Katalog

tulacak Bılım adamları "Goz sağhğınız ıçm guneş fıltresı kullanmadan ne guneşe ne de guneş tutulmasma durbunle babnız " dıye uyanda bulunuyorlar Bunun ıçm en basıt yontem çocuklugumda ogrendıgım gıbı bır camı, mum ya da çıra alevının sısı ıle sımsıyah oluncaya degın karar.tmak ve bununla bakmaktır Guneş gozluklerı dahı bu olayı ızlemede yetersız kalmaktadır Yanılmıyorsam 1940'lann sonu ya da 50'lerın başında bır guneş tutulması daha olmuştu O gun Izmır'de yaşlı kadınlar, ellerıne geçırdıklerı boş su tenekelermı, tencere kapaklarmı, erkekler de davulları çalarak eskı bır gelenegı surdurmuşlerdı Eskıler bır canavarın Guneş 'ı yuttuguna ına nırlardı Boylece, gurultu ıle canavarı korkutup kaçırdıkları ve Guneş ı kurtardıkları sanüıyordu Bırden havanın soguması, karanlıgın 12. Eskl Mnır'da tek tann "CünefAton'u anlatan bir çokmesı, yıldızlann behrmesınden duvar kabartmau. dolayı hamıle kadınların "şok" geadamldrı da ürnaklarını kemırmeye başlaçırmelerını onlemek ıçın sokaga çıkmamamışlardı Yüda ancak 43 cm yagmur yagdılan ıstenırdı gı ıçm o nokta ozellıkle seçılmıştı Şakacı Kuşkusuz bu arada hayvanlann da ıçbulut, tutulmaya az bır zaman kala çekıp gı gudusel bazı degışık tepkılerle bu olaya dınce bılım adamlannm yureklenne de su katıldıkları ve hatta bıtkılerın de bazı degıserpılmıştı şımler gosterdıklerı bılınıyor Ornegın horozlann otmeye, tavukların yumurtlamaya Kıyamete doğru! başladıklan ay çıçeklerınm anı yon degışGunumuzden 4500 yıl once Eskı Mıtırıp gazanya çıçeklennın de kapandıklan sır'da, tanrıların en onemlısı "Guneş Tanngozlenmıştı sı" olan Amon ıdı ' 'Guneş Kursu ve ıkı tuy' Bundan oncekı son tam guneş tutul ıle sımgelemrdı Anadolu'dakı çağdaşları ması 26 Şubat 1998 saat 14'de Guney Ame Hattüerm de Guneş Kursu dınsel ıçerıklı rıka'da olmuştu 28 Şubat'ta bu olay ıkı fodegü mıydı9 Daha sonrakı yuzyıllarda bır tografla Cumhurıyet'e "Yuzyüm son guneş fıravun, otekı tannlan eleyıp "tektann"olan tutulması"dıye yanhş yansımıştı Çunku sa"GuneşKton"u başkoşeyp otnıttu Çunku dece yuzyüımızın hatta bınyılın Turkıye'den de goru len son Guneş tutulması 11 Agustos'ta olacak O gun Venezuela kıyısının 31 km uzagında Aruba Adası'ndd gun ıçınde karanlık yuzde 80 duzeyıne ulaşmışü Gu ie&m neş tutulmasma çok az bu sure kala bırden kara bu bulut ortaya çıkmış, bılım in 24 saatlik yolu ve olttakl panaoromlk resim gete saat 24 teki durumu gösteriyor. ore Ingütere'den Hındıstan'a degın tam tuüma kuşagında en ıyı gozlem yerı Turkıye lacak Tutulmanın ogle saatlerme denk elmesınden, o tarıhtekı ıklım koşullarının lverışlılıgınden dolayı bu doğa olayı en ıyı urkıye'de ızlenecek 72 yıldır ılk kez bu laya tanık olacak lngütere Cornvvall'un o jre ıçınde bulutsuz olmasının şansı yuzde 0 Yore beledıyelerı, hava kararmasına arşı sokak ışıklarınm yaküacagını açıkladıır Romanya'da bulutsuzluk şansı ıse yuze 60 