Katalog

Bilimselliğin ölçütleri ve ÖSS'nin bilimselliği O nce adınd&n başlayalım: "Agaca ındüer, kuyuya çıknlar" "Kedı havladı, kopıek, mıyavladı" vb cumlelerle karşüaşsak duruma gorebunlara gulup geçebılınz Eger durum cıddıyse duzeltmeye çabalarız Ogreümın addıye ahndıgı hıçbır sıstemde ıçbukeyle dışbukeyı, ısıyla sıcaklıgı, guçle kuvveü vb ayırt edemeyen ogrencı fizıkten geçer not alamaz Bır ogrencının cıddı bır kunya deısmde asıtie bazı, bıleşımle kanşımı kavramsal olarak kanştırmaya hakkı yoktur Sozun kısası, kuramsa bıhm, kavramsız kuram yoktur Bıhm, her şeyden once ıyı tanımlannuş tenmlerle başlar Ama ne yazık kı, egıücıhkle egıumcıhgı kanştıranlar düımızı "Sıralama Sınavı" yenne "Seçme Sınavı" demeye ahşürdıklan ıçın akhmız da "eşek ansma" layık hale geldı Bu durum eskıden ben, "meşhur" olmasa da bır "galaf'tan ıbarettı Ancak, OSYS kaldınlıp ortada sadece OSS kahnca omuz sıüalıp geçılemeyecek kavram kargaşalan çıkü Adı OSS olunca yetenek olçuluyor da OSYS olunca ust duzey bıhşsel başanlar olçuluyormuş gıbı beyanatlar yaygınlaştı OSYS'nın Y'sı olan 'yerleşurme" sankı aruk yapılmıyormuş gıbı ahkâmlar kesılıyor OSS tam ve gerçek anlamda bır "leçmt" sınavı degıl "ııralama ve yerleftirme" sınavıdır Çunku gerçek ve tam anlamıyla "seçme' sınavı ılle de sırala ma gerektırmez Seçme ışlemı "olçute bagımhdır Konservatuvara ogrencı seçerken adaylann hepsı kulaksız çıkarsa hıçbın alınmaz Yetennce kadro varsa ve gerekh yeterlık duzeyındelerse memur adaylannın hepsı seçılebılır OSS'de oyle mı? Yeteneklerı ve yeterlıklerı ne olursa olsun, kontenjandan ne fazla ne de eksık aday alınabılır1 Aday sayısının yuzde 10'u kadar kontenjan olunca seçme olçutu dogrudan dogruya "sıralamadakı yer" olmaktadır Gostermehk 105 ve 120 puan barajlan bıle adaylann sınavdakı başan duzeylerıne gore yüdan yıla farklıhk göstenr Adı yanlış konunca, OSS'nın amacı ve ışlevı kanşürümaktadır OSS'nın ışlevı, hsevedengı okul mezunlannı geçerlı ve guvenılır bır olçume gore sıraya koymak ve bu sırayı bozmadan adaylan tercıhlenne gore yuksek ogrenm programlarına yerleştumeknr Bu ışlevın amacı da, Turkıye'nın yuksek ogrenme ayırdıgı yok denecek kadar kıt kaynaklan en ıyı degerlendırebıleceklere ayırmaktır Işlevsel olarak tanımlanırsa, OSS, yuksekogretım adaylannı, "başan" olçumune gore sıralar, kontenjana sıgmayanlan eler ve tercıhlenne gore yerleşurır Ortaogretim sıstemımız her ogrencıyı mukemmel yetıştınyor olsa bıle OSS, yara bır sıralama sınavı yapmak zorunlu olacaktır Gönlümüzün çektiğigücümüzün yettiği Polıuka, ıdeolojı, akıl, sezgı vb yonlendırıcüere gore bıknın onemı artmakta, oncelıgı en ust sıradakı yerını korumaktadır "Şeyhın kerametı kendınden menkul" olabüır ama büım, büım adamının dedıgı degüdır, olmasını ıstedıgı hıç degıldır Gonlumuz ne kadar çekerse çeksın bu sınavda "ortaöğretizn. bafansını" olçmeye gucumuz yetmez Herşeyden once