Katalog

kesünlen çekırdegın çapı, VVıechert'ın bır ogrencısı olan Beno Gutenberg (18891960) taranndan, uzakdepremlerın hakkında detaylı ıncelemesıyle 7000 km olarak bulunmuştur Aynıyü YugoslavjeofizıkçıAndrij Mohorovic i c (18571936) yerel deprem kayıtlannı kullanarak, Oldham'm tahrrun ettığı yogunlukları bırı dığerınden farkh olan kabuk ve manto tabakalan arasındakı sureksızlıgı açıkladı Daha sonra da bu sureksızlığe "Moho sureksızhğı" denmıştır 1926 yüında Ingılız matematıksel jeofızıkçı Harold Jeffreys (18911989) çekırdegın tamamen, enı ne dalgalar (S) ıçın geçırmez oldugunu ve S dalgalannın sıvı ortamda yayümamasından dolayı da yenn çekırdegını oluştıuan metalın sıvı halde bulundugunu kdnıtlamıştır Bu goruşten on yü sonra Danımarka'lı jeofizıkıçı Inge Lehmann ban Pasıfık depremlerının tıtreşımlermı Avrup a d a kaydedıp çekırdegın ıçınde/kalbınde kendınden daha yogun bır katı bır ıç çekırdek oldugunu belırlemıştır 1946'da Amerıka'da çalışan alman jeofizıkçı Walter Elsaser, yer magnetık dlanının kokenını açıklamak uzere kendı kendını besleyen bır dınamo modelı ıçın sıvı bır dışı çekııdek olması geıektıgını onermıştır Boylece XVI yuzyüın sonundan berı jeomagnetık alanda gozlenen kaymalar/degışımler yer ıçındeh aiaşı yansıtıgı goruşu hakım olmuştur Yer ıçınde seyahat eden sısmık ddlgdların yayüma yorungeleı ınden elde edılen ıstasyonlara varış zamanlarının mcelenmesıyle data ayııntılı yeı ıçı harıtalarının elde edılmesını saglamıştır 198O'lı yılların başlamasıyla bılgısayarla hızlı ışlem yapabıime olanagı dogmuşrur Dunya uzerınde meydana gelmış tum deprem kayıtlan yardımıyla mantonun uç boyutlu sısmık tomografik hız modellerı çızılmıştır Manto ıçındekı yuksek ve alçak yo NielsBohr Danimarkalı Kibar Dahi Ray Spangenburg Düune K. Moser Ray Soangenburg s4 Dıane K. Mosw > V,'. > Evnm Yayınevinde Bilim Dızısıran 16 kıtabı olarak Niels Bohr yayımlanan Nıels Bohr, bıhm adamları arasında entelektuel bınkımı ıle de tanınıyor Nobel Odulu sahı bı olan Bohr, Kuantum Fızıgıne yaptıgı katküarla Bıhm lanhınde adını olumsuzleştırdı Modern Bıhmın Kuruculan adı altında yayımlanan bu dızıde bılım tarıhının onde gelen ısım lerıne yer verıhyor KıDanımarkalı tap'ta Nıels Bohr bılım Kıbar Dalıı adamı, ogretmen ve toplumsal bır guç olarak oynadıgı roller açısından mcelenıyor Eınsteın ıle evrenın doğası uzerme tartışmdlarla fızığın gehşmesıne katlada bulunan Bohr daha sonıakı yülarda atom süahlan yarışına son verılmesı ve barış kampanyalanna katıldı Kıtapta şu konular var Danımarka Futbol ve bılım gunlen 18851911, Ingütere Rutherford ve atomun sırlan 1911 1912, Nıels Bohr Atomun babası Kıbar devler, Bohr ve Eınsteın Aydın çekışmesı 1925 1929, Dalgalar mı partkuller mı' Tamamlayıcüık ve Kopenhag Ruhu 19301938, Fısyon, Kaçıs. ve Atom bombası, 19391945, Son yıllar, Nıles Bohr'un mırası Evrım Yayınevı 0216 347 49 63/ wwwevrımkıtap com Matematik Dünyası Turk Matematik Dernegı'nın yayımladıgı dergının lemmuz sayısında şunlar var Eska Yunan UygarlagındaGeometn Beşıncı Matematik Okmpıyatı Bınncı Seçme Sınavı, Mukemmel Sayılar Eglencelı Matematik Sorusu, 5 An talya Matematik Ohmpıyadı 2 Aşama sorulan 5 Antalya Matematik Ohmpıyadınınardından Tel 0242227 89 00/1116 