Katalog

Bilgisayarla eğitim ve bazı endişeler Mustafa Akgül (*) urkıye 80'lenn sonlannda ' 'Bır mılyon bılgısayar" kampanyasını yaşadı Hıçbır hazırlıgı olmadan hızlı bır şekıldc başlıyan bu kampanyadan genye ne kaldı? Turkıye ne ogrendı? Ortada bu deneyımı ırdeleyen hıçbır dokuman yok Ne bakanlık, ne unıversıteler, ne sıvıl toplum orgutlen, ne de dıger araşurmacılar boyle bır dokuman uretmedıler Bırçok okulda, beyaz ortulerı altında, pratık olarak çurumeye bırakılan bılgısayarlar dışında gerıye ne kaldı? Bazı unıversıtelenmızde gene aynı donemde BDE projelerı vardı Pekı bunlardan ebmızde ne kaldı? lyınıyetle başlamış, yülarca suren bazı olumlu gelışmelere ragmen ne zaman bıteceğı konusunda bır takvımı olmıyan MERMIS projesı, Turkıye'dekı yontem sorununun en ıyı orneklennden bırı 1997 Kasımındakı Nufus tespıtı/sayımı gene Turkıye'dekı yontem yanhşlarının en ıyı orneklerınden bırıdır Kamuoyuna yetkılüer, bılışım orgutlen ve basırı tarafin dan, sayım yapılmasma çok az kalana kadar hayalı he defler gostenlmışüı Iyı nıyetle, "Bu sayım son evde kapalı sayım" oldugu havası verılmış, projenın DE/YSK/MERNIS arasında bügı paylaşımı saglıyacagı soylenmıştır Bu konularda yasal, orgutsel, lıderlık ve ınsan gucu açısından yapılan hıçbır hazırlık yokken, kamu oyu boyle hedeflere manmıştır T dur Bilişim ve Eğitim dünyası nefesini tutmuş bir şekilde MEB'in 2500 BDE projesı yenıden yapılanma projesı kapsamında duşunulmelıdır Burada çok teokula yerleştireceği bilgisayarla ilgili yazılım ve donanım ihalelerini bır konu olarak Mufredat ve onu belırlemel bekliyor. Donanım ihalesiilk aşamada 80 milyon $'ı buluyor. 23 yıl denetleyen, guncelleyen mekanızmalar yen, gundeme gelmelıdır Talım Terbıye ve Mufiçinde toplam projenın milyar doları bulacağı biliniyor. Bu bir Dünredat bır arada duşunulmek zorundadır ya Bankası projesidir. Proje pek çok kesimde Türkiye'yi ^Bilgi Çağı mufredat ve talım terbıye anlayışıyMevcut na' taşıyacak bir atılım olarak görülüyor. Türkiye'de bir konunun çe Turk Mülı Egıümını çağdaş bır noktaya la, getırmeyı kanımca duşunmek mumkun deşitli boyutları enine boyuna irdelenmeden bir projeye karar verildiği gıldır Bılgısayar, çokluortam ve lnternet tekve bu tür projelenin haklı bir nedeni olmadan çok iyimser yaklaşımnolojılerı mevcut mufredat, ders kıtapları ve larla kamuoyuna sunulduğu çok görüldü. Bu yazıda ve gelecek egıtım anlayışı ıle çok fazla şeyı degıştıremez sayımızda yayımlayacağımız yazılardan Milli Eğitim Bakanlığı'nın Mevcut durumu de facto dogru olarak kabul eden bakış açısıyla dunyada yenı egı(MEB) BDE projesinde bazı endişeleri, tartışmaya açıyoruz. tım teknolojılerınde olanlan anlamak mumkun degıldır sektorle katüımcı, saydam mekanızmalarla bır dıyalog ortamı oluşturulmasıdır Unıversıteler ve sıvıl toplum orgutlen kamu ve ozel sektor arasında, bakanlık ve fırmalar arasında bır