Katalog

E.T. ile randevu gerçekleşecek mi? Drake Denklemi Bruno 1600 yılında Dunya'run dışında başka dünyalar ve başka yaşam biçimleri olduguna inandıgı ıçin yakıldı. O günden bugüne çok şey degişti. Uzay Yolu'yla büyüdügümüz bu çagda dünyanın dışında bir yaşam biçimi olmadıgına inanmak neredeyse günah sayıbyor. Kamuoyu araştırmalan Amerikalılann yüzde ellidördünün dünyanın dışında akülı varlıkların olduguna inandıgını gösteriyor. Eger evrenin başka bir köşesinde yaşam varsa, bunu kendi yaşam süremizde (ya da çocuklarımızuı yaşam süresinde) bulabilme olasüıgımız ne kadaıdır? Dünya dışında akülı varlıkların peşine düşebilmek için çok fazla şeye aym anda inanmak gerekiyor. Yaşamın ortaya çıkması için gerekli koşullann (su, makul bir sıcakhk ve ölümcül radyasyona karşı koruyucu bir kalkan) yalnızca Dünya'ya özgü olmadıgına, dogru koşullar saglandıgında yaşamın mutlaka ortaya çıkması gerektigine ve eğer böyle bir zeki yaşam biçimi gerçekten varsa büe bu yaşam biçiminin kendi varlıklannı bize bildirebilecek bir teknolojiye ulaşmış olduklarına inanmak zorundasınız. Aynca bu akülı yaşam biçiminin bize sinyal göndermeden önce çevresel bir felakete baglı olarak ya da bir nükleer savaşla kendini yok etmedigine de inanmak zorundasınız. G iardano olsun, böyle sıradışı bir olgunun (yaşamın) birkaç yerde birden aynı anda ortaya çıkmış olma olasüıgı aşın derecede azdır." Paleontolog Peter Ward üe gökbüimci Donald Brownlee onunla aynı görüşü paylaşıyor. Oldukça kışkırtıcı olan yeni kitaplan "Ender Dünya (Rare Earth)'da", üdbüim adamı, Dünyanındışındakiçoguyerde radyasyon ve ısı düzeylerinin çok yüksek; yaşamın ortaya çıkmasına izin verecek gezegen sayısının çok az ve kozmik bombardımanın (65 müyon yü önce dinozorlann yaşamına son veren bombardıman gibi) çok şiddetli oldugunu ya2düar. Öyle ki, yazarlar göre bu koşullarda ancak topragın derinliklerinde yaşayan bakteri benzeri canlılar var olabüir. Yazarlar teknolojide üeri olan toplumlann bu koşullarda ortaya çıkma olasüıgının inanümaz ölçüde düşük oldugunu öne sürüyorlar. Ügınçtir ki, güneş sıstemimizin dışında başka gezegenleri keşfetmek konusunda giderek daha fazla başarüann kazanüdığı araşurmalann lideh Geoff Maıcy 1 . • • Birçok btlim adamı dünyanın dışında mikroskopik düzeyde de olsa bir yaşam biçimiyle eninde sonunda karşılaşacağımızı düşünüyordu. Şimdi ise bunYülar boyunca Amerikan Kongresi birçok SETİ projesini destekledi. dan o kadar da emin değiller. büe Evren'de yalnız olabüecegimizi düşünüyor. Marcy yeni keşfedüen 33 gezegenin kendi yüdızlan çevresinde çok istikrarsız biçimde dolandıklannı; oyle ki bu gezegenlerin kendi yakın çevrelerinde yaşamın ortaya çıkabüecegi daha küçük gezegenleri harabeye çevirecegini söylüyor Ancak büim adamlan ozellikle de gözlerıni yüdızlara dikmiş bilım adamlan arasmda bu karamsar göruş o kadar da yaygın degil. 1960 yılında hazırladıgı Ozma Projesi üe ük Dunyadışı Akülı Varlıklan Arama'ya (SETI) öncülük eden radyo astronomu Frank Drake, "Bu işte onemlı olan hep ıyımser kalabümektir" diyor, Her yöne çevrüebüen dev çanak anteniyle yakın çevremizdeki guneş benzen yüdızlara "bakan" Drake, bu yüdızlann çevresinde donen bazı gezegenlerden akülı bir yaşam biçimini belirtecek sinyaller (tıpka son seksen yüdır uzaya gönderdigimiz radyo ve televizyon sinyalleri gibi) duymayı umuyordu. Drake bugüne dek ne yazık ki hiçbir şey bulamadı. Ondan sonra gelen hiç kimse de kayda değer bir sinyal bulamadı. Gökbüımcüer geçügimiz kırk yü boyunca, 100 müyon dolarlık harcama pahasına çok farklı frekanslarda binlerce saat gökyüzünü taramalanna karşın henüz inanüır bir sinyal bulamadüar. Samanyolu galaksimizin içinde teknolojü: açıdan üeri olan uygarlıklann tahmini sayısını ölçmek için bir denklem geliştiren yetmiş yaşındaki Drake hâlâ bir sinyal alabüecegimize inanıyor. 100 müyardan büe fazla yüdızın bulundugu Samanyolu'nun içinde yüksek teknolojiye sahip 10.000 uygarhk oldugunu hesaplayan Drake, "Daha aramaya daha yeni başladık" diyor. Bu, evrendeki 100 müyara yakın galaksinin içerisinde yalnızca bizim galaksimizde büe 1 müyon uygarhk oldugunu hesaplayan Carl Sagan'ın tahmininden çok daha alçakgönüllü bir tahmin. Bunlar kuşkucu büım adamlannın kabul etmesi oldukça güç "eger"ler. Enrico Ffcrnü'nin çok güzel düe getirdigi gibi, "Eger dünya dışında bu kadar yaşam biçimi varsa biz neden onları duyamıyoruz?" Bazı aksı büim adamlanna gore ise E.T uzerine konuşmak büe beyınsızce Evrım bıyologu Ernst Mayr gezegenimız dışında herhangı bir yaşam biçiminin ortaya çıkma olasüıgının neredeyse sıfir olduguna ınanıyor. Mayr şöyle diyor: "Evren'de kaç müyon gezegen oLursa 698/2 Ancak 1993 yüında "küçük yeşü adamlan" aramak adına yapüan harcamalar politik bir utanç kaynagı olarak görülunce bu destek kesüdı. Ama yine de NASA, politik açıdan daha kabul edüebilir olan astrobıyolojı adı altmda dünya dışındaki yaşam biçimlerini aramayı sürdürdü. Şimdi ise NASA bir zamanlar suların aktıgı Mars'ın tozlu yuzeyinde ve buzlu yüzeyinin altında büyuk olasüıkla bir okyanusun gızh oldugu Jüpiter'in uydusu Europa'da ükel yaşam biçimleri arıyor. Ancak yakın bir geçmişte yanlış bir alarm verüdı: Antarktika'da bulunan ve Mars'tan kopan bir göktaşının içinde Devamı 21. sayfada