Katalog

Akne: Nedenleri ve tedavisi Aknenin c'msiyet, yenilen yiyecekler veya hijyen ile bir ilişkisi olmadığmı ileri süren doktorlar, tedavi edilmediği taktirde sivilcelerin yalnızca cilde değil, insan psikolojisine de kalıcı izler bırakacağmı söylüyor. A kne ergenlık olarak bılınen ve derıdekı yag bezlerının ütıhaplanması sonucu oluşan bır çeşıt sıvücedır Genellıkle vucudun ust kısımlarında, ozellıkle de yuz ve sırtta gorulur Yuzunde akne olan kışı, dış gorumu etküendıgı ıçm beğenümeyecegı kaygısı üe psıkolojık sorunlar yaşar Karşı cınse kendını beğendırme ısteğının en yuksek olduğu yenı yetmehk donemınde ortaya çıkan akne dort gençten uçunde depresyona neden olur Delık deşık ütıhaplı lekeli bır cılde sahıp olan genç ozellıkle yenı bır çevreye gırdıgınde kendıne guvenını yıtırır aşagüık kompleksıne kapüır Akne kaygı ve endif e durumunda daha şıddeth seyreder çunku endışe terlemeyı arttınr Lıseden mezun olup da unıversıteye başlayan aknelı gençlerın yuzde 60'ında stres ve strese baglı yorgunluk halı aknelerı arttınr Sınav heyecanı da akneyı tetıkleyen faktorlerden bı ndır Kaygılı olan kışının sık sık yuzunu kurcalaması sıvü celennı kopartması aknenin ız bırakmasına neden olur Gençler reklamlann etkısıyle butun umutlannı temızleme losyonlanna baglar Ancak losyonlardan bekledığı sonucu alamaz Sonuç çoğunlukla hayal kınklıgıdır Aşın ıyımser mesajlar ıçeren reklamlar losyonlann cüdı korudugunu aşın yaglılık durumunu gıderdıgını üen surer Bazı markalar gerçekten bu ozellıklerı taşır ancak bazdannın hıçbır etkısı yoktur hatta bazı durumlarda cıldı daha da kotu bır hale getırebılır Aknenin hijyen üe bır ügısı yoktur Aynı zamanda seks hormonlarıyla ozellıkle testosteron ıle ügüı Cıddı boyutta akne bulug çagında başlar 0 donemde kızerkek farkı gozetmeksızm bol mıktarda testosteron salgüanır Buyuk bır olasıhkla akne, cüdın olagandışı testosteron duzeyı karşısında gelışürdığı bır tepkıdır Aknenin cınsel gucun veya erkeklıgın sımgesı olduguna ılışkın ınanç yanlışür Yuzde veya sırttakı sıvücelenn çoklugu cınsel gucun azlıgına veya çokluguna ışaret etmez Beslenme şeklının de onemlı bır rol oynadıgı soylenemez Dengek beslenme genel saghgı olumlu yonde etküer ancak çuku lata sucuk yumurta veya ustıgın sıvücelen arttırdıgı ıddıası dogru degüdır hşınm clnsiyeti veya beslenme çekli de üe de ügüı de güdır Akne bır sağhk sorunudur ve uygun tıbbı bır tedavıyı gerektınr Eger tedavi edılmez ıse cütte derın yaralar bıraktıgı gıbı ruhsal açıdan da kalıcı yaralara neden olabılır Esküer aknelerın cınsıyetle ügısı olduguna manüardı hatta masturbasyonun aknenin en buyuk nedenı oldugunu rlusunıırWdı Oysa bugun büınıyor kı akne yalnızca j u ı .^.i.cık) ve kızanklıklara yol açar derının dalıa alt tabakalanna dogru yayüır Yag kanal agzında bınken tıkacı patlaüp açamaz ıse hastada pustulden başka kıst de oluşur Bazı durumlarda ukalı kanalın çevresındekı enflamasyon o kadar şıddetlı bır hale gelır kı, sıvılce ıyüeşse büe dende renk degışüdıgı çukurluk veya çüontı kalır Akne 14 üe 20 yaşlan arasında en şıddetlı donemmı Akne oluşumu cüttekı yag bezlennın degışımı sonugeçırır Yaklaşüc genç erkek ve kızlann yuzde 60 ında go cu ortaya çıkar Bulug çagında testosteron duzeyının artrulur Sıvüceler daha üen yaşlarda da gorulur Akne yalması bu bezlenn daha fazla sebum (cüdın nemlı ve yumu nızca ergenlık donemıne ozgu bır hastalüc degıldır kadınşak kalması ıçın cüdın dogal olarak urettıgı yag) uretmesı lann yuzde 5'ınde erkeklenn yuzde l'ınde 40 yaşmdan ne neden olur Testosteron bezlenn aşın çalışmasına yol sonra da devam eder açtıgı ıçın yag normalın uzennde bır yogunluk kazanır Kızlarda, akne adet kanamalannın oncesınde azar Buna baglı olarak yag bez üe cüdın yuzeyı arasındakı çıBu da hormonlann cüttekı etkısını gosteren ıyı bır ornek kış kanalında bırüar Oysa normalde yagın kanaldan dışatır Orta derecede seyreden akne doktora gorunmeden n dogru ozgurce akması gerekır Akne sorunu olmayan de tedavi edüır Ancak ınatçı ve şıddetlı durumlarda dokcüttlerde bu kanallar açıktır tor tedavisi gerekır Tedavıye devam edüıp edümemesı Aknede kanak çevreleyen hucreler de anormaldır 'üaay kurah na gore belırlenır Bır tedavıden üa ay soBu hucrelenn yenüenme zamanlan geldıgınde eskı hucnunda sonuç alınamamışsa tedavının degıştırümesı gerereler çüap gıdeceklenne kanalın duvarlanna yakır Cilt bakımı tedavının ük kuralıdır pışıp yolu ükarlar Tıkalı kanalın agzında sıyah Bazı eskı temızleme losyonlan alenık reaksıyonlara noktalar oluşur Bırücenyağ bakten ıçın ıdeal bır neden olduklan ıçın bırtakım durumlarda yarar yerıne zayerleşım alanı oluşturur Bu da pustul (cerahatle rar venr Bazüan da cüdı aşın oranda kuruttuklan ıçın zararlıdır Pıyasada' Panoksü" tıcarı adı altında satüan yuzde 10 benzoü peroksıt en süc tavsıye edüen antıakne kanşımıdır Bu arada aknenin yetersız temızlıkten kaynaklandıgı ınancından yola çıkarak yuzu sü< sık yücamak da cüdı aşın kuruttugu ıçın zarar venr Ph derecesı normal olan bır sabunla yuzu gunde üa kez yıkamak yeterlıdır Inatçı akne vakalannda doktor anubıyoük losyonlar onerebüır Eger bu da etküı olmaz ıse annbıyotık agızdan alınabüır Az mıktarda hastanın Roaccutane' adı verüen üaca ıhüyacı olabüır Ancak bu üaç son gunlerde yan etküerı ve uzun kullanımda hastada ınühar egüımlennı arttirdıgı gerekçesıyle bazı ulkelerde yasaklandı Kısaca akne tedavisi zor bır cüt hastalıgıdır Dolayısıyla doktor hastanın ozel durumuna gore tedavi uygulamalı, 2 ay ıçınde sonuç alamadıgı durumlarda yenı tedavi yontemlerı denGençler, reklamlann etkhlyle butun umutlannı temlzleme emelıdır losyonlanna bağlar. Ancak hsyonlardan bekledlğl sonucu alamaz. Reyhan Oksay The Tımes 720/2