Katalog

yapıyorum Onumuzdekı depremde ne yapüacağı çok düdcaüı bır şeküde duşunulmelıdır Olabüecek en kotu şey, bu depremden sonra herşeyın tekrar eskı duruma donmesıdır Eğer bugünden itibaren böyle bir deprem tehlikesi varsa Istanbul için, bahsettiğiniz uluslararası ölçekli projenin bir an önce hayata geçirilmesi ve sonuçlannın da alınması gerekmiyor mu? Le Pichon: Tamamen sızınle aynı füardeyım Bugünkü verilerden yola çıkarsak, tstanbul ne derece etkUenebüir? Le Pichon: Bunu soylemek zor, büımsel aıaştırmaların sonunda bır şey soylemek mumkun Bır de 1509 depremınde Istanbul'un tamamen yüaldığını, muazzam bır facıa olduğunu büıyoruz Bu tur modellemeler yapan Turkıye'de çok ıyı ınşaat deprem muhendıslerınız var Onların ıhtıyacı olan verüer kendüerme sağlandığı takdırde, yanı ne tur bır deprem olacağının büınmesı durumunda, Istanbul'a vereceğı tahrıbat daha ıyı hesaplanır Ondan sonra yapüacak ış ınşaat muhendıslennın soyledığını sıvü otorıtenın dınlemesıdır ve yapmasıdır Ne kadar büyük olabilir deprem? Le Pichon: 7 6 dan buyuk bır deprem beklenebüır Bunlar çok kaba tahmınlerdır 1509'da 8gıbıydı Bukadannı büseydık büımsel mcelemeye gerek kalmazdı Şımdı butun yaptıgımız tahmındir Ancak bunlar eğıtımh tahmınlerdır, ama sonuçta tahmındır • . r En iyimser senaryo nedir tstanbul için? Le Pichon: Inşaat yonetmelıklerme, kodlarına ıyı uyulduğu ve ıyı bır planla yapüdığı zaman deprem ne kadar buyuk ve şıddetlı olursa olsun, ınsan kaybı o kadar az oluyor Golcuk'u dolaşırken gordum, adam gıbı yapüan bmalar yıkümamış Kendımızı nasü koruyacağımızı büıyoruz, problem bunu uygulamaktan ıbarettır Depremler ınsanoğlu oldukça vardır Ormanda ve duz ovalarda yaşadığımız zaman ınsan hayatına kayıp vermıyordu depremler tçınde oturdugumuz bınalan yapmakla kendı sonumuzu yarattık, Şımdı bıze dusen, bekleyeceğımız tıp depremlere gore bu bmaları sağlam yap maktır Depremin kesin tarihini saptamak zor, hatta şimdilik bu baş anlanuyor. Ama bu İstanbul önündeki fayın özellikleri, bize daha yakın bilgi verebilir mi? Le Pichon: Marmara'yı bolen kıngın bu oluşum ozel lıklerı, depremı çok daha muhtemel hale getırıyor Fayın her ıkı ucunun süaca takıbe alınması çok onernlıdır Görüntüleme teknikleri çok gelisti. Tabii 12 km derinlikte olan biteni görüntülemek zordur, ama oradaki yoğunlaşmalar hakkında bu görüntüleme tekniklerinden yararlanarak daha aynntıh bilgi edinmek mümkün olmayacak mı, en azından ileride? Le Pichon: ABD'lüer San Andreas fayının uç boyutlu şeklını çıkarmak uzereler, hatta delme programı başlattüar Depremı ureten tabakanın ıncelenmesı onumuzdekı donem çok onemlı bır draşürma konusudur Bu tabaka uzerınde olan bıtenlerı daha yakından ınceleyebüırsek, onemlı bır rnesafe almış olacagız ^ ^ • ^ ^ Sayın Le Pichon bu söylesi için size ^^^^B çok teş ekkür ederim. ic Pichon izmlt ve Cölcük ten yaptığı Incelemeler