ongonduyor Geçmış meteorolojı raorlarma gore o gun Turkıye'nın bulutlu olıası olanak dışı Ancak, onemlı olan bu korıdor ıçınde a bır yer seçebümek Orneğın Istanbul bu orıdor ıçınde olsaydı hıç de ıyı sonuç verleyecektı Çunku Istanbul nemlı Nem bu layda ıyı goruntu vermıyor Ustlık kent duıanlarındakı, zerrecıkler teleskoplar ıçıne dev lekelere donuşuyor Dolayısıyla emden uzak, hava kırlılıgınden annmış, apay ışık yansımalarmın bulunmadıgı bır ag, bır tepe en ıyı goruntuyu verıyor G o jntuler ıçın gokyuzunde cam gıbı bır dujluk gerekıyor NASA'ya gore 11 Agus)s'ta bu cam gıbı duruluk şansının en yuk3k oldugu yer Turkıye Istanbul Ankara, ımır, Antalya, Adana, Trabzon'da tutulma tam'' degü, ' parçah'' olarak ızlenebılecek Eger bu guneş tutulması olayı Iskanınavya gıbı ulkelerde olsaydı, bılım adamm çok guçluk çekeceklerdı Çunku bu ulkelerde yazlan guneş ornegın Oslo'da ge ce 24'te batıyor gıbı yapıyor amd bdtrruyor Kışları ıse 12'de doguyor gıbı yapıyor ama dogmuyor Dolayısıyld boyle bır olay olması durumunda bu kentlerın tutulmayı gozleme şansı sıfira yakın olacaktı (Resim8) Bu nedenle çeşıtlı Turk ve yabancı turıst acentaları daha şımdıden Turkıye'de bu koşullara uygun yatacak ve yıyecek ortamlarına yakın yerlerını seçtıler Bu arada gelen tunstı Turkıye'ye tanıtacak programlan nı da hazırladılar Şımdıden gozde yerler arasında başta KastamonuSafranbolu, ÇorumBoğazköy ve Alacahöyük, TokatHoroztepe, Diyarbakır, MardinCixxenın gol ve nehırlerının nemlerınden uzak tepelerı gelıyor Bu olay ıçın sadece Uzakdogu'dan 6 bın kadar bılım adamının dev teleskopları ıle Turkıye'ye gelecegı büdırüıyor Aynca, onbınlerce yabancı turıstın de HattıHıtıtAsur korıdorunda "Guneş tutulması"nm yanı sıra "Guneş Kursu" ue sımgelenen turıstık turlar da satın aldıkları bılınıyor (Resim9) "Guneş Kurslan" arasında halkın "çart felek" dedıgı "gamalı haç" bıçımınde olanlar da vardır Bunlar yaşam dongusunu, dogum olunıyenıden dogum olarak yansıtırlar (Resim10) ürJüye'ıttn gü tutulması kori TÖİfdYI Çıplak gözle bakma! 32.35D Doğu 12:55:31 Bundan oncekı son guneş tutulmasını, Turkıye'de yaşları 20'lerı aşmayan kuşaklar bılrnezler 1970'lerın sonundakı bır guneş tutulmasını hava koşulları en ıyı olan Bodrum Yarunadası'nda ız lemıştım Pek çok yabancı bılım adarnı gunlerce once cien gelıp Bodrum'da çadırları ıle kamplarını kurmuşlaıdı Ben de teleobjektıfsız, ozel ulıtresız, normal bır fo tograf makınesıyle resımler çekmıştım Bır camı, bır mum alevı ıle karattıktan sonra bunu fılıtre nıyetıyle kullanmıştım (Resim 11ABCUneş tutulmasının baslangıç ve ionunu gösteren harita CD) Dıvarbakır 37.92D Kuzey 37J3D Kmey|| 42.12D Doğu A) TüHclye'de tutulmanın Izleyeceğl "Cünef Kursu " yolu B) Tiirkiye de güneş tutulma zaman çlzelgesl. (PTB: Parçah Tutulma Başlangıa, TTB: Tam Tutulma Başlangıa, TTS: Tam Tutulma Sonu, PTS: Parçah Tutulma Sonu) 628/13