Katalog

Alkol: Zihin daha özgür, insa Alkol miktarı ile insan davranışlan arasındaki ilişki... Alkolün beyindeki serüveni ve insana etkisi üzerine.... S evgılı Bayan Tipple, dun gece ofisımızde verdıgımız yenı bınyü parüsındekı davraıuşlannız dehşet verıcıydı Geldıgımızde açık saçık şarkılar soyluyor ış arkadaşlannıza ağza gelmeyecek kufurler savuruyordunuz Bu da yetmıyormuş gıbı yonetım kurulu başkarumızı opmeye kaüaştigınızda hepımızın gozlerı yuvalarından dışan fırladı Neyse kı sız kusmaya başladıgınızda o ortalıkta degıldı Muhasebe gorevlımız Bayan Stern ne yazık kı baş kan denlı şanslı olamadı Bır yerde sızıvennce sızı hastaneye kaldırdıklannda rahat bır soluk alabıldık Bıze tum burüann nasıl meydana geldıgı konusunda lutfen bır açıklama yapar mısınız'? Mudur John Temperance Zavallı Jane Tipple. Başındakı agrı onu yataga duşurmeseydı ve bır gece once olanları arumsıyor olsaycü belkı bır açıklama yapabüırdı Çunku olay tum çıplaklıgıyla ortadaydı Jane ıçkıyı kaçırmış, ustune ustluk çok da hızlı ıçmıştı Bu nedenle bey nı tumden olumsuz etkdenmıştı Sarhoşluk zor iş! Sarhoşluk dışandan gorundugu denlı basıt, yalınkat bır olgu degıldır Içkı âlerm sırasmda beyın tum ıplerın alkolun elınde oldugu bır ' Korku Tunelı 'ne donuşur Sınır hucrelerı bır aşagı bır yukan tıtreşmeye metabolızma hızı ınıp çıkmaya başlar ve beym sınyallen kanşarak arapsaçına doner Kandah alkol duzeyı yukseldıkçe bırey gıderek bır coşku selıne kapılır ve şarkılar soylemeye, şakalar yapmaya başlar Gel gelelım, bu duzey doruk noktasına ulaştıkça bırey de doruga ulaşır Bu noktadan sonra her şey tepetaklak gıder Şeytan ıçkı en guzel numaralannı sergıleyerek dılınızın peltekleşmesıne devınımlerınızın sakarlaşmasına ve anımsamanız durumunda, yaşamınız boyunca pışmanlık duyacagınız bır bıçımde davranmanıza neden olur Iplerı koyverır ışlerı akışına bırakırsınız îşte Jane ıçın de aynı durum soz ko nusuydu Işten dogru partıye gıden genç kadın gunun yorgunlugunu ustunden atıp gevşemek ıçın ılk ıçkısını romlu kolasını mıdeye ındııdı Ilk ıçkı ışe yaramısu Jane gevşemesıne gevşemıştı ama gerçekte beynı ışe çoktan koyulmuştu Colorado Unıversıtesı uzmanlanndan Boris Tabakoff a gore, ıçkının ılk etkısı uyarılmadır ve bu etkı kandakı alkol duzeyı henuz çok yukselmemışken kendısıru bellı eder Jane'ın kanrndakı alkol yogunlugu o sırada 100 mılılıtrede 25 mılıgram gıbı duşuk bır duzeydeydı O duzeyde alkol bey nm temel uyarıcı ıletı kanalı olan Nmetıl D aspartat sıstemını (NMDA) devınıme geçı rır Bu sıstemın en hızlı uyanlan bolumlen duşunme, anımsama ve haz almayla üıntlı olan korteks, hıpokampus ve çekırdek akumbens bolgelerıdır Beyınsel etkınlıgın devınıme geçmesı ınsanlann yanı sıra tum canlılarda kımı davranıslann gemlenmesı yetısını azalür Gerçekten de sınırlerını bıraz yanşnrmak amacıyla bır kadeh ıçkı ıçen herkes bu duyguyu çok ıyı bıhr Dk ıçkı Jane'ın de çekmgenhgıru azıcık uzennden atıp