Katalog

Zümrütten Akisler otoks en az kırısıklıklannı du zeltmek ıçan bu yonteme bas vurarüar denlı bu une kavuştu Ancak kınsıklıklann ne denlı artacagm onceden kestuılmesıne yarayan bır formulu bulan Cambrıdge Unıversıte sı nden bır grup fizıkçı sayesınde ya kında çok daha etkılı bu yontem bo toksun pabucuıid dama atabıkr Enrique Cerda ve Lakshıtün&rayanan Mahadevan gekşüıdıkleıı kuramın kozmetık büımcüennın kınsıklıgın enqellenmesınde gerçekten de etküı bır kremın oluşturulmasına katkıda bulu nabılecegıne ınaruyorlar Botoksdan daha iyi bir seçenek B Ingiliz fızikçiler, kınşıklıklan gideren Botoks'dan daha etkili bir formül buldular A.M. Celal Şengor Mumcu'nun yasa taslağında gözden kaçan "detay" Sayın Mılü Eğıtım Bakanımız'ın hazııiadığı "Yuksekoğretım Kanun Tasansı Taslağı'nın detaylan ımanı şaşırtıyor Bunu tasarlayanlann ya unıversıte kavramını bılmedıklerı veya kasten bır unıversıte kargaşasının yaşanmasını ıstedıklen ızlenımıne kapıiıyorsunuz Bu ızlenım televızyon ve gazetelerde pek çok kısı tarafından tartısıldı Detaylara ıtıraz edıldı, bazı değışıklıkler onenldı Ben ıse taslağı ılk okuduğum gunden ben, bangır bangır bağıran bır onemlı eksığın, taslağın esas ruhunu yansıttığı kanaatıne vardım "Yuksekoğretım Kanunu Tasansı Taslağı"nın uzenne bına edıldığı en temel kavram bılımdır Bu kavram açıkça veya zımnen taslağın hemen her bolumunde bılgı kavramıyla beraber (ve pek haklı olarak) yuksekoğretımın varlık nedenı olarak gonılmektedır Taslağın sahıplennın, bılgının de bılımın urunu oldugunu duşunduklen, venlen unıversıte tanımında "bılgıyı uretmek, yaymak ve topluma hızmet etmek amaayla bılım ve teknoloıı ıle ılgılı arastırmalann yapıldığı " ıfadesınden anlaşılmaktadır Hatta, bılgı uretıp yaymanın yanında topluma hızmetın de yolunun bılımsel ve teknolopk araştırmadan geçtığı açıkça dıle getınlmıstır Taslağı hazırlayan, taslakta kullanılan temel tenm ve kavramlan buyuk bır dıkkatle taslağın bınna bolumunun 3 maddesınde ("Tanımlar") tanımladığı halde, taslağın en temel kavramı olduğu gorulen bılım kavramını tanımlamamıştır Halbukı bılımın ne olduğu, bılımı bılım olmayandan neyın ayırdığı yalnız bu taslağın temel sorunlanndan bın değıl, uzun yuzyıllar bılgı felsefesının (epıstemoloji) en onemlı problemlennden bın olmuştur Bu problem ancak bu yuzyılın ıkıncı çeyreğı ıçensınde Avusturyalı bılım felsefecısı Karl R Popper tarafından bılımcı ve felsefealen en genış olarak tatmın eden bır tarzda çozulebılmıstır Bılımı, bılım olmayandan neyın ayırabıleceğı sorunu, epıstemoloııde "ayınm" (demarcatıon) sorunu olarak bılınır Bu soru nıhayet su şekılde cevaplanmıştır Bılım, gozleme dayanan eleştın ıle yanlışlanabılecek ıfadelerden olusan bılgı sıstemlenne denır Bu tanıma gore bılım su ozellıklere sahıptır (1) Bılım ıfadelerden oluşur Bu ıfadelenn ortak ozellıklen, gozleme dayanan eleştın ıle yanlıslanabılmelendır (2) Bılımın ıfadelerı gozlemle denetlendıklen ıçın, herkesçe denetlenebılecek ıfadelerdır Bu bılıme nesnel bır ozellık kazandırır (1) Bılımın ıfadelen yanlışlanabılır olduklanndan mantıksal olarak varsayımsaldırlar (4) Bılımın genellemelen