arabulucu, bır katalızor gorevı ustlenebılır Daha da onemlısı, Turkıye kamuoyunu bılgılendırme, kamuoyu ıle yetküüer arasında bır kopru gorevı ustlenebüırler ve ustlenmehdırler Ornegın, oluşacak bır şartname once bu saydam ve katüımcı mekanızmalarla uzmanlann katküarıyla, baEn onemlı krıtık etmen ınsan gucudur Yenıden yapılanma ya da BDE, adına ne dersenız deyın, ogretmenlerın ıkna edılmesı, egıtümesı, ve yenı gelışmelere sahıp çıkması ıle mumkundur BDE konusunda ınsan guçu gereksınımı ogretmenle de sırurlı degıl Ilke olarak bıhşım konusunda ınsan gucu açıgımız çok fazla Başta DPT, MEB, YOK ve unıversıteler ışın boyutlannı algılamış gozukmuyorlar Ogretmenlerı, BDE'ye kazandırmak mevcut formator ogretmen projesı kadar basıt olamaz Bu uzun soluklu bır proje olmak zorundadır BDE ve internet lnternetı dogru algılamak lazım lnternet teknolojık gelışmeyı ıçınde taşıyan, bır anlamda gelışmenın kendısı, degışımı taşıyan bır teknolojıler toplulugudur lnternet bılgısayar, ağ ve ıletışım teknolojı lerını degıştırmekle kalmadı, eğlenceden çalışmaya, saghktan kamu yonetımme, tanıtımdan tıcarete kadar yaşamın tum boyutlannı etkılemeye ve degışürmeye başladı Bugun dunya ıle yarışan hıçbır kımse kurum ya da ulke, hternet'de gerı kalmayı goze alamaz Konunuz ne olursa olsun, lnternetı en azından bır haberleşme aracı olarak kullanmıyorsanız, gelışmelerden haberdar olmakta geç kalıyorsunuz demektır Bakanlıgın bır an once Internete baglanması, bakanlık mensuplannın ve ogretmenlerın aktıf lnternet kullanıcısı olması, meslekı gelışım, haberleşme ve egıtım sıstemını yonetmek ıçın lnternetı kullanmasını saglamak gerekır lnternet egıtım modellennı de degışıme zorluyor Uzaktanegıtım, sureklı egıüm, omur boyu egıum gıbı kavramlar gundemde Yanlız, temel egıtımde, lnternet ve BDE, sadece yardımcı konumda lnternet, egıtım teknolojüerıne katkıda bulunuyor enformasyon kaynaklarını artınyor, ogrencıler arasında, ogrencı ogretmen arasında etkıleşımı artırıyor, ama egıtımı tumuyle degıştır mekten çok uzakta Bu degışım çok yavaş zahmetlı ve masraflıdır Dunyanın gelışmış ulkelen de bu konuda çok fazla bır yol alabümış durumda degıller BDE projesını yavaş ayakları yerde, ınsana yeterı kadar yatınm yaparak, planlı dunyadakı gelışmelere paralel çalışdrak anlamlı bır şekilde hayata geçıımelıyız Modern teknolojınm egıtımı tumuyle degıştırecegi, ınsanlıgın buyuk hayallerı arasındadır Fılm ve televızyon bu hayallenn gerçekleşmedıgı 2 onemlı teknolojıdır Bılgısayar'ın okula gırecegı kesın Egıtıme destek olacagı da kesın Ama, bızatıhı egıtımı ne duzeyde de gıştırecegı kımsenın bılımsel olarak büemedıgı, bılme nın zor oldugu bır konu ıçınde bılgısayar var dıye, bu Okullara bilgisayar Bılgısayar Desteklı Egıüm (BDE) konusu da yeterınce tartışılmayan herkesın kendıne gore bır şeyler anladıgı bır konu Bılgısayann artan onemı, yaşamın tum