Faks 227 89 11 Matematik J Ü N r( Duygusal zekâ: Duygu mu, zekâ mı? Baştarafı 45. sayfada (lO'yu) yonlendıımede etkıh oldugunu bu nedenle onun ustunde yer aldıgını savunmaktadır Goleman ın dunya çapında beşyuze yakın şırket, devlet kurumu ve kâr amacı gutmeyen kuruluşta yuruttugu analızlenn ulaştıgi sonuçlann tumu, duygusa) zekânın hemen hemen her ışte mukemmellıgı yakalamakta us tun bır rol oynadığına ışaret etmektedır (7) Bu ıncelemelenn ortaya koydugu ve genel olarak kabul edılen gerçek duygusal zekânın, akhn sahıp oldugu yeülerın kuUanılabümesınde yaşamsal bır oneme sahıp oldugudur Dıger bır ıfade ıle, duygular tanırap yapıcı bır bıçımde yonlendırıldıklerı takdırde zıhmsel performansı arürırlar Artk bıhnmektedır kı, duygulannı yonetemeyen ınsan, akhnı da yonetememektedır1 Duygusal enerjı, gızh ursatlan aramak ıçın bır durtu ve yaratcı hayal gucunun yataüdır Ama "zekâ" ohnazsa duyguisal zekâ da geçerlıhgını ve anlamını yıtırır O halde, yaşamdab başan ve mutluluk ıçm her ıh zekâ kapasıtesmın uyumlu ve ahenkh ışbırhgıne gereksıram duyanz Onemh olan sahıp oldugumuz potansıyellen, kentımızı gerçekleştrmek ıçm, varoluşsal bır bıçımde kullanabıhnektar Son olarak, duygusal zekâ duzeyımız kahtımsal olarak ta Henry Cavendlsh (1731 1810) ym edılmedıgı gıbı gelışımı de sadece ılk çocukluk donemlerın de gerçekleşmez Genel bır kanı olarak 13 19 aıasmdakı yaşldrdan sonra pek fazla gelışım gostermeyen IO'nun tersıne duygusal zekânın ogrenılme olasüıgı oldukça fazladır ve bız ydşamdyı surdurerek deneyımlerımızden ders aldıkça gehşmeye devam eder ve bu alanda gıtgıde daha yeterlı olabılırız Duygusal zekânın nasü gehştırılebılecegı ve yaşamdakı perförmansı artırmada nasü yararlanılabılecegı konusunda beym firhnası yapmayı bır sonrakı yazıya bırakahm Ve şu sıcak gunlerde tatıl yaparken, hazır boş vaktınız varken sorahm Akhnızm rotası ıle yuregınızın pusulası aynı yonu gostenyor mu'" (*) Doç Dr , emaıl bınnury@yahoo com Refeıanalaı (l)Özguven I Ethem(1994) PakolojıkTestler PDREM Yayınlan Ankara (2)Shapun LE (1996) Yuksek EO'lu Bır Çocuk Yetrçtırmek (Çev U Kartal) Varlık Yayınlan Istanbul (3)Goleman D (1996) Duygusal Zekâ (Çev BSYuksel) Varlık Yayınlan Istanbul (4) Lazarus P (1999) Emononal Intelhgence A Paradıgm for Educatıon ın the New Mülennıum (22 Uluslar arası Okul Psıkolojuı yıllık toplantısına sunulan bıldırı) Kreuzhngen lavıçre (5 VVeısınger, H (1998) l?Yaşamında Duygusal Zekâ MNSYaymcılık Istanbul (6) Gardner H (1999) Çoklu Zekâ (Çev M Tuzel) BZD Yayıncılık Enka Vakfı Istanbul (7)Goleman D (1998) Isbaauıda Duyguaal Zekâ, Varlık Yayuüarı lstanbul (8) Cooper RK VBA Sawaf (1997) Lıderükte Duygusal Zekâ Sıstem Yayıncılık Istanbul gunluk bolgelerınm yanal dagılımı buyuk olasüıkla yer ıçındeki konveksıyonun yuksehp alçalan kolonlannı yansıtmaktadır Mantonun mıneralojık harıtalamada yardımcı bılgı olarak d e n n magma kanalları ve yuksek basınç fazındakı degışmelerın deneysel ve teonk araştomalan sonucu elde edüen bılgüer goz onune almmışür Sonuç Yer ıçı, çaglar boyunca ınsanoglunun gerek bılımsel merakını gıdermek ve gerekse ekonomık gereksınımlennı karşüamak ıçın sureklı ügı odagı olmuştur Başlangıçta bu merak ve gen3ksırumlenru "mıtolojı" üe