sınavın kapsamı buna elverışh degıldır Sınav bır araçtr ve bu araç amacına ve ışlevıne uygun tasarlanmalıdır Ortaoğretimı duzeltmek, dersanelen kaldırmak, fırsat eşıtlıgını saglamak, lıselerı odullendırmek ve ogretmenlerı onurlandırmak ısteyenler ÖSS dışında çok daha fazla ve çok daha yararlı araç ve yontem bulabıhrler Bır yandan "ÖSS'nın amaç değıl araç" oldugunu soyledıkten sonra OSSden kendı ıstedıgı sonuçlan çıkarmaya çalışmak çehşkı degılse nedır? Evet, sınav bır olçme aracıdır ve olçmenın amacı gerçegı degışur mek degıl oldugu gıbı yansıtmakhr Dunyanm hıçbır yennde zengınler ıçın ayn, yoksullar ıçın ayn terazı yoktur Hıçbır termometre Turklen daha sıcak lngüızlen daha soguk gostermek ıçın yapılmaz Sınav, eşıtlıgı ya da eşıtsızlıgı ortaya koyacak bır araçtr Sınav başansı ya da başansızlıgı futat efitaixliğlniıı nedenı degıl sonucudur Fırsat eşıtsızhgını yaratan nedenler sınavdan yıllarca once oluşan ve suregıden etkenlerdır Aüenın gelır duzeyı, yaşanılan bolge, annenın egıüm durumu, kardeş sayısı, cınsıyet ve buna benzer pek çok etken sınav başansını sınavdan yıllarca once belırlemeye baslamaktadır Sınavın amacı bunlan eşıtlemek degıl, hatta eşıtler arasında bıle dogru aynmlar yapabilmekur ÖSS sonuçlan Turk egıüm sıstemının kan tahlılıdır Tahlıl sonuçlannı tahnf etmek hastayı ıyüeştırmez Ortaogrenm sıstemımızdekı yaygın ve mfizmin başansulıJı bu tur genel sınavlann sonuçlan gözler onune sermektedır Denıyor kı "'Ortaoğrebm Başan Puanı (OBP), herbırhsenın dıploma noüannm, standart sapması 10, ortalaması 50, mmımumu 30, maksmumu 80 olan bır çan eğrısıne oturtuhnası suretıyle hesaplanan bağıl bır değerdır Bu bahmdan sunı olarak manıpule ve sunsümal edıknesı mumkun degıldır" Bıhmsel deüşımın dıh olan matematık "temennı" uzenne degıl somut ışlemler uzenne kurulur "N" tane sayıdan belırh bır ortalama elde etmenın serbesthk derecesı "Nl" dır Omegın, 15 arasında degışen 25 sayıdan ortalaması 3 olan bır dagıhm elde ederken 24 tane sayıyı ıstedıgımız gıbı "manıpule" edebıhnz Ancak, 25 sayı oncekı "manıpulasyonlara" bağü olacaktır Bu cumlenın suııstmal tahmıra ıle ügıh cevabı da 1999 sınavında ortaya çıkan yanhşlarla venlmışür Bilim ve yasalar: Eleştiri ve kabadayılık Yuksekogreume gınşe üışkın usul ve esaslar 2547 sayılı Yuksekogretım Kanunu'nun 45 maddesı ıle duzenlenmıştır Bu kanun maddesıne gore, bır sınav yapüması, ortaogretımdekı başannın dıkkate almması, lıse bınncılenne ayn bır kontenjan venlmesı, ortaogretımdekı meslekı alanının devamı olan yuksekogretım programlannı tercıh eden adaylara ek puan venlmesıyasal zorunluluktur Ama, gerçek şu kı, bıhm hukuka gore degıl hukuk bıhme gore duzenlenır Dunyada yerçekımı yasasını ıptal edecek hıçbır parlamento yoktur Fay hatlan yerel yonenmlenn yonetmehgı uyannca degıl, henuz bıhnmeyen dogal yasalara gore kınhyorlar Newton parlamento uyehgı de yapmış ama kendı adıyla