Katalog

Cesur yeni buzdolabı Buzdolabınızı hor görmeyin. Bugün yalnızca cansıkıa beyaz bir dolaptan başka bir şey olmayan buzdolabınız, yann "bluetooth" adındaki marifetli bir çip sayesinde yaşammızın kumanda merkezl haline gelecek. I sveç'in önde gelen elektronik şirketlerinden CTechnologıes ve Anoto'nun kuruculanndan, sınirfizyologu Christer Fahraeus, "Bluetooth" adı verilen çipi geliştiıen ekibin yetkin isimlerinden biri. Günümüzün en önemli buluşlanndan biri olarak nitelendirilen bu çip aslında kısa menzilli bir telsız ahcıvericisi. Aspirin tableti buyüklügündeki çip, avuçıçi bügisayarlardan, elektronik sözlüklere kadar pek çok taşınabilir cihazı cep telefonları üzerinden Net'e bağbyor. Başlangıçta gezici i^lerde çalışan insanlara veri transferı sağlama amacını güden Fahraeus, daha sonra sensorların oldugu her yerde Bluetooth'un kullanılacagını keşfetti. Örnegin hava kirlilıgını olçmek, elektromanyetik alanları saptamak gibı. Zamanla çıpin günün degişen koşullanna göre yeni kullanım alanlan buldugu keşfedildi. Isveç telekom şirketi Ericsson'un geliştirdigi Bluetooth, pek çogu ev eşyası üreten iki binden fazla şirket tarafindan kullanılıyor. Merkezi Arizona'da bulunan Cahnera InStat adında piyasa araştırmaları yapan bir şirket, 2004 yüının sonlanna dogru 1 ıtülyar Bluetooth dhazının uretilecegi tahminınde bulunuyor. Yatinm bankası Merrill Lych e göre ise bu rakamın iki katı 2005 ydında uretilecek. Bu da 5 yü içmde her iki kişıden bırinde Bluetooth cihazı olacagı anlamına gelmektedır. Bluetooth'un en önemlı ışlevi, 10 metrelik bir yançap içinde, "zekâ düzeyleri aynı olan cihazlann" birbirleriyle konuşmasını saglamak ve birbirlerini kontrol etmek. Çip bu düzeni saglamak ıçin cihazlan, kısa menzilli dijital, kablosuz şebeke uzerinden birbirine baglıyor. Bu sisteme lO.Yüzyü'da yaşamış Danimarka Kraü olan Harald Bluetooth'un adı verildi, çünkü Bluetooth, Viking klanlan ile arasındaki çatışmalarda benzer bir düzen içinde savaşıyordu. Hareket halindeki insanlar için Bluetooth, kurulması mümkün olmayan baglantılan kurma özgürlügu saglıyor. 10 metrelik menzil sayesinde, cep telefonu ve avuçiçi bilgisayarlan gibı cihazlar "hava kabarcıgı"na benzer kablosuz bir etkileşim alanı içine girıyor Bu Bluetooth kabarcıgı içinde insanlar bugüne dek denenmemiş pek çok işlemi gerçekleştirebilecek.Ornegın sokak kapısının açümasını ele alın. Bluetooth cep telefonu, eve yaklaşırken kilıdi açabilecek ve anahtarla ugraşmaya gerek kalmayacak. Cihaz, tabii, ilk önce biyometrik parmak ızi tamyıcısı yardımıyla kimliğinizı tespit edecek. Anahtarlardan sonra şimdi sıra nakit parada. Artık 717/14 kdmsenin nakit paraya ihtiyacı kalmayacak. Cep telefonundan bir dugmeye basarak, banka hesabinizdan lokantanın hesabına para aktarabüırsiniz. Bu konudakı olasüıklan saymakla bitmez. Lazer yazıcı veya köpru geçiş ücretini ödedıginiz elektronik vezneler gibı önünüze çıkan tüm cihazlara baglanmanız rnümkun olacak. Pek çok şirket Bluetooth projesinin daha çok evlerde tutacagı görüşünde. Başlangıç olarak hedef bilgisayarınızı yazıcıya, TV'ye VCR'a baglayan kablo agmdan kurtulmak. "Normal olarak bu tür kablolann maliyeti 10 dolar civannda. Dolayısıyla üretecegimiz Bluetooth telsız çiplerinin bundan daha ucuz olması gerekdyor" diye konuşan Ericsson'un Bluetooth proje bolumu başkanı Orjan Johansson "Kablodan çipe geçtıgimiz anda akıllı ev projesı gerçekleşmiş olacak" diyor. Bluetooth projesini destekleyenlerin başında Electrolux ve Ericsson şirketlerinin ortak oldugu E2Home adlı kuruluş, yazılım muhendislerinin ve tüketici psikolojisi uzmanlannın çabalanyla evlerdeki geleneksel yaşam şeklini temelden degiştirmeyi amaçlıyor Eger evlerdeki tüm araçlar uzaktan kumanda ıle çalışünlacaksa, bunlan çalıştıracak bir terminal gerekecek. Yapüan bir kamuoyu araştirmasına göre çogunluk, terminal için en uygun yerin oturma odasındaki TV oldugunu belirtti. Ancak E2 aynı fikırde degil. "Bugün