karşılayan ınsanoglu, bugun "modern bıhm ve teknolojının" en son duzeyı ıle yer ıçının gızemınm aydınlatılması konusunda oldukça onemlı mesafeler kat etmıştır (*) Istanbul Unıversıtesı Muhendısbk Fakultesı, Jeofizık Muhendıslıgı Bolumu 34850, Avcılar, Istanbul emaü ferozcep@ıstanbul edu tr, emaıl sahın@ıstanbul edu tr Kaynaklar • Adams F D 1954 The Bırth and Development of the Geologı cal Scıences Dower Pub • Bynum WF Brovvne EJ and Porter R (Eds) 1981 Dıctı onary of the Hıstory of Scıence Macnulan Pıess • Dampıer C W, 1959 AShorther Hıstoty of Scıence Mendı anBooks • Gılmoı CS (Ed) 1984 Hıstoıyof Geophysıcs Vol 1 Arnerı can Geophysıcal Unıon Washıngton DC 20009 • Keaıey P (Edıtor) 1994 The Encyclopedıa of Solıd Earth Scı ences Blackwell Scıentıfîc Inc • Mdxon J H 1941 Hıstory of the Geologıcal Scıences, Lecture Notes Calıfornıa InstıtuteofTecnology Pasedpna Calıfornıa USA • Smger C 1959 A bhort Hıstory of Scıentıüc Ideas, Oxford Unıversıty Press E.T. ile randevu gerçekleşecek mi? B a f t u a f ı 2 . Mryfada mıkroorganızmalann var olduguna ıhş.kuı savlar asılsız çıktı Bundan daha buyuk olan dusu yanı E T'lerle bağlanh kurma duşunu ılk kez yırmıncı yuzyüın başlannda unlu gokbıhmcı Percival Lowell kurdu (Lowell, Mars'ta kanallar ınşa eden E T'lerle baglanü kurmayı duşluyordu) Bu duşu gerçekleştırmek ıçın, Drake'm SETİ Enstıtusu ve Gezegen Cemıyeü gıbı ozel kuruluşlann destegınde radyo ve opük teleskoplarla yapılan çahşmalar hala suruyor Dunya chşında da yaşam bıçımlermın bulunabılecegıne kuşkuyla bakan bıhm adamlan bıle oyun bozan durumuna duşmek ıstemıyorlar Bu bıhm adamları yahıızca Mars ya da Europa uzennde mıkrop benzerı canhlann değıl çok uzaktakı dunyalardan gelebüecek zayıf sınyallerın de araşnrümasını LStıyorlar Boylece belkı de evrende tek olan yaşamın değerını ve onu korumanın ne kadar • OLASIL1ÖIM SIN1R1NDA MUHENDlSUK OYKULERl2' başlıklı derlemede ' 1930 Ilk uretılen buharlı motorlara kıyasla, üke olarak, çok daha basıt olan jet motoru 1930 yıhnda Ingüız havacdık uzmanı Frank VVhıttle tarafindan uıeüldı Işık hızının 20 kaü bır hızla ' denılıyor Burada, ışık hızı değıl onemh oldugunu vurgulamak istiyorlar Drake, "Olumsuz bır yanıt ahnak bıle hıç yarat almamaktan ıyıdır'' ınra&nda bulunu yor Istersenız tek başınıza da E T arayışına kaülabıhjsmız' Eger gunde en azından bırkaç saathgıne boş duran lnternet'e bagh bır PC ya da Mac'ınız varsa sız de SETJgjliuuıe y bılgısayanna "dovvnload" eden 1 7 rrulyon bsıye katüabıhrsınız Bu radyo teleskoplardan gelen olağanusru fazla verıyı değerlendırmek ıçın bılgısayarınızın boş zamanmı kullanan bedava bır ekran koruyucudur (seüathomesslberkeleyedu adresınden ındırılebüır) Jodıe Foster'ın Mesaj (Contacf) fihnınde aldıgı sınyah yakalama olasıhgınız ınanılmaz olçude duşuk Ama bu sınyah bulsanız da buhnasanız da hıç kımse sızı şehır meydanında yakmayacak. Turgut Gurer Kaynak Tıme 10 Nısan 2000 ses rıızı kastedümektedır • Geçen haftakı Zumrutten Akısler" dekı 'Acaba'lı ve aca ba'sız toplumlar' adh yazı "Geçen haftakı ıdam cezasımn hukukı " şeklınde başlamaktadır Celal Şengor'un ıdam cezasım konu alan yazısı ' Geçen hafta" degıl 694 sayıda yayımlanmışü Duzelrır ozur dılerız 698/21 Düzeltme: '