Katalog

sağlık adamları, kardeş kavgalarında en ufak bir azalma gormediler Böylece kutup martılannda görülen kardeş kavgalarının, yiyecek azlıgından kaynaklanan bir iyum arayışı olmaiıgı ortaya çıkü. Peki kutup marülan niçın kardeşlerını öldürüyor? Kuşların hormonları, sosyal çevrelerı, yavruların gorece yaşları ve cinsiyetleri aynntılı bir şekilde incelendığınde sırtlanlar üe aralarında dikkati çekecek bir koşutluk oldugu görülüyor. Kutup martılan diğer kuş türlerinde görülmeyen bir özelliğe sahip. Tıbbın aydınlattığı Helicobacter Peptik ülser hastalığmın sorumlusu Helicobacter Pylori bir bakteri olup, olgulannda ülkelerin az gelişmişliği İle paralellik gösteriyor... Vural Ahı Gastroentroloji (mide bağırsak) hastalıkları alanında önemli bir keşif olan Helicobacter Pylori bakterisi peptik ve diğer mide ülkserlerine yol açmakta, tedavi edilemediğinde kansere neden olmaktadtr. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Ibni Sina Hastanesi, Gastroentoroloji Kliniği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Özden bu konuda ilginç açıklamalarda bulundu. Özden, peptik ülser ve mide ülserleri alanında yeni bir aydınlanmaya girildiğini, dunün doğrulannın bugün yanlış olduğunu söylüyor ve bu baktehnin özelliklerini föyle tanımlıyor: "Süregen peptik üher mide bağınak kanalında Asitpepsin içeren mide suyu ile temasa gelen herhangi bir yerde oluşan yaradır. peptik ülser hastalığına yaşamboyu yakalanma olasılığı yüzde 10'dur. Helicobacter Pylori pozitiflerde ise yüzde 1520'dir. Ülser her yasta görülse de çocukluk çağında nadir görülür. Duodenum ülseri mide ülserinden 4 kat daha sık görülür. Peptik ülser erkeklerde daha sık görülen bir hastalıktır. Günün birinde ağrı tekrar ortaya çıkar. Bir yıl içinde hastalann yüzde 75'inde nüks görülmektedir." Hastalarda görülen açlık ağnlannın yanı sıra uykudan uyandıran gece ağnları da ortaya çıkabiliyor. Peptik ülser ağrısı genellikle bir şey yemek, içmekle antiasitle geçiyor. Asitli yiyecekler ve ağrı kesici ilaçlar ağrıyı alevlendirebiliyor. Gidisatı kötü bir yol izliyor ve kanama delinme gibi komplikasyonlar 75 yasın üzerinde ortaya çıktığında yüzde 50 ölüm olgusu gerçekleşebiliyor. Ülkeler ve kentler bazında ele alındığında araştırmalar şunu gösteriyor ki, gelismişlik çizgisi ilerde olan ülkelerde çok daha az görülüyor. Prof. Dr. Ali Özden, bu bakterilerin Batı ve Amerika ülkelerinde çocukluk çağındakilerin yüzde 5'ini, yirmi yas civanndakilerin yüzde 1020'sini, yetifkinlerin ise, yüzde 3050'sini enfekte ettiğini söylüyor ve j u bilgileri veriyor: "Türkiye gibi az gelismis toplumlarda hemen hemen tüm toplumu enfekte etmistir Helicobacter. Ülkemizde yaptığımız çalısmalarda2 yasındakiçocuklann yüzde I4'ünün, 7 yaşında yüzde 57'sinin, 22 yaşında yüzde 72'sinin, yetişkinlerin ise yüzde 8595'inin bu mikrobu taşıdığını saptadık. Mikrobun nereden bulaştığı ve nasılgeçtiği konusunda kesin bilgilere sahip değiliz." diyor. Kutup martılannda difller erkeklere oranla daha kavgacı ve daha hınlıdır. Genellikle Ikl adet yumurtlayan difller ancak tek bir yavruya bakar. Diğer yavru açhktan veya diğer kardefln saldınlan sonucu ölür. ' ~t '•"•'• '';••• ' *• • " benekli sırtlanlarda bu hormonun yüksek düzeylerde seyretmesi, kardeş kıyımı ile sonuçlanacak girişimlere zemin hazırlar. Bu açıdan baküdıgında kardeş kıyımı benekli sırtlanlar için çevreye uyum kaygısının bir sonucu degil, gelişmekte olan yavruların hormonal durumlarının sonucudur. cak bir yavruya bakarlar. Civcivler yumurtadan çıkar çıkmaz gıda paylaşımuıda kavgaya girişirler. Daha küçük olan yavru