Katalog

n Türk bilimci bu çalışma Bız, antıkor lara enzımatık ozellık kazandırmanm genel kurallarmı ve yapısını oluşturmaya çalışıyoruz, bu başanlırsa, bu tun hastalıklara uygula nabüir bır altyapıyı kurmuş olacagız zımaük antıkor şımdıkk bınde bır ruzda çalışıyor Ama üke olarak çalışıyor, şımdıkı aşamada onemlı olan dke olarak sıstemın çalışügının gorulmesı Otomobüı ıcat ettık, ama yavaş yuruyor1 Şımdı onu hızlandırma ya çalışıyoru7 tuvar testien Dancı aşama, bu testlenn hayvanlarda denenmesı ve sıstemın hayvan deneylerınde çalıştıgının gosterümesı Uçuncu aşama insanlarda, seçüecek suurL sayıda hastada, tıp doktorlarının gozetımınde denenmesı Şımdı bız tesüerımızı uçuncu aşamaya getırmeye çalışıyoruz Ayrıca gehşürdıgımız bu antıkoılar, hastahklan teşhıs amaçlı olarak, kıtlerde de kullanüabüırler" Geliştirmeye çahştığınız enzimatik antikorlar örneğin kansere karşı nasıl mücadele edecekler? Yanıt: Kanser /tumor huctelerınde ozel proteınler oluşuyoı Vucut buna karşı antıkor uretıyor, ama başarüı olamıyor Bız bu antıkorlan, tumorlerm bu proteınlerını parçalayıcı ozellıkte uretırsek, tumotlerı yoketmek mumkun olabılır Ornegın rahım kanserıne neden olan papılloma vırusunu ele alalım Bu vırus hucıenın ıçıne gırıyor ve hucrenın çogalrnaaına, tumore donuşmesıne rıeden oluyor Şımdı enzımatık antikorlar ıımz bu vıruslerı yokederse rahım kanserının onune geçebılırız Artıkorların ışe yaradıgı butun hastalıklann ıyıleştırü mesınde, bızım enzımatık antıkorlara gorev duşecek Rekabet fazla Çelık Kayalar'la sohbetımız epey uzun surdu Turkıye üe daha sık üışküer ıçınde olmak ıstedıgını gorduk Ikı uç yüda bır kez yerıne her yü gelmek ve büımsel ılışhler ıçınde olmak ıstıyor Surdurdugu çalışmalanna patent alınması aşaması ve bunun zorluklan uzeıme konuştuk Şu aşamada olayın tıcarı boyutu nu duşunerek, araştumalarını bu" noktaya vardırmadan, insanlar uzerıne denenecek Bu flkir ttzerinde çalışan başkaları da var herhalde. Siz bu konudaki çalışmalannızda neredesinlz? Hiç mesafe katettiniz mi? Yanıt: Cvet, ugraştüar ama yapamadılar Bu nun uzprme bu ışc ben gırdım Katalıtık antıkorurı olabüeceğı temel bılımsel çahşmayı ılk gerçekleştıren Peter Schulz'la aynı unıversı tenın komşu laboratuvaılarını yonetıyorduk Onunla konuştum bır mesafe almak ve bu konu uzermde yogunlaş mak gerektıgı ortaday dı Bızım çalışmalarımız çokıyıgıttı bu temel bı lımsel çalışmayı bır ust aşamaya getırdık sanı yorum Omegın çalış malarımız sonucu antı ılıkların tedavlslnde yenl olanaklar sağhyor. korlann vıruslere bag lanma zamanını arttııdık. Ornegın bu baQ3u enzımleıın gorevlerını antıkorlara yuklelanma zamanı 10 dakıka ıse bunu 10 mıslı y'ebılırsek, hastalıklarla mucadelenın seyn arttırarak 10 saate çıkardık Bu çok onemlı amamen degışecektır bır adımdır Bızım ıstedıgırnız sadece orneğın fl V e gıdıp baglanan ve onu yokeden enzınatık bu antıkoı gerçekleştırmek Sadece jıdıp proteıne baglanan ve dıgerlerını es geçen enzımatık ozellıkte bır antıkor olabıır VP bunu yapabılııız, dıye duşunuyoruz Antıkorlara enzımatık ıslev, ozellık kazandı rüırsa, saglık alanında devrım olacaktır Peki, ilaçlann etkisi? Yanıt: Ilaçlann vınıslere bakterılere etkısı konusunda tıbbın onune buyuk bır sorun çıkmış durumda Vırusleı.bakterüer, zamanla ılaçlara karşı dırenç kazanıyor Hatta çok sayıda ılaca karşı bıle dırenç ka/anmış hastalık yapan etkenler var Kemoterapı üaçlaıma karşı kanserlı hucreler de dırençler gelıştırıyor Ornegın bu kanserlı hucreler once kanseı ılacını alıyor, sonra ıse hucre dışına geıı puskurtuyor Gerı puskurtme mekanızması gelıştırmış durumdalar Bu puskurtme gorevını de, urettıgı ozel bır proteın yardırnıyla yapıyorlar