boyutlannın ayrümaz bır parçası oldugu herkesın kabul ettıgı bır olgu Multımedıa ve Interneün genış anlamda egıtımı destekleyen unsurlar olması, egıtımın bır parçası olması arzusu da tum duhyamn kabul ettıgı bır olgu Bu genel dogrulann dışında uzerınde arüaştıgımız çok fazla bır şey yok Ama, hepımız BDE'ye çok onemh go revler verıyoruz BDE Turk egıtım sıstemının yenıden yapılanmasını temsıl etmektedır, en azından pek çok kışı oyle algüamaktadır Fakat, yenıden yapılanma kapsamında 8 yülık egıtımın dışında çok fazla bır şey gozukmuyor Bır yeru den yapılanma olmadan da şu anda anlaşıldığı anlamda BDE'yı duzgun şeküde hayata geçırmek mumkun olamı yacaktır BDE projesı mali açıdan çok büyttk bır projedır Şayet Turk toplumu bu projeyı vesüe ederek, Turk donanım ve yazılım sanayıını gelıştırmek ısterse, elınde onemlı araçlar var 70 bm cıvarında okuldan bahsettıgı mız goz onune alınırsa ortada çok onemlı bır pazar ol dugu ortayd çıkar Gereklı donanımın Turkıye'de olabıl dıgınce uretılmesı, MEB'ın ortak oldugu bır konsorsıyomla yapıldbılecegı ılk anda akla gelen bır fıkır Okulkrda ışletım sıstemı, yonetım destek yazılımlan ve BDE yazüımlan okullara uygun olmıyan hazır ya zılımlar yerıne okullara uygun, pedagojık ozellıklerı one çıkan ogrencıye/sınıfa gore uyarlanabılen yazılımlan one çıkarabılırız Bu konuların'taraflarca etrafiıca tartışü ması gerekır Yazüıma destek açısından BDE çok onemlı bır fırsattır Uluslarası kuruluşlarla ışbırlıgı olanaklarını gozardı etmeden, ulusal bılışım sanayıını gelıştırmek hepımı ze duşen bır gorevdır ve BDE çok onemlı bır fırsattır Ilk uzerınde durulması gereken bakanlık, kamu kuruluşlan, unıversıteler, sıvıl toplum orgutlen ve ozel 640/20 kanlık, fırma, sıvıl toplum orgutlen arasında tarüşümalı, taraflar farkh goruş ve onerüerını belgelemelı, bakanlık yetkılılerı gerek gorduklerı kararı alarak uygulayabılmelıdır Bakanlık bu tur kurullarda goruşlerını, gerekçelerı ve belgelerıyle savunmalı, farklı goruşlerı dınlemelen, goruş aynlıklan oldugu zaman da, sorumlulugu alarak doğru buldugu kararı ııygulayabılmelıdır Bu saydam ve katılımcı mekdnızmdlann amacı, kamuoyunu bılgılendır menın yanında, ortak aklımızı oluşturmaktır, bu ıse meselelerı, bır hoşgoru ve dıyalog ortamında, enıne boyuna bılımın ve gerçeklerın ışıgmda tarüşarak oluşabılır Turk Mıllı Egıüm Sıstemının Yenıden Yapılandınlması projesı ancak ulusal bır uzlaşmadan sonra hayata geçebılır Aksı halde yaz boz tahtasına doner ve bız kaynaklarımızı (fınansal, ınsan gucu ve zaman) çope atanz Bakanlıkla unıversıteler arasındakı şu andakı üışh, bakanlıgın bazı egıtım, proje ve danışmanlık hızmetlerını unıversıtelerın saglamasıdır Bızım aklımızdakı, unıversıtelerm bakanlıgı gerektıgınde eleştırebdecegı çok yonlu bır ılışkıdır Sıvıl toplum orgutlerı arasında velı orgutlennın de bulunacagı altı çızılmesı gereken bır konu