çok un kazanacak Olsun, yıne de duşlerımıze, umutlarımıza, beklentılerımıze şımdılık karışan yok aınam@metu edu.tr redekı Ay'ın yaklaşık 4 derece kuzeyınde yer alacak Her ıkı cısım bu yakınlaşma sırasmda guney tarafta ufuktan yaklaşık 24 derece yuk seklıkte Kova (Aquarıus) takımyıldızında gorulecek Bu yakınlaşma, ılkdordun evredekı Ay'ın gokyuzunu dydınlatıyor olumsuzluğuna rağmen sonuk gezeğenm uzayda yerını gosterıyor olma sı Uranus'un kolay bulunmasını saglayacagi duşunulebılır Gezegenler nerede? Durbun veya teleskopu olan okuyucular Uranus'u (parlaklıgı +5 8 kadır) ay boyunca akşamları ve gece yarısına ka dar yaklaşık beş saat surelıgıne (guneyden ıtıba ren guneybatıya dogru yaklaşık 90 derecelık ge nış bır aralıkta Kova takımyıldızında (yıl boyun ca bu takımyıldızdd kalmak uzere) gorebılecek Yukseklığı ufuktan en fazla 38 derece olacak Neptun de (parlaklığı +7 9 kadır) Kasım ayı boyuncd dkşdmldrı yaklaşık dort saat surelı gıne guney Oglak (Caprıcornus) takım yıldızın da (yıl boyunca da bu takım yıldızda kalmak uzere) gorulebılır Neptun ufuktan en fazla 32 derece yukseklıkte olacak Kasım ayında çıplak go/le kolay gorulebılecek parlak gezegenlerın konumları aşağıda Merkür, bılındıgı gıbı sadece ufka yakın olarak ya Guneş dogmadan once doğuda ya da Guneş battıktan .sonra batıda gorulebılır Merkur ay boyunca Guneşe'ten uzaklaşmayı surdu ruyor olatdğırıdan sadece ayın son ıkı haftaM boyunca akşamları erken saatlerde Guneş bat tıktan hemen sonra saat yaklaşık 16 45 cıvarın da çok kısa surelıgıne guneybatı tarafta sırasıyla Yılancı ve Yay (Sdgıttarıus) takım yıldı/.larındd 0 3 kadır parlaklığında gorulecek Ufuktan en fazla 8 derece yukselecek Durbun veya teleskopu olan okuyucular gezegenı yaklaşık son dordun evrede gorebılecekler Merkur ufka yakın bulunacagından gorulmesı yıne de kolay olmayacak Venus, Kasım ayı boyunca Guneş'e yaklaşdcağından sabah saatlerınde gorulme suresı azalarak yaklaşık bırbu<,uk saat surelıgıne sıra sıyla Terazı ve Başak takım yıldızlarında guney dogu tarafta ufuktan en fazla 31 derece yukseklıkte ama gıderek alçalacak şekılde gorulecek Venus 4 kadır degışnıeyen parlaklığı ıle gokyuzunde adeta ışıldayacak Durbun veya teleskopu olan okuyucular gezegenı ılkdordun ve şışkınaya yakın evrelerde gorebılecekler. Venus 1618 Kasım tarıhlennde sabah saat 6 30 cıvarında Başak takım yıldızının en parlak yıldızı olan Spica'nın 4 derece kuzeyınde yer alacak Mars, ay boyunca sabah saatlerınde Guneş doğmadan hemen once (yaklaşık yarım saat su BİROLUŞSERÜVENİ Akjam Uranus Neptun Merkur (1530) Satürn (1530) Gece Uranus Saturn Sabah Venus Mars Jupıter Saturn Hangi gezegen ne zaman görülüyor? Kasım ayında akşam, gece ve sabaha dogru gorulebılecek geze AŞKIN SÖYLEDİKLERİ genler çızelgede ozetlendı LEONİD YAĞMURU Goktaşı fırtınası, Aslan (Leo) takım yıldızı cıvarından yağan Leonıdler ısımlı goktaşı yag muru 1421 Kasım tarıhlerı arasında gorulebı lır Fırtınaya donuştuğu tarıh ıse 18 Kasım'dır saatte 100'un uzerınde goktaşı gorulecek olmakla bırlıkte yıne de ne kadar yağacağı belırsızdır Yağmurlar dışındakı gece boyunca gorulebılecek goktaşı sayısı ıse ancak 6 veya 7 kadar olabılmektedır Goktaşı yagmurları arasında en hızlı atmesferık hıza sahıp olanı Leonıdler olup hızları sanıyede 71 kılometreye kadar ulaşır Bu goktaşı firtınasını ızlemek ısteyen okuyucular, ozellıkle 18 Kasım da gece yarısından sonrada yaklaşık sddl 02'den ıtıbaren sabah saatlerıne kadar doğu yonunde ve ufuktan yaklaşık 27 derece yukseklıktekı Aslan takımyıldızı bolgesıne bakabılırler Ayrıca, bır saatte sayılabılen goktaşı gozlem sonuçları da vısual^ımo net adresıne rapor edılebılır Bu yazıda kaynakça olarak kısmen 'The Ast ronomıcal Almaıidc 2004 dtn yararlanılmıştır A*,ık ve ışık kırlılıgmdtn uzak bır gokyuzu dılegıvle * Astronom l)r, Ist Unıv Fen Fak Astronomı ve Uzay Hılımlerı Bol (esenofilu&ı.stdnhul edu tr) 919/7 30 Eklm 2004