Katalog

1BDDB ı sorumlusu yoksa evrim mi? Amerikalı kannca uzmanı Edward Wilson da (Harvard Urüversıtesi), Lorenz'in fikirlerini biraz daha genişleterek yeni bir sansasyon daha yarattı. On yü devam eden araştırmaların sonuçlannı VVilson, 1975 yüında yayımlanan "Sosyobiyolojı" adlı kitabında degerlendirdi. Başta kanncalar olmak üzere, aslan, antilop ve şebeklerin sosyal davranışlannı ele alan çalışması şu şeküde ozetlenebüır: Ozveri, gelişiguzel cinsellik girişimi (Promiscuity) veya başatlık bu canlılara evrim yoluyla aktanlmışur. Aslında bu önerim hiç kimseyı rahatsız etmeyebüirdi. Fakat 27.bolumde bu teze eklenenler eleştirmenleri ayaga kaldırdı: Hayvanlar için dogru olan, insanlar için de geçerliydi. Hastalara üzülmek veya yabancüara karşı duyulan korku gibi sosyal davranışlar genetik olarak programlanmıştı. Hatta dinı gelenekler veya ahlak kurallan bile genlerin yöneumi altındaydı. Güzelllk Idolü Laetltla Casta: Dolgun dudaklar ve Ince Eleştirmenler bu sozler çeae yapuı doğurganlığa Ifaret edlyor üzerine, VVilson'la ünlenen sosyobiyolojinın ırkçılara ve seks ler. düşkunlerine davetiye çıkardıgını ortaya atFarklı kültürlere ait insanlann birbirtüar. Eger yabancı korkusu gerçekten de lerine benzer bir biçimde hareket ettiklerigenetik programlamaya baglıysa o zaman ni Darvvin de fark etmişti. Tierra del Fuırkçılık nasıl durdurulabilirdi? ego'daki yerlilerle karşılaştıgında onlann VVilson, sahtecılige dayanan bir ögreda tıph "bizim" gibi düşünduklerini büyük ti yaraüyordu ki, Naziler de aynı düşüncebir şaşkınlıkla görmüştü. Daha sonra karşılerden yola çıkarak toplama kamplannı halaştıgı zencilerle de aynı şeyi yaşayacakü. zırlamışlardı, Bu tür suçlamalardan kurtulmak isteTüm insansı davranışlar yen günümüz evrim biyologlan ozellikle de evrimsel mi? Nazı dönemınde oynadıgı spekülatif rolu Politik açıdan kusursuz ifadeler kulnedeniyle Konrad Lorenz'in fikirlerini ele lanmayı seven evrim psikologlan ırk türlealmaktan kaçınıyorlar, her ne kadar teorileriyle pek ügilenmeseler de insanlan cinsirini onun dusüncelerine baglamak ısteseyetlerine göre ikı ayn gruba ayırmaktan ler de. Böylece "Etoloji" ve "Sosyobiyolojı" geri kalmıyorlar. Evrim, erkek ve kadınlapolitik yüklü olarak kabul edüdiginden çann davranış biçimlerini farklı rol dagılımlalışmalannı "Evrim ve insansı davranışlar" nna göre biçimlendirdi ve bunlar insanlann olarak degıstirdiler. •• . zihınlerine yerleşti, deniyor. Davranış genetikçüerinden de uzak Yeni ogreti buna bağlı olarak yalnızca durmaya çalışıyorlar, evrim psikologlan. erkeksi ve dişı seks stratejilerini de açıklaGerçi her iki ogreti de insan yazgısının mıyor. Cinsiyetler arasındaki sanat zevki, genler tarafmdan belirlendigi tezi uzerıne empati yetisi, espri anlayışı veya anımsama kuruluysa da ulaşümak istenen fenomenler yetisi gibi özelliklerin hepsi evrimsel nearasında farklüıklar var. denlere bağlanmakta. Davranış genetikçileri insanlan birbiGerçekten de birçok araştirma sonurinden ayıran kalıtım özelliklerini ararlar. cu erkeklerin kadınlardan farklı duşundukKişisel gen donanımı, ornegin kimin alkolerini ortaya koymustur. Ornegin sanal bir