Katalog

Anımsa, anımsa! Bellek yıtımıne ugrayan fareler unutkanlıgın bıyokımyasal temelıne ışık tuttu Elde odılen bulguıla bellek yınmının sagdlümına yarayan yepyenı üaçlar uretüebılır Bılım addmlan farelerın beyınlerınde hıpokampusa baglı bır sınırler demetı olan fornıkste kımı değışık hkJer yapmak sureüyle onlarda unutkanhk yaratabıle ceklennı yülardır bılıyorlar Normal fareler kendılerıne elektrık şoku venlen karanlık bır hucreden uzak kalmayı ogrendıklennde bırkaç gun boyunca guvenlı ve aydınlık hucreyı seçrneyı unutmuyorlar Gelgelelım, foınıkslerınde degı şıklık yapılan fareler karanlık hucre den uzak durmala rı gerektığını yalnızca bırkaç saat anımsayabılıyorlar Rhode Island, Provınce Unıversıtesı uzmanlarından Crısüna Alberını ve ekıbı ogrenme surecı ıçınde fornıkste yapılacak degışıklıklerın hıpo kampustd uretılen CREB adü bır proteırun uzun surelı anılanıı oluşumunda teınel bır ışlevı oldugunu ortaya koydu Farelerın hıpokampuslarında devınıme geçen CREB duzeylen hıçbır egıtım gormeyen farelere kıyasla % 150 oranında yukselme gosterdı Bu bılgının fornıks ve buna baglı yapüardan kaynaklanan bellek yıtımrnı olası bır molekuler temele oturtabılecegını belırtıyor MEYVELERDE OLAGANÜSTÜ TATLAR Tat oluşumunu sağlayan ve çıleklere hrmızı rengını veren genlenn bulunmasıyla yakmda çok daha lezzetlı çılekler yıyebıleceğız Soz konusu genetık buluşun aynntıîan bır sure once Ingıltere'de gerçekleştırılen meyve ve sebzelenn nıtehğını arttırma konulu konferansta kamuya sunuldu Konferansın ev sahıphğını ustlenen VVellesbourne Uluslararası Bahçecıhk ve Çıçekçıhk Araşttrma Merkezı'nden Ken Manning ve ehbı çıleklere tat, koku ve mayhoşluğunu veren genlen bulduklannı behrterek, "Lezzet tathhkla sertlık arasmdakı dengedır" ohyor ve kokunun da tat uzennde buyukbır ethsı olduğuna dıkkat çebyor Bu buluşlardan yola çıkan Mannıng ve ehbı çok daha lezız ve çok daha guzel kokulu çılekler uretmeyı umıt edıyor Geneük değışım yoluyla uretılen besınler konusunda son zamanlarda koparulan yaygarayı da goz onunde tutan etop bu sonuçlara geleneksel bıtkı yetıştırme yontemlerınden yararlanmak sureüyle ulaşmayı amaçh yor Bırbaşka yontenvn ıse mıkro organızmalara tat ve koku genlen aktarmak ve bunları ışlennvş besınlere tatlandıncı olarak eklemek olduğuna dıkkat çeküıyor Mannıng ekıbı damar dokulanmn borulu bolumu olan ve besmlerı bıttnm tum bolumlerıne aktaran dokudan meyve hucrelerıne şeker aktaran bır proteın de buldu Sakaroz aktanmcısı olarak bıhnen bu proteın bıth hucrelen içındeh genış bolmelere sakaroz aktanyor Mannıng, tum meyvelenn keskm bır tadı olan ve çehrdeklerı dağılmaya hazır olmadan tuketimlennı engelleyen fenohk bıleşımler urettığını belırtıyor ve bunlann bır tur' 'uzak durun'' uyansı olduğuna parmak basıyor Ekıbm bır başka buluşu ıse, çıleklere yoğun kokulannı veren uçucu maddelenn ureumını sağlayan genler Bır meyvenın kokusunda en az 280 farkh bıleşımın olduğuna dıkkat çeken Mannıng soz konusu genlenn meyvenm genel tadı uzennde yoğun bır etkı yapüklannı da sozlerıne ekhyor Canlı zamk Igneyle bedene aktarılan ve kıkırdagın yerını tutan bır madde dız ameüyat larını porselen yapış tırmak denlı kolay bır ışleme donuşturebılır Massachusetts Teknolojı Enstıtusu kımya uzmanları par lak ışıkta sertleşerek yırtılan kıkırdakları onaran ya da eksık parçalann yerını tutan canlı bır zamk urettıJer Uzmanlar kıkırdak yenıden gehşır gelışmez, zamkın yok oldugunu belırtıyorlar Burun VP kulakları destekleyen sert bır doku olan kıkırdak aynı /amanda eklemlerı de koruyor Spor yapanlarda çok yaygın gorulen dız kapagı yırülması ona rımı son derece kulfetlı