Katalog

ortalama yuzey sıcaklıgı uzun surelı kayıttakı en sıcak yüdır, (b) Ikıncı en sıcak yıl 1997'dir ve en sıcak 10 yılın yedısı 1990'larda oluşmuştur, (c) 1998 yılı kıuesel yülık ortalama sıcakhğm 1961 1990 normalınden (ortalamasından) yuksek oldu ğu 20'ıncı ardışık yüdır, (d) Kuresel yülık ortalama sıcaklık 1900 dan 1998 yılına kadar yaklaşık 0 7 C" artmıştır Sıcaklık artış oranı, her 10 yılda yaklaşık 0 07 C° olmuştur (Şekü 2), (e) Kuresel yülık ve mevsımhk ortalama sıcakhklar, 1979 1998 donemınde, bundan oncekı herhangı bır 20 yülık donemdekınden daha yuksek bır hızla artmışür (I) 20 yuzyüın son bolumunde, bırkaç ender La Nına olayı (tropıkal orta ve doğu Pasıfîk'teh soğuk koşullar) dışında, çoğurüukla kuvveth El Nıno olaylan (tropıkal orta ve doğu Pasıfik'tekı sıcak koşullar) etküı olmuştur Ozellık le 1997 ve 1998 yülanndakı rekor duzeydekı yuksek sıcaklıklann oluşmasında, 1997/98 kuvveth El Nıno olayının katkısının onemlı olduğu kabul edümektedır Benzer bır değerlendırme kuzey ve guney yarımkurelerın ortalama yuzey sıcaklıklan ıçın de yapüabüır (a) 1998'de kuzey yanmkurenın yülık ortalama yuzey sıcakhğı normalden 0 66 C°, ükbahar sıcaklığı 0 64 C°, yaz sıcaklığı 0 55 C°, sonbahar sıcaklığı 0 49 C* ve kış sıcaklığı 0 71 C° daha sıcaknr (b) 1998'de kuzey yanmkurede sıcaklık anomalısının en yuksek olduğu mevsım kıştır (c) 1998'ın yülık ve mevsımlık sıcaklık anornahlerı, sonbahar dışında, uzun surelı kayıtlarda o yıla kadar rastlanan en yuksek (sıcak) değerlerdır Başka sozlerle, guney yanmkurenın yuksek sıcaklık rekorlan da, sonba har dışında, 1998 yüında kırümıştır (d) Kuzpy yarımkurede ortalama sıcaklıklar, her 10 yüda yülık sıcaklüdarda yaklaşık 0 07 C°, kış sıcakhklannda ıse 0 074 C° artış eğüımı gostermıştır (Şekü 4) (•) Guney yarımkurede, uzun surelı kayıttab en sıcak yü, + 0 48 C°'hk anomalı değerı üe, yıne 1998'dır Bundan oncekı en sıcak yıl ıse 1997 ıdı, (I) Guney yarımkurede de yülık ortalama sıcakhklar, geçen yuzyılda yaklaşık 0 65 C artrraş, 10'ar yılhk arnş oranı ıse 0 066 C° olmuştur (Şekü 5), (g) Kuresel ortalama sıcaklüdarda olduğu gıbı, kuzey ve guney yanmkurelerde de yühk ve mevsımhk ortalama sıcaklıklar son 20 yüda bundan oncekı her hangı bır 20 yülık donemdekınden daha yuksek bır hızla artmıştır SONUÇ 1980 h ydlardd başlayan drdışık sıcak yülar ve son yülardakı rekor yuksek sıcaklıklar kuresel ısınmanın beklendığı ve ongorulduğu bıçımde surdugunu, kuresel ısınmayı onlemek ıçın ahnması gereken ulusal bolgesel ve kuresel orüemlerın ve polıtıkdların hıç genkmeksızın uygulanması gerektığı gostermektedır Hukumetler ve karar organlan ınsan kaynakh sera gazı sahmlarınm oluşturduğu tehlıkeler ıçın ıvedı ve koklu orüemler al mak gıbı onemlı bır gorevle karşı karşıyadır Bu orüemlerın başında çeşıtlı ınsan etkınlıklerı sonucu atmosfere sahnan sera gazı sahmlannın kontrol edümesı ve fazla zaman yıtırmeksızın behrh bır duzeyın altında tutulması gelmektedır lkhm sıstemındekı zaman olçeklennın çok uzun sureh olması yuzunden, üdımdekı değışüdüdenn oluşturduğu çevresel bozulmalar ve değışüdüder kısa zanidndd gıderüemez Bugun ahnması gerekh olan kararlann 10 20 yü sonraya bıraküması atmosfere kısa bır surede verüen sera gazı sahmlarını gelecekte