lik, eşcinsel, melankolik, cesur veya aşın labirentte yollannı bulmalan istendiginde meraklı oldugunu açıklıyor. Buna göre biiki cinsin beyninde farklı bölgeler harekete reyler genlerinin kuklalarıdır. geçiyor. Manyetik rezonans görüntüleriyle Ancak evrim psikologlan bu tür deelde edilen bu sonuç evrim psikologlannı termınıst teoremlerden uzak durup, bireyşaşırtmadı. Erkekler bir zamanlar av peşinler arasındaki farklılıklan görmezden geleden koşarken, kadınlar kök ve meyve toprek, daha çok onlan neyin tek bir biyolojik lamışlardı. Ve bu iş bölümü farklı düşünce tür altında bir araya getırdıgi üzerinde dubiçimlerini yaratmıstı. ruyorlar. Soyları ne olursa olsun tum insanKadınlar aynı bolgeyi tekrar bulabillar ilkçagın primitif insan beyniyle duşunür720/13 ıteleri ın, gizli bir sevgüiden hamile kalmalan ya erkeklerin kendi eşleri cüşında kadından çocuk sahibi olmalan da kuşaktan şağa geçen genlerin komutlanyla gerkleşmekte. * Hatta bilimin en büyük gizini bile zdüklerinı sanıyorlar araşürmacılar; Inı ruhu. Erkeklerin kadmlann "nimetleden" yararlanma çabalan sayesinde honidler, evrim süreci içinde büinçlenmiş beyinlerine düşünce olgusunu yerleşrirşlerdi. Ruhumuzun etkisi altında bulunğu durum, psikolog Geoffrey Miller'e re de atalarımızın eş arama çabalanna glı olarak gelişmiştir (Geoflrey Miller: le mating mind how sexual choice shad the evolution of human nature"."Doublay New York; 520 sayfa,; 27,50 dolar) Araştırmacılar, insanı seksüel seçiliı bir ürunü olarak açıklamaya çalışırlar\ aslında tehlikeli bir alana dogru kaymış bulunuyorlar. Çünkü doğa bilimlerine ait düşünce yapılanrun hiçbiri Darwinizm kadar ideolojilerinden saptınlmamışür. Darvvinizm ideolojisi saptırılıyor Ingiliz fılozof Herbert Spencer, daha Darvvin'in yaşadıgı donemde bıle "Güçlülerin yaşama çabası" sozlerini degiştirerek toplumda güçlülerin üstünlügünü ilan etmiş, Darvin'in teorisinden yola çıkarak sosyal programlar üretmişti: "Güçsüzlere üremelerinde yardımcı olmak, gelecek kuşaklanmızı gizli duşman surüleriyle beslemektir". Spencer bu duşüncesini 1857 yılında "Study of Sociology" adlı kitabında açıklamıştı. Ve Darronizmin sonunda Nasyonal Sosyalizme kadar ulaştı. Dogal ayıklanma teorisi "Irk temizligi" ve "Ötanazı" gibi eylemlerin boşlugunu kapatabilirdi. Ve aynı davayla yakmdan ilgilenen bin daha vardı: Avusturyalı doktor ve davranış bılimcisi, Konrad Lorenz. Doktor, Nazi ideolojisinin mantıgıyla "soysuzlan" ortadan kaldırmak için daha etkili onerüer getirmışti. Tüm bu yaklaşımlanna ragmen Lorenz, etolojı (davranış bilimi) alarunda önemli bir yer edindi ve hatta 1973 yüında üp dalında Nobel ödülü de alarak kariyerini saglamlaştırdı. Lorenz, evrim psikologlan tarafmdan bugun ortaya atüan bir önerimi aslında çok önceleri fark edebilmışti: Insanda doguştan var olan spesıfik davranış bıçimleri bulunmaktadır, ornegin: Saldırganlık. Avusturyalı'nın agzından çıkan bu sozler büyuk tepkilerle karşılandı, Eleştirmenlere gore insanı doguştan saldırgan olarak tanımlayanlar, savaşı meşru sayıyorlardı ki bu tartışma günumuz evrim psikologlannın değerlendirmeleriyle şaşüacak derecede benzeşmekte. Tnofnnfıf