oldugu gıbı genellıkle çok ıyı sonuç da vermıyor Bunun dışında mıtyonldrcd yaşlı, kıkırdaklan eskıdıkçe eklem ılühabına yakalanıyor Bu nedenle hkırdaga gıderek daha yogun bır bıçımde gereksınım duyuluyor Dış çurumesı ve kemık çatlamalanndan kaynakla nan boşluklar daha onceden de ışıkta sertleşen yogun bır sıvıyla doldurulmaktaydı Ancak bu yontemle çok sıkı bır madde elde edılmesıne karşın, plastık çevresındekı dokuya her /amdn uyum saglayamıyordu MIT'ten Jennijefer Elisseeff ve kımya uzmanı Robert Langer onderlıgındekı bır ekıp bu tur fotopobmerlerden kıkırdagın yerını tutacak yenı bır yontem ge lıştırmeye çalıştı Bu amaçld ıçıne kondrosıt" adı venlen canlı kıkırdak hucrelen kanştınlan sıvı farelerın denlerı altından azar azar aktarüdı Sıvıran polımerleşmesı ıçın derınm uzerıne morotesı bır ışık tutuldu Sonuçta, ışıgm Sayfa haberleri: Rita Urgan Kokuların kökeni Bılım adamlan oldum olası burnun faıklı kokular arasında nasıl bır ayı rım yaptıgını aradılar Memelılerın burunlan yaklaşık lOOOkadarko ku alıcısıru ba rındırmakla bırlıkte, bunun birkaç kâtı kadar kokulu molekul arasında bır ayırım yapabılmektedır Koku yayıcüar üe alıcüar arasında bırebır bır ılışkı olanaksız oldugundan, bılım adamları her ko kunun bırçok alıcıdan oluşan tek bır bıleşım tarafmdan belırlenıyor olabüecegını duşunduler Bu goruşun dogru olup olmadıgını kanıtlamak uzere, Harvard Tıp Okulu'ndan Lında Buck ve ekıbıyle Japonya'dakı Lıfe Electronıcs Araştırma Merkezı uzmanları her bır sınırın yalnızca tek bır alıcıdan yararlandıgı nı ortaya koyan ekıp her koku yayıcınrn çok sayıda fark lı alıcıya ılıştıgıne ve her alıcının çok sayıda farklı koku yayıcısını tanıdıgına tanık oldu Dahası, beklendıgı gıbı, her koku yayıcmın kendı alıcı dızısını devınıme geçırdıgi de goruldu Elde edüen bulgular koku a k a duyusuyla ılgılı birçok ügınç gerçegı de su yuzune çıkartmış oluyor Ornegın, bırbırlerıyle yakından üıntılı büeşımlerrn neden genellıkle bırbıılerınden çok farklı kokular yaydıklan, en ufak bır molekuler degışımın kokuyu neden kokun den değıştırdıgı aruk büıruyor etkısıyle sıvıdah molekullenn zmcırler oluşturduguna ve boşluklann ıkı dakıka ıçınde kapandıgınd tanık olun du Ekıp üa onemb kıkırdak proteırun kollagen ıle kondrosıt duzeylerınde hızla bır artış gozlendıgıne, kıkırdak gelışükçe onu destekleyen polımenn gıderek yok olup gerıde yalnızca yenı dokunun kaldıgına dıkkat çekıyor Alzheimer: Görme bozukluğu mu? New York'un sınırbılım uzmanlan, Alzheimer has talan pusulayı şaşırdıklarında bu durumun gorme duyularmdakı bır sorundan kaynaklanıyor olabılecegıne, soz konusu hastalann yon belırleyıcı gorsel ımlerı yorumlamaktan yoksun olduklarına dıkkat çekıyorlar Gunumuze dek Alzheimer hastala rında yaşanan kar masanın bellek yıtımınden kaynaklandığı sanılıyor, hastaJann yollannı yıtırmelen onların nereye gıttıkleriru unutmalahna baglanıyoıdu Ne vdr kı, farelerın yon belırlemek uzere gorsel dızgelerı ndsü ışledıklerını araştıran Rochester Unıversıtesı'nden Chaıles Duffy ışlem surecınde meydana gelebılecek bır bozuklugun yon behrlemeyı de olumsuz etküeyebılecegını duşundu Bu amaçla Duffy ve ekıbı 11 'ı Alzheımer hasta sı 18'ı saglıklı 29 denekle bır deney yaptı Alzheimer hastalarınm normallere gore, ornegın bır sınyalın kokemnı belırlemek ıçm daha çok sınyale ıhtıyaç duydukları, gurultulu bır ortamda gıttıklerı yen goremedıklen goruldu Duffy, hareketlerın yorumlanmasında yaşanan sorunlann Alzheimer hastalıgının bır on belırtısı olabılecegıne parmak basıyor ve Alzheimer hastalıgı tanısının erkenden konması amacıyla da bu deneyden yararlanabüecegıne ınanıyor 651/7