yapt ve depremln büyük bir Insanlık felaketl olduğunu söylemış Izmıt parçası ıse daha once kırılmıştı Bugunku duruma baktığımızda ıse, Gelıbolu kısmı 1912'de kınlmış, Izmıt parçası ıse şımdı kınldı Marmara Derazı'nı bolen fay, şımdı her ıkı uçtan yuklenmış beklıyor En olabılır senaryo, Marmara'yı yaran butun fay parçanın tek bır parça olarak hnlmasıdır M&rmara'da üç tane fay parçası olduğu belirtiliyor. Bunlann hepsi birden mi kınlacak dlyonnnuz? Le Pichon: Nereden bılıyorsunuz uç tane olduğunu' Bizim aıaştırmacılannuz söylüyor.. Le Pichon: Ben oıılaıa kdtümıyorum Benım buna ınanmamam ıçın ıkı neden var flkı tarıhsel depremsellık Ikıncısı de guncel depremsellık Tarıhsel kayıtlar ve bugunku sısmık aktıvıte, Mamara'da fayın tek bır parça olarak kırüacağını gos tenyor Tahmininizce, bu muhtemel kırılma ne zaman gerçekleşebilir? Le Pichon: Bunun ne zaman olabıleceğını tahmın edemeyız, yarırı dd olabılır 20 30 yılda da olabılır, ama 20 30 yıl daıı daha otede olması çok zayıf bır ıhtımaldır Peki, şu sırada ne yapmalıyız Tüıkiye olarak, bilimciler olarak, devlet olarak ve toplum olarak? Le Pichon: Şu anda yapüması gereken en onemlı şey, Marmara Denızı'nın çok detaylı ıncelenmesıdır Bu ıncelernenın hedefı, olacak depremm ne karakterde bır deprem olacagını tahmın etmeye çalışmaktır Bu araştırmalar, depremın ya ratacağı felaketı, şıddet dagılımının ongorulebılmesı ve bu şıddette bır felaketın ne şeküde anı bır kurtarma yardımını gerektıreceğının tahmın edılmesı açısından çok onemlıdır Bu bılgılerı elde edebılmek ıçın, Turk büım adamlan ve Turkler arasında çok cıddı bır koordınasyon gerekecektır Ve onemlı olçude uluslararası yardım da gerekebılır.büımel ve teknık olarak Bu depremın Avrupa'da yarattıgı tepkılere bak tım Çok olumlu bır hava var Bır sonrakı deprem ıçın hazırlık ve ıncelemelere Avrupa'dan çok cıddı katkı alınabılır Marmara Denizi'nde uluslararası bir proje uygulanmasından bahsediyorsunnz.. Bu projenin ana hatlanıu ve detaylannı belirtebilir misiniz? Hangi ölçekte bir proje ve neleri içermeli? Le Pichon: Once Marmara bdımsel ve oşınografık açıdan çok az bılınıyor Burası detaylı ıncelenmerruş bır denız Mesela bızım olduğunu sarıdıgımız fay uzerınde denız tabanında sısmograf ıstasyonları kurulabılır, bunlar karaya kablo ıle bağhdır Petrol şırketlerının kullandıgı uç boyutlu sismik profil mcelemelerı vardır Sısmık profıl yansıma ıncelemele651/14 rıyle fayın çok detaylı olarak çızümesı mumkundur Kuçuk bılunsel denızaltüarla, yanı batıskaf dalışlanyla fay gozle olduğu yerde derınde ıncelenebılır Bır de Avrupaklar, meydana gelebılecek depremın tıpının tespıtınde ve etrafında yaratacağı ıvmenın hesap edılmesınde yardımcı olabılırler Ve bu bügılerle de, ıletışimın hassasıyetı ve muhtemel tahrıbatı tahmın edılebılır, yapı kodları ıncelenebılır Marmara Deruzı'ndekı fayın ıncelenebılmesı ve