Katalog

" Marmara 'yı bölen fay; t Dünyanın en ünlü yerbiHmcilerinden Xavier Le Pichon: "Istanbul 250 yıllık deprem; yüklenmeleri oldu. Fay iki uçtan kasılmış bekliyor. En olabilir ihtimal bu fayın en az Uluslararası Marmara Fay'ını Araştırma Projesi önerisi •Marmara'da muhtemel depremin karakterinl belirlemek amaayla: • Deniz tabanında sismograf istasyonları kurulmalı • Üç boyutlu sismik profille, fay ayrmtılı olarak çizilmeli • Batiskaf denizaltılarla fay olduğu yerde gözle incelenmeli • Depremin tipi ve yaratacağı ivme hesap edilmeli • Istanbul'a vereceği zararın sonuçları iyice hesap edilmeli • Bütün Istanbul bu bilgilere göre yeniden yapılmalı! Sonı: Sayın Xavier Le Pichon, deprem bolgesini gezdiniz, bir yerbilimci olazak neler gordünüz? Yanıt: Bolgeyı gezmeye dogudan Arıfıyeden başladık ve batıya dogru geldık Doguda yer kaymalannın yaru otelenmerun çok açık verüerını gorduk Otelenmeler yer yer beş metreye kadar çıkıyordu Yuzeyde otelenme mıktarlan çok degışıyordu la bu şa şırtıcı degıl Daha sonra batıya yoneldık, lzmıt Korfezıne geldıkçe muazzam tahrıbat dıkkatımızı çekü Bu çok onemlı bır ınsan fe laketıdır Büımsel açıdan ılgımı çeken lzmıt Korfezı ne gırdıkçe fay uzerınde artan mıktarlar da gerdme yapüanydı Bılhassa Golcuk te bu muazzamdı çunku sahılde çok onemlı bır çokme parçalanma gorduk Çok ügınç olan Golcuk tekı askerı ussun batısına geçtıkçe fa yın yuzey ıfadesının kaybolmasıydı Buna Le Pichon, uluMİararası blr proje lle Marmara dakl fayın gözlem altma alınmasını ragmen sısmık aktıvıte lzmıt Korfezının en batısına kadar devam edıyordu Facıanın boyutlarına baktıgımızda felaketı kotu ınşaat lann buyuttugu goruluyordu Bunlar arazıde gordugumuz temel olgulardı tzmit Korfezi'ne gitdikçe fayda gerilme yapılannın arttıgını söylüyor•unuz, bu ne anlama geliyor? Le Pichon: Bu şu demekür Marmara Denızıne gırdıkçe fayın konumunun yavaş yavaş degışmeye başladıgını goru yoruz Bu gerilme Marmara Denızı ru yaratmış olan gerılmedır Gerilme bır nevı açü maya yol açmaktadır Marmara Denızı bu açılmanın sonu cudur Açılmanın nedenıne gelınce Marmara Denızı nın batısmda levha hareketının yonu tamamen degışıktır Do layısıyla fayın kendısını bu degışen ıstıkamete uyarlaması gerek Bunu da hareketıne bır gerilme unsuru katarak yapıyor Zemindeki otelenme mlktarlannın degiçik olmasını açıklar nusınız? Le Pichon: Yerın 10 km derınİKjınde bu otelenme yanı kayma yok buyuk bır ıhtımalle Yuzeydekı malzeme rıjıt/sert olmadıgı ı daha once var olan butun zayıflık zonlan ) nesak olmayan bıleşıme uymak zorunda nun şoyle bır deneyını yapabdırsınız üa 1 ta bloku bır kum ortusu altında yanal olc hareket ettırırsen yuzeyde temız bır yanal reket gormezsın Bu yuzden sismolojik celeme çok onemlıdır çunku bu bıze derıı neler oldugunu gosterır Bır de jeodezik celemeler çok onemlı bu da bıze fayın ıkı nındakı bloklann nasü hareket ettıgını go rıyor Fakat ne yazık kı gerek sısmolojık rek jeodezık olarak ehmızıde hâlâ fazla yok Sısmolojı hakkında bıraz bılgımız depremden sonra jeodezık verıler henuz mıze gelmedı Bu verıler henuz aletlerın ı rınde duruyor Bunlar degerlendırüdıl depremin tablosu ve mekanızması hakkı daha net bır goruşumuz olacak Bır de u fotografları uzerınde interferometrik u lemeler yapüacak Bütün verilerin toplanma» ve rtıit deprezni hakkında tam bir fikir e etmemiz ne kadar sürer? Le Pichon: Bır kere boyle bır depr den sonra sısmık faahyet ırüı ufaklı artçı premler şeklınde bır yıl surer Problem gelen verının ne kadar hızlı ışlendıgı ışle cegıdır Mesela Japonyada Kobe deprer de elde ettıgım deneyımımle bunu kıyas sam buradakı verının japonya dakı gıbı ışlenmedıgım goruyorum Bem ozellıkle çok etkıledı Bu deprem esnasında yab guruplardan elde edebüdıgımız ven T Xavler le Pichon, Celal Şengör ve arkadaşlanyla Izmlt bolgesinde yolda blr ötelenmeyl Incellyor... 651/12