açhktan ya ölür, ya da diger kardeş tarafından öldürülür. Besleyeceginden daha fazla sayıda yavru çıkartmak ilk bakışta, en güçlünün yaşam şansını arttırmaya yönelik "maksatlı" bir olgu gibi görünse de gözlemler bunun böyle olmadıgını ortaya çıkartıyor, çünkü iki yavruya bakacak yetenekte olan çiftlerin bile yine iki yumurta yumurtlaması bu varsayımı çürütüyor. Asknda kutup marnlannm tüm cinsleri iki yumurta yumurtlar. Bu özellık genellikle tek bir soydan türeyen cinslerde gorulur. Ayrıca kardeş kıyımının amacı zor şartlarda nüfusu azaltmak ise, kaynaklar çogaldıkça kardeş kavgalannın azalması gerekır. Ne var ki gerçekte bunun böyle olmadıgı görülüyor. Kutuplara yakm bölgelerde yaşayan martılann yiyecek stoğunu arturan bilim Hedef: Kaliteli yavru Bu da kuşlardaki kardeş kıyımının nereden kaynaklandıgı sorusunu akla getirir. Pek çok kuş cinsinde görülen kardeş kıyımının farklı çıkış nedenleri vardır. Ancak yerleşik inanca göre ana hedef en gelişmiş, en "kaliteli" yavrunun yaşamasıdır. Kutup marülan kardeş kıyımına en iyi örnektir. Dünyada yaşam koşullannın en zor oldugu bölgelerden bıri olan Antarktika'da yaşayan ve çogalan marülar tek eşlidir ve her çifttipikolarak iki yumurta yumurtlar. Ancak kuzey bölgelerine daha yakın olan türler an Dişi martüar erkek martılara göre daha iri ve güçlü. Aynca civcivlerin tek ve en önemli ölüm nedeni ise ölümle sonuçlanan kavgalar. Böylece kardeşin kardeşi öldürmesinin nedeni koşullara uyum degil de salt kavgacılık olabüir mi? Bu durumda dişiler daha güçlü ve kavgacı oldugu için, dişi sayısının erkeklere göre artması gerekir. Ancak bu varsayımın dogru olup olmadıgını tespit etmege çahşan bilim adamları başka bir güçlükle karşılaştüar, çünkü genç marülann cinsiyetini saptamak çok zordu. Evrim sorgulanıyor Şimdi, Melbourne Üniversitesi'nden Andrew Sinclair ve AgGen ısimli DNA testleri yapan bir şirketin görevlilerinden Joy Halverton martılann cinsiyetini saptayacak pratik bir yöntem bulmaya çabalıyor. Bundan sonraki aşamada martı yavrulannda dişierkek oranı ve özellikle kavgacı tarafin cınsiyeti saptanacak. Bütün bu bilgilenn ışıgı altında kutup martılanndaki kardeş kavgalarının uyum kaygısından mı, yoksa salt kavgacı özelliklerinden mi kaynaklandığı ortaya çıkacak. Bu araştırma, sonucu ne olursa olsun, bilim adamlarını "Evrim, canlının her parçasının hayatta kalma yetenegini pekiştirmeye yöneliktir" tezini sorgulamaya itecek. Bundan 35 yü önce evrim bıyologu George Willianu evrim konusunda şu uyarıda bulundu:"Uyum ıddiası son çare degildir. Nedensonuç ilişkisi veya fizik, kimya gibi ikincil ilkeler dört başı mamur bir açıklama getirmedigi zaman uyum ilkesinin arkasına sıgınmamak gerekir." Reyhan Oksay 19 Şubat 2000, New Scientist * Craig Mülar ve Davıd Lambert Yeni Zelanda Massey Üniversıtesı'nde moleküler bıyolog olarak çahşmaktadır. Kanserle ilişkisi... Helicobacter Pylori ile enfekte olan insanlann neden bir kesiminde ülser, lenfoma, kanser gelişiyor? Bu sorumuza Özden söyle yanıt verdi: Bu gidise neden olan ek faktörler genetik, kişinin alıskanlıkları, beslenme biçimi, bakterinin cinsleri sorumlu olabileceği düsünülmektedir. Bu bakteri ile enfekte olan insanlann mide kanseri olma riski normal toplumlardan 6 kat fazladır. Mide kanserinin görülme sıklığı Batı ülkelerinde Ikinci Dünya Savaşı'nda süratle azalmıstır. Geri kalmıs veya gelişmekte olan ülkelerde görülme hızı hâlâ çok yüksektir. Dünyada her yıl 750 bin insan mide kanserinden ölmektedir." Benekli sırtlanlar kardeslerlnl evrlm gereğl ml, yoksa hormonlanmn diirdüklemesl sonucu mu öldurüyor? 676/19