Katalog

Şekll 1: yonlu dogrultu atımlı büeşenını korudugu ancak buna ılave olarak koıfez genelınde agırlıklı olarak bır negatıf çıçek yapısı gelışürdıgı belırlenmıştır FJde edılen bır başka bulgu ıse bu bu fayın geometrısı üe denız tabanı morfolojısının arasmddkı uyumsuzluktur Kendı ıçerısınde 3 alt havzadan oluşan Izmıt Korfezı nın bu hav zalann ve aralanndakı eşıklerın tamamını DB dogrultusunda uyumsuzca kesmış olan bır fay tarafından gelıştrrılmış olması mumkun gorulmemektedır Bu nedenle lzmıt Korfezı nın ılk aşamada kıyılannı ve dolayısıyla alt havzalannı sınırlamış olan ve korfez morfolojısı ıle uyumlu olarak uzanan faylar tarafından gelıştırümeye başlandıgı ve bu gelışımın ılerı safha larında ıse KAFZ ıçerısınde gelışen yenı bır kol tarafından korfezın gunumuzde D B dogrultusunda yırtılmakta oldugu sonucuna vanlmışür (Şekıl 3) Sısmık kesıtler uzerınde yapı lan yorumlar ıle de desteklenen bu yaklaşım KAFZ nun Izmıt Korfezı ıçerısınde yaklaşık son buzul donemınden berı yenı bır kolunun gelışmekte olduğu sonucunu dogurmuştur Bu yenı yaklaşım LePıchonvd (1999) tarafından ortaya anlmış olan Marmara Denızfnı boydan bo ya kateden yenı bır kıngın gelışmekte oldugu fiknnı desteklemektedır Gunumuz ıtıbarıyla bu yenı kırık ve gelecekte oluşabılecek olası Marmara depremı hakkmda elde edılmesı gereken en onemlı bılgı bu fayın Marmara Denızı ıçerısınde nereler den geçmekte oldugu ve kaç parçadan oluştugudur Bu sorulann cevaplannın bulunmasın da Izmıt Korfezı ıçm yapılmış olan bu pılot çalışmanın bır benzerının Marmara Denızı ıçerı sınde de gerçekleşürümesının son derece ya rarlı olacagı duşuncesındeyız Çalışmalarımı zın yakın gelecektekı devamının bu yonde gerçekleştırılmesı ve elde edılen sonuçlann aynı zamanda sısmolojık verıler ve kara çalışmalanyla da kıyaslanması planlanmışür Boyle ce yakın gelecekte gerçekleştırılecek bu aşamalar ıle KAFZ nun Marmara Denızı ıçensın dekı geometrısı ve karakterıne eldekı ımkanlar dogrultusunda kışısel yorumlardan çok, verı agırlıklı yaklaşımlarda bulunulması mum kun olacaktır Rpferansl u Al.su AE Calon TJ Hıcoti RN 2000 Anatomyofthe North Aıwı ılıan F ıult Zone ın the Marmata bea VVestern TUr key eıttensıonal basıııa above a contmenlal transform GSATb day VI0 N06 June 2000 3 7 Aımmjo K Meyer B Hubert A and Barka A 1999 Weslwarcl propogatıon of the North Anaıolıaıı f ıult ınto the nori hernAegean rımıng and kınematıcs Geology U iül 270 Barka A A andKadinsky Cade K 1988 Stnke slıpfa ult gpometry m TVırkey and ıts ınfluence otı eaı thquake actıvıty Tfectonıcs 7 661 684 Barka A A 1992 The Noıth Anatolıaıı fıull zone An nales Ibctorarae Specıal Issue to Volume 6 164 195 Barka AA 1997 Neotectonıca of the Marmara Reçpon In actıve tectonıca of Northeastern Anatolıa The Manrieira Pro ject (tds C Snındler and M Pfıster) VDF ETH Zurıch Crampın S and Evans R 1986 Neolertonıı of the Marmara Sea regıon ofTıırkey )ourn GeolSoc 143 343 348 Dogan E Gazıoglu C ve Yucel Z Y (2000) Marmara Demzı C evresınde Uzaktan Algılama ve Cografi Bügı