nıhâî doğrulan ıfade edemezler, ama bılımın genellemelennı yanlışlayan gozlemı dıle getıren ıfadeler yanlışlan kesın olarak teshıs ederler (5) Yanlıslann temızlenmesı surecı, aynı zamanda ınsanın bılgı dağarağının da sureklı buyumesı sonucunu doğurur Bu karakterlenn doğal bır sonucu, bılımın bellı genellemelerie nıhâî gerçeğe vardığmı ıddıa eden hıçbır dusunce sıstemını ıçıne kabul edememesıdır Orneğın, hem Nuh Tufanına ınanıp, hem de bu ınana kullanarakjeolog olabılmek mumkun değıldır Bu nedenle, Nuh Tufanını ıçeren bır duşunce sıstemryle, leolo/ıyı ıçeren bılım bağdaşmaz Ancak, bu demek değıldır kı, bırey hem Nuh Tufanına ınanıp hem de feoloji yapamaz Her ne kadar yaptığı ıs tutarlı olmaz ve ınanılırlığını buyuk olçude yıtınrse de, doğnı olmadıklannı bıldıklen halde masallara ınanan (veya ınanmak ısteyen) çocuklar gıbı, yetıskınler de akıl ve bılım dışı ıfadelere ınanırlar veya ınanmak ıhtıyacını duyariar Ancak boyle bır ınana besleyen bırey, ınananı aynı zamanda bılımının parçası yapamaz, zıra ıkısı bağdaşmaz Uygar dunyada çeşıtlı nedenlerle son derece dındar olan pek çok buyuk bılım ınsanı mevcuttur Ancak bılımsel urun ve faalıyetlenne bakarak kendılennın bırakın dındar olup olmadıklannı, hangı dıne mensup olduklannı bıle anlamak mumkun değıldır Bılım, yanı yanlışlan keşfederek sureklı bılgı gelıştırme faalıyetı, tâ eskı lyonya donemınde, MO 6 yuzyılda dını, yanı belırlı bır bılgıyı çeşıtlı ıddıalar nedenıyle (vahıy, ılham vb) dondurma faalıyetını, kendı alanından dışlamıştır Ronesans, yanı "yenıden doğuş" ışte bu zıhnıyetın yenıden doğuşudur Ondan ben de uygar dunya bu tutumdan tavız vermemıştır Bu nedenle, bılım yuvası olan modern unıversıte ıle, dogmalara dayanan hıçbır oğretı sıstemı bağdaşamaz Boyle oğretı sıstemlennın dogmalanna ınandıklannı alenen ıfşa ederek bunu bılımsel faalıyetlenne kanştıranlara da untversıtede yer venlemez Geçenlerde Humyet gazetesı başyazan Sayın Oktay Eksı'nm "Yuksekoğretım Kanunu Tasarısı Taslağı'na bakıp "medrese gelırse şaşmayın" demesının temelınde yatan gozlem, taslakta "gozden kaçan" bu bılım tanımı eksıklığıdır* Bellı kı o tanım, taslağın esas ruhuyla çelışmektedır. sayıda kuçuk dalgalara yeğler ken alttakı daha gergın et benzerı katmanın olabüdıgınce kuçuk dakgalanmalan yegledıgme tamk oldular Yapnklan hesaplamalar kuışıklıkların dalga boyutunun yaklaşık olarak derının ete kıyas la gergınlığının oranma eşıt oldugunu ortaya koyuyoı Bu da dalga boyutunun üa kahna çıkartüarak kınsıklıgın gıderumesı ıçın alt katmamn 16 kat daha gergın olması gerektıgı anlamına gehyor Nıspeten daha gergırı bır mad derun uzerını oı ten ınce bır katman bırınden bırının uzamdsı ya da buzul mesı sonucunda kmşıklıklara neden olur Elma Zdmdnld kuıudugunda ka bugu buıuşur msan tenı yaşlandıgın da da yuzeyınde bu tuı kabanklıklar meyddrid gehr Mahadevan ve Cerda bu kabankhgın boyutunu ya da dalga uzunlugunu de netleyen unsurun ne oldugunu merak ettıleı Dalga boyları konusu Physıcal Revıew Letters dergısının 11 Şubat sa yısında yayımlanan rapoıda Mahadevan ve Cerda kı nsıkhkların boyutunun derıyle altındakı daha qergın et arasmdakı