Katalog

YAZLIK SORUNLARA BILIMSEL ONERILER Şimdi dalm Bilimsel araştırmalar ve turistik amaçlı geziler için geliştirilen yeni denizaltılar, askeri denizaltıların uzun yol gidebilme özelliğini, lüks turistik yatlarm konforu ile birleştiriyor. S Submannes ısımlı bır Amenkan şırketının başkanı L.Bruce Jonaı, Kaptan Nemo'yu kıskançlıktan çatlatacak yenı bır projenın peşınde Denız Kuvvetlen ve denızalü araşürmalarının elındekı en son denızaltı teknolojılerınden yararlanan Jones, bugune dek pek çok kışısel derazaltı uretti Şu anda uzerınde çalışmakta olduğu denız taşıtı, denızın 300 metre derınlıklerme ınebılecek nıtelıkte Bu arada yolcular Guccı ayakkabüannı çıkartmadan, ellerınde Martını'ler, buyuk bır televızyon ekranı gorunumundekı pencerelerden denız dıbının buyulu guzellıklerını ızleyecekler Jones'un yapmayı hayal etügı denızaltı VVöods Hole Oşınografı Enstıtusu nun sahıp olduğu Alvmden çok farklı olacak Alvın dalış bolgesıne kadar bır gemının guvertesınde taşınıyordu Kaldı kı halıhazırdakı turıst denızaltıları denızde ancak bırkaç kılometre yol alabılıyor Askeri demzaltılar kılometrelerce yol kat edebılmelerıne kaışın, ozel tasarımından dolayı dışarıyı ızlemek mumkun degıl T]urıstık denızaltüdrın genış pencere olanagını askeri denızaltıla rın uzun yol gıdebılme yetenegı ıle bırleştırmeye karar veren U S Submarmes uzun menzülı turistik luks denızaltı projesını kagıt uzorınde tamamladı Bu baglamda gelıştırılen modellerın en kuçugu olan Dıscoveıy 8 metre uzunlugunda (Resim 1) ve malıyetı 2 mılyon dolar Iskalanm dı ğer ucunda yer alan Poseıdon 86 metre uzunlugunda ve 100 mılon dolara mal oluyor U Bu tekneler su yuzunde sııadan bır motorlu yattan ayırt edılomıyoı Dış gorunuşu bakımından su uzerınde gıden normal bır denız taşıtından farkı olmayan bu denızaltılann menzılı yaklaşık 5 000 kılometre Su uzerınde gucunu dızel motorddrı alan bu çok amaçlı denız taşıtı suyun altında dızel motorun seyır halındeyken doldurdugu aku yardımıyla ılerhyor Dalış snasında dızel motoı kapatılıyor, devreye gıren aku, peıvane ışıklaı ve dıger aksesuarlara guç saglyor Aku kapasıtesı 300 metre derınlık üe sınırh Bu arada denızaltının aynı noktada kalması durumunda aku bır hafta dayanıyor Jones, daha ıyı, ancdk daha pahalı bır alternatıf olarak suyun altında da çalışmaya devam eden dızel motorunu ışaret edıyor "Havadan bagımsız ıtıcı motor" adı verılen bu sıstemde motorun sualtı dayanıkhlığı olabüdıgınce artı nlmış Dışansı üe baglantısı kesdmış bır kutuya yerleştırılen motor, teknedekı tanklarda depolanan yakıt ve oksıjen karışımını yakıyor Dısan atılan egzos gazlan ıse suya karı şıyor Sualtı taşıtınıiıenzersız küan en onemh ozelbgı ıç dekorasyonu Ornek olarak Atlantık'ı hıç durmamacasına geçen Seattle 1000 36 metre boyunda Govdesı uç katlı En ust katta yolcularm oturup dınlendıgı bu otuıma grubu bulunuyor Yolcular buıadakı geraş camlaıdan denız dıbını ızlıyorlar lçerısı pahallı halüar en ıyı kalıte deıı ve doşemelıklerle kaplı Jones konfoı soz konusu oldugunda hıçbn fe dakarlıktan kaçınmadıklarmı soyluyor Muşterüerın beklenülerını karşılamak zorundayız Insanlar bu kadar çok para odedıklerı zaman karşılıgında olaganustu bır servıs beklıyor" Jones ureteceklerı denizaltıların sualtı arastırmaları yapan unıversıtelere hızmet verebılecegıne dıkkat çekıyor Halıhazırda oşınograflar sualtında bırkaç saat kalabılen sualtı araçlarından yararlanıyor Ancak aynı zamanda bu destek gemısuıe ıhtıyaç duymaları bu aıaştıımaların bır servete mal olması anlamına gelıyoı Oysa kıralayabıldıklen bır denızaltı üe araştırma yapacakları noktaya kılavuz gemı olmaksızın erışebüecek olan araştırmacüar herhangı bır mercan kayasında, çukurlarda ılgınç bır oluşumun basında, gorece bır konfoı ıçmde halıhazırdakı maüyetlerın çok altında bır paraya araştırmalannı surdurebüır Bu arada Olympıc Submarıne Technologıcs adında başka bır şırket de 15 metrelık bır denızaltı uzerınde çalışıyor Bununla ozellıkle batıklan aramaya çıkacaklarını belırten şırket yetkılısı bugune dek krmsenın bulamadıgı baüklan keşfedeceklerını soyluyoı Reyhan Oksay Kaynak New Scıentıst Yaz ozel sayısı 699/14