Katalog

ISTANBUL DEPREMLERI: BUGUNKU DURU 257 yıl sonra 1766 depremi: Eskl İstanbul depremi 1 anlatan blr tasvir istanbul dakı bu yıkımlar yabdiıu ateşe elçıler ve mısyon şeflerınce de rapor edümıştır Bu depremden kılıseler de oldukça etküenmış olmasına ragmen, aynntüı kayıt pek yoktur * Topkapı Sarayı'ndakı agır hasardan dolayı os marüı sultanı saray bahçesındekı çadınnda uzunca bır surp ıkamet etmek zorunda kaldı Saray dakı mutfak ve bacaları tamamen yıküdı Eskı saray bahçesınde bulunan cezaevı ran duvarlarının yıküdıgı ve savaş esırlerınm kaçtıgı aynca rapor edümıştır Kadıırga'dakı sarayın onanmı ve Beşık taş takı saray ın duvarlarındakı yıkım kayıtlarda yer alnıak tadır Bu depremde aynca bııçok han yüaldı ozellıkle Ve zır Hanı harabeye dondu ve bırçok olume sebep oldu Hırkacılar, Şekerciler, Baltacılaı, Çuhacılar vc Kalpakçılar hanlan riöjır hasar goıdu Kapalıçarşı Oruculer çarşı sı ve Meıcan Aga dakı yıkımlar Yerebatan sarnıcı ve aske rı bırlüderde hasar rapor pdılrruştır Aynca, şehır su şebekesınde ve kanallannda karümalar gozlendı * Galata VP Pera'nın onemh bır hasar almadan bu depremden etkılendıgının rapor edümesme ragmen Pera da bırçok duvann ve bacalann yıküdıgı gozlenmıştır Gala ta layılarmdakı bırçok yerleşım bınmını ve daha kuzeyde lstınye koyunda yıkımlar oluşmuştur Bu depremde Istan bul'un 22 km kuzeyındekı Ayvadbend barajı hasar gordu * Depremde kı hasarın daha çok Istanbul'un batısında yogunlaştıgı rapor edümıştır Çatalca Kuçuk Buyuk Çekmece Kumburgaz Burgaz Luleburgaz, Çorlu ve Tekır dag (Rodosto) da deprem hasarlarının gozlendıgı guvenıhr kaynaklarda yer almaktadır lekırdagın daha batısında deprem hasarı üe ügüı pek guvenıhr bır kaynak yoktur Ancak Gazıkoy Gelüoolu ve Çanakkale bogazında bazı hasaıların gozlendıgı rapor edümesıne ragmen bu ızlenımler 1 Agustos 1766 Murefte artçı depremıyle ılışküı olabıhr * Bu depremde gozlenen yıkımlar Istanbul'un dogu sunda daha çok Izmıt Korfezı nde yogunlaşmıştır Bolgede kı bırçok kasaba ve koy de agır hasarlar gozlenmıştır Yak laşık üa dakıka kadar surdugu rapor edılen bu depremde Izmıt Mehmet Bey camısının kubbesı ve Çalık Ahmet camısırun duvarlannm yıküdıgı ve depremden sonra gozlenen denız dalgalannın (tsunami dalgalannın) lımanları kullanı lamıyacak derecede yüctıgı rapor edümektedır Marmira Denızı nın q\r bı Padişah çadıra çıkıyor Izmit'ten Gelibolu'ya kadar uzanan Marmara fay hattını kıran depremde tsunami dalgaları oluştu, camiler Topkapı Sarayı ve anıtlar büyük zarar gördü. * 22 Mayıs 1766 depremi Marmara denızmın dogu sunda oluşmuş ve Izmit'ten Tekırdaga (Rodosto) kadar uzanan qenış bır bolgedo buyuk hasarlar yapmıştır Izmıt Buısa Edırne ve muhtemelen Gelibolu'ya kadaı uzanan bır bolgede yuksek bmalarda ve yapüarda hasar gozlenmıştır Bu depıem sonucunda yuksek denız dalgaları (tsunami dalgalan) oluşmuş istanbul bogazı ve Mudanya korfezm de onemlı olçude hasar gozlenmıştır * Bu depremi ızleyen bırçok artçı deprem rapor edıl mıştır En onemlı artçı deprem muhtemelen aynı buyuklukte belh de daha buyuk 5 Agustos 1766 Mürefte ya kınlarında oluşmuştur Gozlenen hasarın buyuklugu ve et kı alanından dolayı bu depreme aıt oldukça fazla bılgı ve belge mevcuttur ve belkı de Marmara denızı ve çevresınde gozlenen en ınce ayrıntısına kadar detayh rapor edılmış ta rıhsel depremdır Osmanlı arşıvlennde bu depremın ardın dan Izmıt ve istanbul da hasar goren camı ve kullıyelerın de başlatılan onanm çalışmalarına aıt belgeler mevcuttur Ozellıkle Yunan kaynaklarında Istanbul'da bulunan yabancı ataşe ve elçılerın Avrupa dala basın ararılıgıyla rapor ettıgı bu deprem dogrulanmaktadır Çok ügınçtır bu depremden 11 yü once oluşan ve Lızbon (Portekız)'u harabeye çevıren buyuk deprem ıle olan üışkısı ve depremleı ın oluşunıu hak kında oldukça fazla spekulasyona sebep vermıştır * 22 Mayıs 1766 depremi Kurban bayramınm uçuncu gunu gun doguşundan yarım saat sonra perşembe sabahı 22 Mayıs 1766 depremleri (Ambraseys ve Finkel, 1995) 22 Mayıs 1766 Marmd , Izmıt , Ist uibul istanbul istanbul Samos Murefte lstanbul Istdiıbul tstanbul oluşmuştur Rapor edüdıgı uzere Guney Kuzey dogrulrusunda hıssedılen yeraltı gurultulerınden sonra yaklaşık 2 dakıka suren ana depremıden 4 dakıka sonra daha kuçuk olçeklı bır deprem oluşmuştuı Deprem den hemen sonrakı ılk kayıtlara goıe istanbul da 8S0 den fazla olu ve bııçok yaralı rapor edümıştır Ancak, olu sayısının az olması dep remın sabah namazını takıben camüer boşaldıktan sonra oluşmasına baglanmaktadır Maalesef yılamlaı aıasından daha sonra çıkanlan olu sayısının toplam 4.0005.000 cıvarında oldugu rapor edümıştır * Istanbul'dakı hasar oldukça genış bır alanda gozlenmıştı Galata ve Peradakı onemlı hasarlann yanısıra Bogazıçı ndekı koylerdede nısbeten kuçuk oranlarda hasar gozlenmıştır istanbul u çevreleyen surlar ozellıkle Yedikule ve Eğrikapı arasmda , onemlı olçude yıkıldı Yedt ' kule dekı bır ıkı kule yıkıldı Edirnekapı hasaı gordu v < Bahcekapısı ve Odunkapı sı'nın çoktugu rapor edıl mektedır ra 3Hazıranl766 13Hdzıran 1766 30Hrt7iıan 1766 • lSTemmuz 1766 3 1 Agustos 1766 5 Agustos 1766 7 Agustos 1 /66 5 Eylul 1766 24 Eylul 1766 * En onemlı hasar Fatih Sultan Mehmet camisi ve kullıyesı nde gozlendı Camının kubbesı ımaret ve medıese çokru Medrese de egıtım goren 100 den fazla ogrencı yaşamını yıtırdı Depremden sonra camının onanmı oldukça zaman aldı Sultan Ahmet Camisi uın mınaresı yıkıldı ancak Aya sofya ve dıger camiler (Selımıye, Süleymaniye, Şehzade, Valıde ve Nuruosma nıye ve Lalelı) hafıf hasar üe SUIeymaniye Camll, 1766 depremlnde hasar gören İstanbul anıtlarından blrlybu depremden etküendüer dl. 651/10