Bızım çahşmamız ayrıca vıruslerın bu dırencını kırmaya yonehk bir ozellık de taşıyor Burada, bu gerı puskurtme pompası gıbı çalışan proteıne, bır antıkor baglarsak, tumor hucresı ılacı gerı puskurtemeyecek Ilaca karşı dırencını kırmış olacagız Bu bılımsel olarak gerçekleştmldı, başanldı An cak, antıkorun tumorlu hucreye baglantısı nın henuz kuvvetlı olmaması nedenıyle, bu puskuıtme pompasını kesın susturamıyoııız Bız bu adım attık Daha uzun sure baglanan antikorlar gelıştırdık Şımdı bunu pompaya karşı da kullanacagız, 1999 da bu proje uzerınde de çalışacagız Ote yandan enzunatık antıkor tam başarıldıgı zaman, bu da kanserlı hucreyı yokedecegmden ılacı gerı puskurtme rnekanızmasını da susturmuş olacaktu UCLA Ünivenitesi 1976, Prof. Dr. Paul Boyer'ln laboratuvannda ... noktaya getırmeden orıce, bılımsel bır yayın yapmıyorlar Bunun nedenı de kolay anlaşüabüır Sız atı hazırlarsınız, eğerını takarsınız, saga sola bakınırken, bır de bakmışsınız çevrenızde benzer çalışmalar yapan başkaları sızın hazır atınıza bınıp dortnala gıdıyor' Atı alan Uskudar'ı geçmış' Bıyoteknolojıde buyuk bır rekabet var Kalıfornıya'da bügısayarcılann sılıkon vadısı g±>ı, bır de bıyoteknolojı vadısı oluşmuş duıumda Bıyoteknolojı uzerınde, genetüc konularda araştırmalar yapan ve bırbırını kontrol altmda tutrnaya çalışan, ızleyen yuzlerce tıcarı şırket var ve durmadan da yenılerı kuruluyor Çelık Kayalar, hastalüdara karşı etkın goıev yapacak enzımatık antücorlan gelıştırebüırse, bu buyuk bır olay olacak Nobel Odulu kazandırabılecek bır olay Hastalıkları kolayca tedavı etmek mumkun oldugu güaı, bugunku üaçların agır yan etkıleıınden de butun hastalan kurtarmış olacaklar l976Kayalar a, kulaklanmızın, gozumuzun uzerlerınde oldugunu soyleyerek, başarüar düıyoruz 640/13 Bu çalışma insanlar üzerinde denendi mi? Yanıt: Henuz hayvanlarda, fareleı uzerınde denemelerımızı surduruyoruz In sanlar uzerındp denerne bu aşama sonra, ızın alınarak yapılacak Bız antıkorlaı ın bag lanma suresını 10 mıslınden 1000 katına çı karmaya, hatta, baglantıyı surpklı hale getrrmeye çalışıyoruz Bır bıyo molekul kulla narak, ıkı proteın arasında yanı antıkoı üe vırus/antıjen arasında kımyasal bır bag oluşturduk Antıkoru vucut dışuıda oluştu ruyoruz Bır ılaç halıne donuşturerek vucu da enjekte edıyoıuz Antıkorun ozellıgını genel tutuyoruz Egerprensıp çalışırsa bunu her hastalıga karşı modıfıye edebılırız Antikorlara enzimatik özellik kazandırma çalışmaları ne zaman başladı? Yanıt: Yaklaşık 10 yü kadar once ılk ierıemesı yapüdı Ancak bu çalışma, temel ıraştırma nıtelığındeydı ve bu çalışma bunun mumkun olabüecpgmı gostenyordu Bu büımsp] çahşmayı yapan da benım arka daşım Peter Schulz buyuk bır araştırma . ?ıydı VP şımdı Novatris m Kalıfornıya'da kurdugu çok buyuk bır aıaştırma laboratuvaıının başına getırüdı Onun da mutlaka Nobel odulu alacak çalışrridlara ımza ataca ]ını gorecegız Bızını kuıdugumuz şırket, şımdı bu lerııel bılııribel çalışmanın pratıkie uygulaıı.ıbılııhgını de gosterecek araştırmayı yapıyoı Uzerınde çalıştıgımız ana konumuz Bir hastalık etkenini yokedebiliyor mu, geliştirdiğiniz antikor? Yanıt: Evet urettıgımız anlıkoı vııuse bağlanıyor, noımal antıkorun 10 katı da ha uzun sure baglı kalıyor ancak hedefı parçalama ve yoketme hızını gelıştırmelıyız Bır enzım çok hızlı çalışır Noımalde sanıyede 1000 hedefı ımha edeı Bızım en Diyellm ki temel deneylerinizi bitirdiniz, bunun insanlarda denenmesi ne kadar süre alır? Yanıt: insanlarda uygulanmaya başlanidsı en az 5 yü, belkı de 10 yü alıı Insan larda denenmesıne yonelüc ızınlerın çıkar tüması ıçın hayvan derıeylerınde ıyı çalışb gının gosterümesı gerek Ilk aşama labora