behrh bır duzeye ındırebümek ıçın daha fazla azaltmak gerekeceğmden, gelecektekı olası pohtüca seçeneklenm sınırlandırır Sera gazı sahmlarını en aza ındırecek orüemlerın gecıktırümesı, ulkelen ve dunyayı gelecekte ıkhm değışüdığının olumsuz etküerıyle savaşımda hazırhksız ve zayıf bırakır Kuresel ısınmaya bağh üdım değışüdıgırun onlenebümesı ıse ancak, ruhaı amacı atmosferdekı sera gazı bırüamlennı, ınsanın üdım sıstemı uzerındekı tehhkeh etküennı onleyecek bır duzeyde durdurmak" olan Bır leşmış Mületler Odırn Değışüdığı Çerçeve Sozleşmesı nden ve onun Kyoto Protokolu'nden kaynaklanan yu kumluluklerın etkm, gerçekçı ve adü bır bıçımde yurutulmesı üe olası olacaktır (Turkeş 1995 Turkeş ve arka daşlan, 1998) Pohtıkalar ve orüemler tum sektorlerde enerjı verımhlığının ve tasarrufunun arttırümasını yenı ve yenüenebüır enerjı kaynaklannın paymın arttırümasını, fosü yakıt yakma teknolojüennın ıyüeştırümesını da ha az karbondıoksıt (CO2) salan yakıtlara donuşu, ulaştırma ve kent ıçı trafık sıstemlerının, motorlu taşıüarın daha az yakıt tuketmelennı sağlayabüecek bıçımde du zenlenmesını, kent ıçınde toplu taşımdcüığın, şehırlera rası yuk ve yolcu taşımacüığında demıryollannın ve denızyollarının onemsenmesını ıçermehdır KAYNAKLAR CRU/UEA 1999 http//wwwcruueauk Clımatıc Research Unrt, Unıversıty of East Angha UK Erlat E 1998 1998 Kuresel kayıüardakı en sıcak yaz rru' Cumhunyel Bıhm ve Iekmk bO2 Kimya Tarihi Prof. Dr. Zeki Tez Nobel Yayın Dağıbm Dr. Erdal Atabek Gızemın Büımı Olarak Kımya Kımya büımı doğanın en gızemh yanının büımıdır Göz ahcı taş lar, buhan tuten sıvüar, renk değıştıren madenler, boyalar, kokular zehır ler hep kımya büımının gızemh dunyasmdadır Gunumuzde en yaygın endustn dallanndan bınsı olan "makyaj malzemesı ve parfum en dustrısı" kimya büımının guzel lazlarıdır Bunun yanında petrokunya" olarak bürnen petrol turevlerı, dunyanın en yaygın enerjı kaynaklan olarak savaşlann nedenı olmaktadır Kullandığımız her çeşıt eşyanın ya kendısı ya da bır parçası lamya büımının urunudur Ilaç endustrısı kımya büımının buyuk laboratuvarlarıdır Hayatımıza boylesıne gırmış olan kımya büımının tanhı olağanustu bır gecmıştır ve ondan ogreneceğımız çok şey var Prof Dr Zekı Tez ulkemızde çok eksık olan "büım tanhTnın onerrüı bölumlerınden bınsını, "Kımya Tarüıı"nı yazarak büım kıtdplığımıza buyuk bır hızmet vermıştır Unlu büım ınsanı Lavoısıer'm dedığı gıbı, "dunyada hıçbır şey kaybolmaz, hıçbır şey de yoktan yaratümaz" Yeter kı bız onun değerını büehm Yalnız kımya merakhlan ıçın değü, büımın nereden nereye geldığını merak edenlere de bu kıtabı ozeUüde onenrız Yazannı ve yayınevını de bu değerlı yapıttan oturu kutlanz Saglık Bilimlerinde Kaynak KuTlanımı ve Kaynaâa Ulaşım Editör: Dr. Terhan K. Giıgin Kıtap, Ege Unıversıtesı Tıp Fakultesı'nın Ayın Kıtabı serısı çerçevesınde yayımlandı Büımsel araşnrma ve çalışmalarda ük adım, ıyı bır kutuphane ve kaynak taranası sonucu elde edüen temel ve guncel bügüerın yenı füdr ve teorüerle sorgulanmasıdır Bunedenle büım dunyasında ye rını almak ısteyen herkes, kaynağa ulaşmanın yollarını çok ıyı bümek zorundadır Kıtap, bu amaçla hazırlandı ve sağhk bılımlerınde kaynak kullanımının ve kayna 10 Kuzey YarımkureYıllık ortalama