Katalog

Marmara Denizi ve çevresinin gravite ve magnetik özellikleıi Gravite ve manyetik veriler ışığmda Marmara Bölgesi'nin tektonik yapısı hakkında değerlendirmeler... Mumtaz Hisarlı, Oğuz Cundoğdu ve Naci Orbay M armara Denızı'nın tektonik yapısını degerlendırmede yerkabugunun dıger fizıksel ozellıklenru de ven temelınde ortaya koymak gere kır Yenn magnetik ve gravite ozelhklerı bu nıtelığe sahıp araşürma konulandır Bu arastirmalar bır butunun parçasını oluşturma nıtelıgını taşır 17 Agustos Golcuk (Kocaelı) Depremınden sonra Marmara Denızı'nın tektonik yapısı hakkında bır çok araştırmalar yapüdı Ancak, bugune kadar Marmara Denızı'nın Gravite ve magnetik ozelhklerı tartismaya açılmamıstı Gravite ve magnetik verüenn bolgenın tektonik yapısını aydınlatmada onemlı rolu olacagı kanısındayız Bu araştırma Marmara Denızı'ne aıt gravite ve magnetik ve rılerden yararlanarak bolgenın tektonik yapısı hakkında değerlendirmeler ıçermektedır Ancak burada sızlere bır kısmı venlmısür Konunun daha anlaşüır olması ıçın gravite ve mag netık yontem ıle ügılı basıtleştırümış bılgılerın venlmesı faydah olacaktır (Şekil 3 a, b) Gravite Yöntenü: Yerçekım ıvmesının olçulmesı ne dayanır Bu ıvme yer yuzunde her cısme duşey etkı eder Yeraltının farklı yogunlukta kayaçlardan oluşması yerçekım ıvmesınde degısımler meydana getınr Şekdde de goruldugu gıbı yeralünda çevresıne gore yogunlugu fazla olan bır antıkhnal yapının olması yerçekım ıvmesını fekll 1: Marmara Denlzl vt Çevrtththt Bouguer Gravlte Haritası. gorecelı pozıuf yapmaktadır Bunun tersı durumunda ıse yogunlugun duşuk olması gorecelı negatıf ano malı oluşturur Yerçekım ıvmesı Gravımetrı' olarak ısımlendınlen aletlerle yapüır Magnetik Töntem: Yermagneük alanının olçulmesıne dayanır Kayaç lar taşıdıklan magnenk mmerallere baglı olarak mıknanslanmalannda farklıhklar gosterır magnetik ozellıgı farklı olan kayaçlann bulundugu yerlerde yermagnenk alanında bozulmalar meydana gelır Bu bozul malar yardımıyla yeralü yapısı hak kmda bügıler edınılebıhr Yer magnetik alanındakı degışımler magnetometre denen ozel aletlerle olçulur Değerlendirme ve sonuç Marmara Denızı'ne aıt gravite ve magnetik venler M TA. Genel Mudurlugu tarafindan hazırlanmıştır Gravıte hantası ıncelendıgınde Marmara Dera zı'nın kuzey şelfi boyunca Istanbul Boğazı onlerınden batıya dogru anomalıler gorecelı dusuk deger (15 mgal) gostermektedır (Şekil 1) Bu degerler banmetnde (denız topografyası) Marmara Denızı ıçındekı çnkurluklara karşılık gelmektedır Kapıdag Yanmadasından Mdrmara Adasının kuzeyıne dogru gorecelı yuksek anomalı degerlen gorulmektedır kı bu yogun kutlelenn varlıgına ısaret etmektedır Marmara Denızı'nın guney şelfi boyunca batı metnnın daha az egımb olmasına karşın Bouguer gravite anomalı hantasında gravite degerlenrun degışımının da ha buyuk oldugu konturlann sıklıgından anlaşümaktadır Bu durumu Marmara Denızı nın guney şelfi boyunca ızlenen normal faylara bağlamak olasıdır Magnetik anomalı harıtasında ıse bır bırlenne paralel E W uzan tih yuksek anomalı degerlerı ızlenmektedır Bu bolgedekı sureksızlıklerın bır gostergesıdır Yeraltı modebnı olusturabılmek ıçın gravite ve magnetik anomalı hantalan uzerınde i l SÜSSm o ] Sıyako ve d g , 2000 Styake «• dQ. 2000 fekll 2 T(nT) 696/8