sıstenılerı , Çalışmalan Marmara Denızı nın Jeolojık Oşınografısı Kıtabı (Dogan F & Kurter A Ed ) Gazıoglu C Yucel Z Y ve Doguı E 1998 Kıyı Kulla nımda Sayısal Arazı Modellemesının Onemı I\ıılaye nın Kıyı ve Denız Alanlaıı i Ulusal Konferansı Büdüer Kıtabı 22 25 Ey lul 1998 KAYMıllıKomıtesı ODTU Ankara Gazıoglu C Yucel Z Y Gokaşan E Doflan E and Tok B MorphologıcFeaturesoftheMannaıaSı ı Ânapproash lo the Recent Morphotectonıc Evolutıon of the Maıınaid Sea from Multı beam Data Manne Geology (specıal ıssue Marma ra) Gokaşan E Alpar B Gazıoglu C Yücel Z Y Tbk, B Dojan E and Guneysu C Actve Tbctonıca of the Izmıt Gulf (NE Marmara Sea) from hıgh resolutıon Seıamıc and Multıbedirı Bafhymetry Data Manne Geology (dccepted) lu Pıchon X Sengor AMC and Taymaz T 1<)99 Buyuk Marmara Fayı nıçuı neredp ve ne olabıiır Cumhunyet Bılım ve Teknık 661 8 11 Okay A Demırbag E Kurt H Okay N and Kuşçu I 1999 An actrve deep marıne strıke sbp basın along the North Anatolıan fault ın Turfcey Tectonıcs 18/1 129 147 Okay AI Kaşlılar Oacan A lmren C Boztepe Gu ney A Demırbag E Kuşçu 1 2000 Actıve faultb and evolvıng stıke shp basıns m Iht Marmara Sea northvvest Turkey a mul tıchannel seısmıc reflectıon study Tectonoplısıco 321 189 218 Pınaı N 1942 neologıque et meteorologıoue sısmı gues du bassm de la mer de Marmara IU Fen Fak Mecm Se ıı A OütVII S 3/4 121 182 Sıyako M Tanış T and ijiroglu F ?000 Marmara Denızı nın aktıf fay geometrıs (Actıve (ault geometı y ol the Marmara Sea) Bılım ve Teknık İ88 66 71 Şengor AMC 1979 The Noıth Anatolıan Transfomı Fault ıts age otlset and tectoruc iıgnıfıcuıce J Geol Soc Lon don 136 269 282 Şenyoı AMC and Canıtez N 1982 The North Ana tolıan Fault Alpıne Medıterranean Geodyndmıcs Geodyna rrucaSerıe'i 7 205 216 Şengor AMC Demırbag E Tuysüz O Kurt H Gorur N and Kuşçu I 1999 A prelinınary note on tho structuıe of the Gulf of lznııl uııplıı. ıtıona for the westerly prolongatıon of the Nonh Anatolıan Fault ın ITU IAHS Intematıonal ( onfLrence on the 1 / August 1999 Faıihquake Proceedıngs (Eds M Kara caandDN Ural) ITU 25 37 Wong H K Ludmann T UluJ A and Gorur N 1995 The Sea of Marmaıa a plale boundary sea ın an escape tectonıc regıme Tectonophysıcs 244 231 250 •ografl ve Oflnografl Dalreslne bağlı Çubuklu gembl tarafından Marmara Denlzl derin çurlslndetoplanmıs olanmultlbeambatlmetriverlslnln, Marmara nınsığşelf alanlanndada nnda TÇC Çubuklu ve R/V Arar arastırma gemlleri tarafından toplanmış olan batlmetri ve erinln, I.Ü.Denlz Blllmleri ve Isletmeclllğl Enstltiisu BERKARDA Uzaktan Algılama ve Coğra ıvannda Işlenmesl lle elde edllmlş olan Marmara saynal arazl modell. Verinln Iflenmesl sızeylnln görüntusünü olusturmakta kullanmif olduğu Erdas Imaglne Cörüntü Ifleme Slsteml azıhmlar kullanılmiftır. (a) (b) IU Denız Büımlen ve IşletmecüıgıEnsütusu Dz K K Seyır Hıdrografi ve Oşı nografi Daıresı kullanılmasını gerektirır Bu nedenle denız dnında ızlenen ve fay olarak yorumlanan gısellıklenn soz konusu alandan toplanmış n sısmık verı ıle kıyaslanması yoluna