evlerde odak noktası artık salonlar degil, mutfak" diye konuşan E2'nin başkanı Per Grunewald, "Electrolux'un gerçekleştirdigi bir araştırmaya göre uyku dışındaki zamanımızın yüzde 40'ı mutfakta geçiyor. Ve bu sure hem ABD'de hem de Avrupa'da artıyor. Madem zamanımızın çogunu mutfakta gecıriyoruz, oyleyse ev buradan kumanda edilmeli" dıyor. Eger mutfak kumanda merkezi olacaksa, kumanda konsolu için en uygun yer buzdolabıdır. Grunevvald bunun gerekçesini şöyle açıklıyor:"Evlerde aile bireyleri birbirlerıne not bırakmak istedıkleri zaman bunlan genellikle buzdolabının üzerine yapıştınr. Gidip TV üzerine yapıştırmaz. Aynca çocuklar okuldan gelir gelmez yiyecek bir şey olup olmadıgını kontrol etmek için hemen buzdolabına koşar. Bu durumda mesaj servisi olarak buzdolabının seçümesi normaldır." Buzdolabını kablosuz bir kontrol merkezine donüştürme hazırlıklannı sürduren Electrolux, en son Screen Fridge adıra verdıgi dokunmatik ekranlı buzdolabını üretti. E2 ise dolaba uygun programın yazüımını bitirmek üzere. Bu programın en buyük özellıgi çocuklann bile kullanabilecegi kadar kolay olması. Dolabın ekranının uzerınde bir Bluetooth anteni bulunuyor. E2'nın tüketici üişküeri uzmanı Adam Fjaestad bu sistemi şöyle tanıtıyor: "Bu sistem mutfakta olabüecek kazalara karşı sıgortalıdır. Bluetooth alıcıvericisı üzerine Mr Muscle püskurtseniz veya üzerine kahve dokseniz bile bir şey olmaz, çunkü sistem telsiz dalgalanndan başka hiçbir şeyı geçirmemek üzere tasarlanmıştır. Ekrandakı bulaşık makmesi ikonunun üzerine dokundugunuz zaman makdnenin uzaktan kumanda paneli harekete geçecektir. Buradan Akıllı telsiz çipi sayesinde, cep telefonu ile evin kilidi açılacak, banka hesabmdan ödemeler hemen yapılacak. yıkama programını veya suyun sıcaklıgını ayarlayabilirsiniz. Aynca ekranın üzerinde küçük mercekler bulunur Bu, video mesajlanruzı kaydetmeye yarayan bir kameradır. Resim ve ses kalitesi oldukça yuksektir. Ekranın üzennde ailenin tüm bireylerinin bir ikonu bulunur Kim mesaj bıraktıysa onun ikonu yanıp sonmeye başlar Bunlar mıknatısla buzdolabının üzerine yapıştınlmış notlann yerine geçmektedir." Halihazırda evdeki tüm faaliyetler evin içinde başlar, evin içinde biter, Ancak bundan boyle bunların evin içinde bitmesi gerekmez. Buzdolabı terminalini Internet'e baglayın, neler olup bitecegini izleyin. Evdeki tüm araç ve gereçlerinizi dünyanın neresinde olursa olsun, Web üzerinden kontrol edecebileceginizi goreceksiniz. Video kaydedici, fınn, bulaşık makinesi, çamaşır makinesi hep kontrolunuzun altında olacak. Yatak odanızdaki ışıklan veya TV'de müdavimı oldugunuz bir diziyi kaydetmek üzere videoyu, cep telefonu veya PC uzerinden göndereceginiz bir sinyal ile açık konumuna getirebilirsiniz. Bu kavramı şimdi tersıne çevirin; terminali Web'te yaptıgınız tum işleri yapacak duruma getirin. Ornegin elektronik pazardan alışveriş yapmak, email yazmak veya VVeb'de sörf etmek gıbi. Grunevvald'e göre terminal bütün bu sıkıcı işleri sizin için yapacak. Anında tepki Net baglanusı bu sistemin anahtar faktörlerinden biri, E2'nin uzun vadeli planlanna gore evler "senkroraze dijital abone hatüADSL" veya 3G mobil bağlantısı uzerinden sürekli online'da kalacak. Grunevvald bu gelışmeyi şoyle anlatıyor: "Minimum baglantı teknolojısı ADSL olacak. Dügmeye basar basmaz bilgi önünuze gelecek. Örnegin hava durumunu veya trafik koşullarıru ögrenmek için Screen Fridge'in ekranına dokunmanız yeterli olacak. Dogrudan bağlantının keyfini yaşayacaksınız, çunkü aradıgınız sorunun yanıü 200 mili sanıye içinde gelecek Bu Internet brovvser'ın başına oturup beklemeye benzemeyecek." Insanlann bu teknolojiyi nasü karşılayacagıra görmek için Kopenhag ve Stockholm'de denemeler sürdürülüyor. Aynı zamanda sistemi "hacker"lerden korumanın yolları aranıyor. Grunewald, "Çamaşır makinenizin içinde Mesissa virüsünün yerleşmesini herhalde istemezsiniz" diyor. Reyhan Oksay Kaynak: New Scientist, 21 Ekim 2000