rn Şekll 4. Kuzey yanmkünnln kif menlml (Ustte) ve yılhk (altta) ortalama yuzey SKaklığı anomalllerindeU değlfimler (açıklamalar Şekll 2'deki glbldlr). Guney YanmkureYıllık ortalama ŞekU 5. Guney yanmkHrenln yılhk ortalama yuzey tıcaklığı anomalllerindekl değifbnler (açıklamalar fekll 2'deki gibidir). IPCC 1996 Chmate Change 1995 The Scı ence o( Clunate Change Contrıbutıon of VVorlong Group I to the Second Assessmenl Report of the Intergovernmental Panel on Chmate Change Houghton ] T et al eds VVMO/UNEP Cambndge Unıversıty Press New York Turkeş M 1994 Artan sera etkısının Turkı ye uzerındekı etlalen TUBITAK Bıhm ve Tekruk Deıgısı 321 71 Aııkard Turkeş M 1995 Toronto 1988 den Berhn 1995 e Iklım Degısıkiıgı Sozleşmesı TUBITAK Bıbm ve Teknık Dergısı 331 46 49 Ankara Turkeş M 1996 Iklım degısıklıgı ve pkosıs temler uzerındekı olası etlalen TUBITAK Bı Um ve Teknık Dergısı 349 9699 Ankara Turkeş M 1997 Turkıyedekı ElNınoyag murlan TUBITAK Bıhm ve Teknık Dergısı 360 91 9J Ankara Turkeş M 1998 Kuıesel ısınma rekor kırı yor TUBITAK Büım ve Teknık Dergısı 370 20^1 Ankaıa Turkeş M Sumer U M veCeÜner G 1998 Kyoto Protokolu nde Esnekhk Mekanızmala n Ortak Yurutme ve Temız KaUanma Mekanızması BM Iklım Degışıkhgı Çerçeve Sozleşmesı Semıner Notlan (7 Nısan 1999 Ankara) 30 51 Çevre Bakanlığı/ÇKÖK Gn Md Ankara WM0 1998 WM0 Statement on the Status of the Global Chmate m 1997 WM0 No 877 VVorld Meteorologıcdl ürganızdtıon Geneva WMO 1999 WM0 Slatement on the Status of the Global Chmate ın 1998 WM0 No 896 VVorld Meteorologıcal Orgarazatıon Geneva ğa ulaşımın yollarını gosterıyor Dr Ferhat Gırgın, Dr Eser Sozmen ve Dr Menn Korkmaz'ın yazarhğını yaptığı bu kıtapta, kutuphane üe ügüı kataloglama bügüerınden sureh yayın derleme ve atıf ındeksle rıne ımpakt faktor bügüenne dergüerın Indeks Medıcus'a kabul krıterlerıne Turk tıp dergüen üe ügüı bügüere ve sağhk alanında Internet'ın kıülanımına ve yararh adreslere kadar bır çok yararlı ve guncel bügı bulunmakta Kıtap Ege Unıversıtesı Tıp Fakultesı Yayın Burosu Bornova 35100 Izmır'den 500 bın TL karşüığı temın edüebüır Tel 023234343 43/3103 Küreselleşme hayatıtnızı nasıl fekillendiriyor? Anthony Giddens Elimizden Kaçıp Giden Dünya .IMIZDEN KAÇ C'fİPFN OÜNYA (.ınm London School of Economıcs Dekanı Anthony Gıddens'ın geçen yü yaptığı bır dızı radyo konuşmasından oluşan kıtapta yazar, rısk, aüe, gelenek, deAN I H( " mokrası kavramlannı dunyayı yenı bır surece sokan küreselleşme açısından yorumluyor Küreselleşme olgusunun ıdeolojüc yapüanmdsını, ınsan hayatı uzerındeta derdın etküennı çozumle meyı denıyor ve kurulan yenı bır dunyanın ınsanın değerlennı altust edışını gundeme getınyor Yazar şoyle dıyor "Küreselleşme, gundehk yaşamı da etküemektedır Bu nedenle kıtapta cınseUık, evhlüc ve aüenın genış bır açıdan ele alınarak tartışümaktadır Dunyanın çoğu bolgesınde kadınlar daha çok ozerkhk ıstıyor ve daha kalabalık olarak ışgucu ordusuna katüıyorlar Küreselleşme bu boyutlanyla da Dunyanın çoğu bolgesındekı kulturlerı ve geleneksel yaşam tarzlannı etküeyen gerüım ve süontüara yenı boyutlar eklemektedır Geleneksel aüe değışmektedır Dınle bağmtüı başka gelenekler de koklu donuşumler yaşamaktadır ' 112 sayfa, Alfa Basım Yayım dağıtım 673/21