anılan yasalar ne Avam Kamarası'nın ne de Lordlar Kamarasının oylanyla yururluğe kondu lngütere'de Kral buyruklannın çogu unutuldu ama, "Sor" ne bulduysa hâlâ o oluyor Engızısyoncular Gahle'yı pes eturdüer, Oppenheımer vatan haını olarak mahkum edüdı Sonra, genye gene büım kaldı Newtweek saygın bır dergıdır Deprem, ekonomı, nukleer enerjı, uluslararası pohtka, psıkolojı, sosyolojı, üp, ekolojı, tarıh vb konulannda da yazılar çıkar Ama, bu konularda bır doktora, master tezı bır yana bır donem odevı bıle Newsweek'te yayımlanan goruşlere dayanarak yapümaz Iş egınme gehnce hakemh dergüer onemh degıl mı' Bırakın Pnnceton, Chıcago, Stanford vb unıversıtelerdekı bınlerce cılt kıtabı ve tezı Bırakın "Psychometnka', "Revıew of Eduacatıonal Research" ya da "Journal of Educatıonal Measurement" dergılennı Bırakm Gulhksen, Guılford, Cronbach, Gronlund, Bloom Rasch, Wnght, Sternbergvb kuramcüan Bırakın, http //www ets org adresınde bırazcık gezınmeyı OSYM'nın yayımladıgı bır tane olçmedegerlendırme kıtabınm kapagını açmadan ılen surulen tezlenn bıhmsellıgı elbette "şeyhın kerametı" kadar olacaktır Eger bu kıtaplardan bın gerçekten ügı ve lyı nıyetle bırazcık okunsaydı, OBP gıbı olçulerın sıralama sınavlannda neden "geçerh" ve "guvenıhr" olçu olamayacagı kolayhkla anlaşıhrdı Testlerm seçenegı olan yazıh ve sozlu sınavlann algı yanılgdanna ne denh açık ve puanlayıcı yanhhgı gıbı olçme hatalan ıle "malul" olduklan anlaşıhrdı Bilim ve bilginin kaynakları Bilim ve mantıksal tutarlılık Bıhm çehşküı açüdayıcı olgulan buluncaya kadar kendı bulgulanna kuşkuyla bakar Işıgın tanecık modeh yansımayı açıklamış olmasına karşın lonnımı açıklayamadıgı ıçın yerını dalga modehne bırakmışür Atom çekırdeklerındekı benzer yuklu protonlann Coulomb yasalanna rağmen bırbınne yapışık durabümelen yeterh açıklama bulunana kadar sorgulannuşür Bıhmsel bulgular bırbınyle çehşkıh olamaz Çehşkıh gıbı gozuken olaylann da mutlaka bır açıklaması ohnahdır Bıhmsel kuramlarda sayılularla (assumptıon) deneceler (hypothesıs) bırbırlerı ıle çehşemez Çehşıyorsa ya sayılüdan ya da deneceden vazgeçıhr Dayatılan OSS sıstemının ılk rutarsız hgı, gerekçesıyle ışlevı arasındadır Gerekçe ortaogretim başansını drttırmaktır Işlevı ıse ogrencüerı sıralamaktır Yenı OSS sıstemı ıle ılgıh şu varsayıma bır bakalım "Ortaoğretımdet başannın yukse koğreüme gırışı etküemedığı hıçbır uerı ulke yoktur" 673/15 Bilim ve ölçme: Tılsımlı sayılar Dunyaca tanınmış bıle olsa hıçbır hmyacı 40 santıgrat dereceyı 20 santıgrata bolemez Kımya bıhmınde yapüamayan sayısal ışlemın egıtım bıhmınde yapümasına gozupek hıçbır egıtımcı goz yumamaz Ya da ağzını açtıktan sonra gozunu yummahdır OSSde onemh etkısı olan Ortaöğletim Başarı Pnanını oluşturan puanla nn sıfır noktdları belırsız bırımlerı farklı buyukluktedır Elmalarla armutlar toplanamayacagı gıbı buyuk elmalarla kuçuk elmdlaı da toplanamazlar