karşılıklı uzlasmanın bır sonucu oldugunu behrüyorlar Insan tenını andıran ınce esnek katman larla denemeleı yapan araştırmacüar derıyı andıran ınce bır katmamn her zaman buyuk bu dalgayı çok Mahadevan soz konusu buluşun puruzsuz kagıt cam metalvesılıkon katmanlaruun uretımınde deneümın saglanmasına ve kımyacılann zarlann mekanık ozel lıkleıını olçmelerıne yardımcı olabılecegıne aynca hucrelenn nasıl devmdıklenne de ışık tutabılecegıne dıkkat çekıyor Ma hadevan goz çevresındekı kınsıklıkların seçılen bellı bolgelerm ozenle ıslemden geçudmesı suıetıyle gı derılebılecegını botoksun yuz kaslanru felce ugıat ması nederayle çok daha olumsuz etküeıı olabılecegı m one suruyoı Chıcago Unıveısıtesı nden Tom Witten bulu şun derı bakım urunlerırun gelıştırümesıne katkıda bulunabılecegıne ancak asıl onemının lanşıkkklann dalga boyutunun alttakı katmamn gucune oranla buyu dugunu ortaya koymahmddn kaynakldndıgına parmak basıyor YBK taslağında en önemli eksik: Bilim Jüpiter'den şaşırtıcı yeni bilgiler elecek yıl Saturn ıle taruşması tasarlanan bır uzay aracının son provaları Jupıter ıle ılgıh beklenmedık bulgulan su yuzune çıkarttı Cas sını uzay aıacı Jupıter den geçngı sırada gezegen uzrnanlannın so luk kesıcı filmlere donuşturduklerı on bınlerce goruntu elde ettı Bu şaşırücı goruntuler arasında Jupıter ın kutuplarınd yakm bol gelerdekı şerıtlı puskurtuler ve gorunuşte guçlu akımlaıın oluş turdugu dev karanlık bır oval yer alıyor G 11 yeni uydusu daha goruntulerı sunmasına olanak tanıdı keşfedilen ve boylece Rüzgâr kuşakları uydu sayısını 48'e Scıence deıgısının Mart çıkartarak Cuneş Siste da yaymlanan sonuçlaı 7Jupıtersayısının ku mi'nde rekor kıran tup bolgelenyle ılgüı kımı goruşlerı yerle bır edıyor Daha once Voyager 1 Jüpiter'den yeni ve 2 taranndan elde edılen goruntuler bilgiler var. yuksek enlemleıde gezegenın atmosferındekı çarpıcı şerıtlerın kannaşık burgaçlard donustuklerıne ışaret edıyordu Ne var kı Cassını nın goruntu lerı alttakı ruzgaı kuşaklannın kurup bolgelen yakımnda varuklannı surdurdukleııru ve gerçekte donen bulut dızgelerım devınıme geçırdıklerını ortaya koyuyor Jupıter ın unlu 'buyuk kuımzı leke sı' denlı buyuk garıp ve karanlık bır oval Cassım mn morotesı verılerınde de şaşırtıcı bır goruntu oluşturdu Bır kaç ay boyunca suren oval goruntu Jupıter ın genıs ısınım kusaklarındakı akımlann en yogun oldugu bolgelerde oluşuyordu Porco ve ekıbı bu lekenın nasıl olustugu konusunda herhangı bır bılgıye sahıp olmamakla bırlıkte bunun UV ısığını emen ınce bır sıs dumanından oluştuguna ınanıyorlar re daha once hıç tamk olmadıgımız Cassını nın çektığı bu fotograflarda Jupıter ın volkanık uy ^ dusulo bu gezegenın çalkantüı atmosfermde yuzuyormuş gıbı gorunuyor Cassını 1997Ekımınde NASA Avrupa Uzay Ajansı ve Italya Uzay Ajansı nm ortaklaşa gırışımlen sonucunda uzaya urlatıldı 2004 yılında Saturn üe buluşması tasaılanan Cassını bu yolculugu sırasında Jupıter ın 9 7 mılyon kılometre yakınına so kulmayı goze aldı Yerçekımının etkısıyle yoldan çıkmdbi Cassını nın altı ay boyunca Jupıter ın son derece devmgen atmosfermde çekımler yapmasma ve bızle