Katalog

Niçin şişmanlıyonız? İyi haber; son araştırmalar vücudunuzdaki fazla yağlardan sorumlu tutulamayacağınızı gösteriyor. Kötü haber; bu konuda yapılacak pek bir şey yok! J ohn Rossi Calıfornıa Berkeley'de 10 yıl çalıştıgı Kragen adlı bır şırketten şışman oldugu ıçın kovul du Çdlıştıgı surece ışınde son derece başanlı bulu nan Rossı, kovulmasınddn 2 yıl once yonetecüığe terfı ettırümıştı Her şeyın yolunda gıtügını sanan Rossı bu olaydan sonra psıkolojık bunalıma gırdı Daha sonra konu hakkında bır açıklama yapan bır şırket yetkılısı, Rossı nın çahşmasından memnun kalmadıkları ıçın ışıne son verdıklerını ıddıa ettı Ancak Ros sı'ye gore kovulma nedenı aşırı küosuydu Lısedeyken futbol takımında oynayan Rossı, sporu bıraktıktan sonra şışmanladı 21 yaşında Kragen'de çalışmaya başladıgı zaman 125 kılo gelıyordu Son 10 yıl boyunca kılo vermek ıçın yapmadıgı şey kalmadı Kovulduğu gunlerde kılosu 18O'ı buluyordu Rossı şırketı aleyhıne dava açtı 1995 yılında jurı şırketı bır mılyorı dolar maddı tazmınat odemeye mahkum ettı Ayrıca Rossı'nın kontrolu dışındakı etmenler nedenıyle kovulamayacagına karar verdı Rossı'nın avu katı Barbara Lawless davayı tarukların ıfadelen saye sınde kazandıklarını belırtıyor Şışmanlık konusunda uzman olan tanıklar mahkemede verdıklen ıfadelerde şımanlıgın genetık kokenlı bır hastalık oldugunu, kılolann yuzde 80 genlerden yuzde 20 çevresel faktorlerden kaynaklandıgını belırtıler Jurının bu kararı toplumun şışmanlara bakış açısını yansıtıyor Son yıllarda şışmanlıgın ırade zayıflıgından kaynaklandıgına ılışkm genel kanı gıderek yok oluyor Gun geçmıyor kı şışmanlıktan sorumlu yenı bır gen bulunmasın Bugune dek sayıları 130 u bulan bu genler her gun bıraz daha artıyor Bu genler degışık kombınasyon lar ıle herkeste farklı bır sonuç doguruyor Mâdıson'da kı VVısconsın Unıversıtesı'nden obezıte uzmanı Richard Atkinson, Bu 130 adet genın kombınasyonlarını ve permutasyonlarını goz onune ahrsanız, yuzlerce, bınlerce çeşıt şımanlık oldugunu anlarsınız Ancak bılgı her zaman ınsanı guçlu kılar Dolayısıyla küo kontrolunun genetık yapısını anladıgınız anda küo kontrolu konusunda çozum uretmek kolaylaşır" dıyor Genlerın obezıte ıle ılışkılı olması ne anlama gelıyor? Temel genetık kopya tum ınsanlarda ayru olmasına karşın genetık yapıyı oluşturan genler ınsandan ınsana farklılık gosterır Ornegın aynı şekılde gıyınmış ıkı kışıyı ele alın ıkısı de pantalon, gomlek, çorap, ayakkabı, kazak gıymesme karşın bırının kazagı kaşmır dıgerınınkı pamuklu Dogal olarak kaşmır kazaklmm soguya karşı daha korunmalı oldugu varsayılır Ancak bunun tam tersı de olabılır Kaşmır kazaklmın Antarktıka'da kar fırtınasına tutuldugunu pamuklu kazaklının Florıda'nın kumsallannda gezındıgmı duşunun bu du rumda kaşmır kazaklı pamuklu kazaklıya gore sogugu daha fazla hısse der Bu ornekte çevresel faktorler ışbaşındadıı Benzer şekılde, obezıteye davetıye çıkartan bır gene sahıp olanlar aynı gene sahıp olan bır başkasma oranla daha fazla yag depolaya bılır, çunku o başkasının yaşam koşulları kılo almasma engeldır Demek kı büım adamları obezıte ıle ılgılı bır genı tespıt ettıklerı zaman, o genın çevresı ıle etkıleşımını de ortaya çıkartmak zorundadır 5 yıl once ınsanlarda ve farelerde bulunan küo düzenleyen bır hormon olan leptın genı keşfedüdı Bu keşıf obezıte araştarmalarında çok onerrüı gelışmelere zemın hazrrladı Bu tarüıten sonra büım adamları obezıte üe ügüı pek çok gen buldular Bunların arasında en onemlısı kırmızı saç rengınden sorumlu olan gendı Bu gen normdl durumda, ıştahı frenleyen ve saç pıgmentasyonunu etküeyen bır hormon salgüar Bu genın mutasyona ugra ması hormonun nıtelıgının bozulmasına veya tamamen yok olmasına yol açar Soz konusu genle dgüı bır vakada bu genın mutdsyona ugramış şeklının üa çocukta daha 5 aylıkken aşın şışmanlıga neden oldugu goruldu Yenı keşfedüen bır gen grubu ı farede Leptln hormonlarını düzenleyen genln Jtasyona uğranması aşın kilolanmaya yol açtı. 628/8 fazla yaglan depolayacagına ısıya transfer eden bır büeşım uretıyor Bu genlerın yuksek dozda bulunması duru munda aşın kılo alma rıskı ortadan kaüayor Obezıte üe ügüı genler küo kontrolunun degışık evrelerını etküer Ornegın, bazı genler bagırsaklann beyne sınyal gonderme surecını belırlerken bazüarı ekstra kalorılerın vucut yagına donuşme surecını kontıol eder Insanların hareketlüıgını belırleyen genlerın küold rı da etküedıgı büınen bır gerçek Genler tek başldrına ınsanlan şışmanlatmaz Hepımızın küo alma yatkmlıgı farklıdır Bu egüımın aşın du zeyde bulunması o kışınm en az 150 kılonun uzerıne çücmasma neden olur Ne kddar yerlerse yesınler küo dlmayan ınsanlar dıger uçta yer alır Dolayısıyla ınsanların çogu bu üa egüımın arasında bır noktada bulunmakta dır Kaldı kı, üa kışıde aynı egılımın bulunma sı dahı bu üasının aynı küodd kalacagı anlamına gelmez Genetık çeşıtlılık farklı kılolar şeklınde kendını bellı eder Amerıkan Dıyabet Enstıtusu nden Eric RavutBİn ınsanların enerjıyı nasü yaktüc lannı ve bunun şışmanlık uzermdekı etküerını ınceledı Çalışmdldrının sonucunda metaboük hızın ınsandan ınsana fark ettıgını ortaya çıkarttı 500 gonullu uzerınde gerçekleştırüen çalışmdda Ravussın ve meslektaşı Pietro Tataranni metdbolüc hızı analız ettüer Denegın kullandıgı oksıjenı ve soluduğu karbon dıoksıtı olçerek sıcaklık kontrolu ve ıstem dışı kas hareketlen güaı temel faalıyetlerde ne kadar enerjı tuketüdıgını olçtuler Ravussın ve "Thtarannı bazı gonullulenn 1,067 kalorı,