meslektaşlanna yakınlaşmasına yardımcı olur ve gıderek onun daha taşkın çehresını gozler onune serer Bu noktada yapılacak bır beym taraması buyuk bır olasılıkla devınımle baglantıü bolgelerde daha hızlı bır davranıs bıçımı ıçıne nasıl gırdıgını, neden açık saçık şarküar soylemeye ve şakalaşmaya basladıgını daha ıyı açıklayabılır Kuzey Carolına Wake Forest Unıversıtesı sınırbüım uzmaru Linda Porrino "partı dozu' adını verdıgı mıktarda ıçh alan farelerın beyınlerını ınceleme sonunda motor bolgelerın ozellıkle de ödül devresinin tumden devınıme geçtıgıne tanık oldu Bu etkı hepımızın keyıfle yudumladıgı bır kadeh ıçkının yarattıgı etkıydı Jane'ın durumu da bundan farklı degıldı Ilk kadehın ardından ıkı kadeh de tekıla ıçıp arkadaşının koluna gırerek şarh soylemeye başladıgında kanında alkol duzeyı de hızla yukselıyordu lleriye ve yukarıya Yuzunu allar basmıştı ve kendısını son deıece zuıde hıssedıyordu Gecenın gıderek daha keyıflı olacagını duşunuyor du O anda kafasına elektrotlar baglansa, dlfa beyın dalgalarının artmış oldugu, on ve sag kortekslere daha fazla kanın aktıgı gorulebılırdı Kdn akışındakı artış nedenıyle bu bolgelere akan kan Jane'm bu coşkulu tavnnı açıklayabılır Ancak hıçbır pozıtron yayılımlı tomografı taraması Jane'ın başarısızlıkla sonuçlanan bır adamı baştan çıkartma gırışımını açıklayamaz Beynın alkolle üışkısı' çıft aşamalı" karmaşık turde bır üışkıdır Jane ılk ıçkısının ardından geçen bır saatlık sure ıçmde duygularının okşandıgı bır yuksehş surecı yaşarken bunu uzerıne bır agırlıgın çoktugu durgunluk surecı ızler Kanı artık alkolle dolup taşügından bır sure once gevşemesını saglayan NMDA alıcılan artık teph vermez Alkolun NMDA alıcılan uzermdekı etkısını araştıran Tabakoff'a gore Çogu hşı ıçın donum noktası üçüncü ya da dördüncü kadehtir. Uçuncu ıçkıden sonra Jane'ın yalnızca NMDA alıcüarındakı coşku yok olmakla kalmayıp beynındekı gammaamınobutırıkasıt sıstemı olarak bılmen (GABA) sıstem de devreye gırer Ne yazık kı, neşeyle salınma673/12 yı surdurniL; ucyon Jane GABA nın etlasıyle gemlenır GABA sınır hucrelerının ateşlemesını engelleyerek bıreyı donuklaştırır Bu noktada alkol kışının "kafa bulmasından" çok bır yatıştıncı ışlevı gormeye başlar T^bakoff bıreyın bu aşamada daha da gevşemesının yalnızca davranısları daha az gemledıgı ıçın degıl, gerçekte gevşemış olmasından kaynakldndıgını one suru yor Jane de kendısını oylesıne rahat hısse der h, dorduncu ıçkısıne uzarur ve ardından soyunmaya başlar Bu dşamada Jane Porrino'nun "barda aşın zaman harcama" adını verdıgı mıktarda ıçkıyı mıdesıne mdırmış ve bey nınde yenı bolgeler bu durumdan etkılenmeye başlamıştı Fareleıde bır kadeh ıçkı üe dort kadehın yarattıgı etkıyı araştıran Porııno bu üası arasında dağlar kaddr fark oldugunu duşuk mıktarda ıçkının ozellıkle motor ve odul bolgelennde sınırsel etianhgı devınıme geçırırken yuksek dozun bel legı ışleyen hıpokampus ve duyularla mo