gıdılsı ıle bır bakıına fayın gelıştırdıgı depreme mcu boyutta da bakabüme ımkânı dogmuşBu yaklaşım gunumuz ıtıbarı üe 17 Agus depremının yaşandıgı Izmıt Korfezı ıçerıde uygulanmış ve korfezın multı beam batı trı verısı R/V ARAR gemısı taraundan topmış olan sısmık verının geçtıgı hatların ko Imatları boyunca kesılerek blok dıyagramelde edılmıştır Elde edılen blok dıyagra ı derınlık ekseru sısmık kesıt taratadan jlanarak fayın hem derındeb hem de yu r dekı ızını takıp edebüecegımız 3 boyutlu k dıyagramlann oluşturulması saglanmıştır kü 2) Buvennın eldeh ımkânldr ve yapılan ışmalar hesaba katüdıgında dunyada petrol iustrısınde kullanılan ve yerbıümsel yorum ıaldrdakı en ust noktalardan bınnı oluşturan loyutlu sısmık verıye en yakın verı tabanını şturdugu duşunulmektedır Gelıştırılen bu k dıyagramlar sayesınde denız tabanında •n gorulen çızgısellıklenn gerçekten fay p olmadıgı sısmık kesıtler uzerınde belırle îümekte ve aynca kesıtlerde yorumlanabüı kadarıyla faylann atım bıleşenlerının be ürlenmesı de murnkun olmaktadır Benzer şe kılde bu çalışmanın teısıne ışleülmesı ıle 2 boyutlu sısmık kesıtleıde tanımlanmış olan fayların denız tabanı uzerınde hangı dogrultuda devam etügı de multı beam banmetrı verısı uzerınde rahatlıkla ızlenebümektedır Sonuçta gerçekleştırılen bu yaklaşım sayesınde Turkıye nın en buyuk yerleşım alannın çevresınde yeraldıgı Marmara Denızı ndekı faylann belırlenmesınde verı agırlıgının rolu onemlı olçude artunlmış olacaktır \ > > \ Gebze ^ «0 / Hersel\\ Delta \ Izr ^ ^ ^ ^ Karamureel ^ 0000 U r V,, l ' J I I I r i ( (.ı "N ~ İzmit Körfezin'den üç boyutlu bakış Bu duşunce dogrultusunda Izmıt Korfe zı nın aktıf tektonıgıne bır yaklaşımda bulunulmuş ve elde edılen sonuçlar ıse uluslararası bı lım camıasına sunulmuştur (Gokaşan vd ya ymda) Buçahşmada Izmıt Korfezı ne 3 boyut lu olarak bakılması sonucunda gunumuzde Izmıt Korfezı nın kıyüanru kontrol eden ve halen aktıf olan faylar ızlenmış ancak sısmık kesıtler de ve denız tabanında etkısı en çok ızlenen fayın korfezın yaklaşık olarak orta eksenının gu neyını takıp eden genış bır makaslama zonu gelıştırmış oldugu beürlenmıştır (Şekıl 3) Bu fayın korfez ıçerısınde karada oldugu gıbı sag oocıı HcrsoK Delta v, ^ Golcuk Kufamuf Eastern Basln 695000 700000 705000 710000 715000 720000 725000 730000 735000 740000 745000 Şekll 3. A) Multlbeam verislnlnsurferprogramı kullanılarak izmlt KörfezlIçln UzeHlmlf 3 bo yutlu batlmetri Imajı. B) Slsmlk kesltler ve multlbeam verlslnln berabene yonımlanması sonucunda elde edllen İzmlt Körfezl aktlffay harltası. Haritada kalın çlzgl Ile Isaretlenmls olan ve körfezl DB dogrultusunda yaklaşık ortasından kesen fayın, günümüzde İzmlt Körfezl Içerlslndekl haklm fay olduğu duşünülmektedlr. 17 Ağustos 1999 depremlne yol açan fayın denlzdekl devamını da olusturduğu düsunülen bu kınğın, korfez kıyılannda Ince clzgllerle Isaretlenmls olan dlâer aktıf faylara oranla çok daha genç olduğu ve İzmlt Körfezl Içerislnde KAFZ'nun en yenl koıunu olusturduğu düsünülmektedlr. 717/13