onu muzdekı donem Istanbul'a çıkartabdecegı sonuçlannın tahmın edılebümesı ıçm bır uluslararası ışbırlığı programı oluşturulabılır İstanbul fayının iki yandan kasılmış olma özelliği de bilim dünyasımn ilgisini çekebilir.. Le Pichon: Evet her ıkı uçtan aynı zarnanda yuklenen bır fay uluslararası olçekte ıncelenmış olur Bu durum, büım camıası ıçın de çok onemlı, çunku çalışmalar sonucu belkı de depremlerın nasıl tetıklendığını oğrenebılırız Depremın nasü uretıldığını oğrenebüırız Bunlan soylerken gozumun onunde Golcuk'te ıkı kadının bırbırlerını gorduklerınde kucaklaşma sahnesı gelıyor Bu sahneyı gorunce, fotograf çekmeye son vermışum Bu ınsanların, en azından bu olen ve yaralı ınsanlann anısına bır şeyler yapılması gerektığıru duşunuyorum Çe kılen acılar boşa gıtmemış olsun Böyle bir uluslararası projenin maliyeti nedir? Ve kimler, nasıl finanse edebilir? Le Pichon Bümıyorum sadece bır sısmığın uç boyutlu fotoğraflanmasının malıyeü bıle uç beş müyon dolardır Çalışanların malıyetlerını vb duşunursen 20 müyondan bıraz fazlaya gelır Bır kaç yüa yayılabılır tabıı bu çalışma, değışık ülke ler katkıda bulunabüır Bırı bır gemı gonderılır bu doğrudan para yardımı gıbı gorunmez ama araşurmaya buyuk destektır Burada harcanan parayı, elde edılecek fayda ıle kıyasladığınızda 20 müyon dolarlık harcama, müyarlarca dolarlık yarar saglar Şoyle duşunun, bu araştırmanın toplam fıyatı, bır sonrakı felaketetın yuzde 1 'ı ıse, gene de değer bu çalışmayı yapmaya Bu projeyi BM veya Avrupa destekler mi? Le Pichon: Avrupa Topluluğu hazırdır bunu desteklemeye Mesela bızım Cumhurbaşkanı şımdı Turklerle dayanışma gostermenın zamanıdır dedı Turkıye'yı baştan ımar edehmdedı Emınım ben Turkıye hukumetı tarafından açık bır ıstekgelırse, bazı şeyler yapüabüır Tam şımdı zamanı Yunanhların Turkıye'ye yaptıkları yardımdan Turkler de çok etküen dı Ve butun bu Avrupa toplulugu ulkelerınde Turk azınlıklar var, bu azınlık Turkler deprem ıçın harekete geçtüer, onlar da Avrupa ulkelerı kamuoyunu mobüıze ettüer Ben bazı teklıfler Xavier Le Pichon gunumuzdekt feklmı ortaya koyan uç yer bılım cıden bındır College de france leodınamık pmfesoru ve Ecole Normal Supenore jeotoji Lab yonetıcısı, Fransa Bılımler Akademuı uyeu, japon Odulu sahıbı olan Le Pıchon, butun levha sınırlan uzerındekı hareket vektoıiennın toplamlannm sıfıro e;ı( olduğunu kanıtladı (1968) Le Pichon ozelıkle kıta kenarianmn oluşum ve gelıymı hakkında, dunyanm mantosunun hareketlennın kıta harketlerıne etkıst uıenne detaylı çalifmalar yaptı Aynı zamanda deformasyon (deprem lay) mekanığı ıle ılgılendı Levha Teknoniği. Dunyayı kaplayan tafkurenın az sayıda levhahra aynldığmı ve bu levhalann bırbırlenne nazaran sureklı bır hareket ıçinde olduklarmı kabul teon ve bu teoriyle uğrafan bılım dalı. • Dunyanm yaşayan en buyuk tektonıkçılennden Le Pichon, levha teknonığmın