Katalog

III yıllık bilim tarihinde kadın kalabahk tarafindan ıstırıdye kabugu ıle derısı yuzulerek sokaklarda suruklenerek olduruldu Hildegard(1099 1179) Bıngen amRhıne'dakı St Rupert manastınnda başrahıbeydı Aılenın 10 çocugun dan bırıydı Sekız yaşında Benedıctıne aılesıne verüdı Orta çagın en uretken ydzanydı Duşuncelerı oldukçd moderndır Evrensel çekun uzerıne duşuncelerı doğrudur ve Newton'dan bırkaç yuzyıl once bır zamana aıttır Muzık çalışmalan da vardı Gunumuzde onun orjınal mu zık yapıtlan CD'lerde kayıtlıdır Ona Almanya nın mucızesı adı verılmıştır Bu yıl Calcata da 31 Ekım 1 Kasım ta rınlerınde Hıldegard ın 900 dogum gunu kutlamdlan yapılacaktır Marie Curie (18671934) Polanya'da dogan unlu fızıkçı 1893'defızık alanında 1894 de ıse matematık ala nında egıtımını tamamlamış ve 1903 de doktorasını al mıştır 1903'de fızık alanında (eşı Pıerre Curie ve Henrı Becquerel ıle beraber radyum ve polonyurnun keşfıyle) ve 1911 'de (sadece kendısı saf radyumun ızolasyonuyla) olmak uzere üa kez Nobel odulu almıştır Nobel odulu alan ılk kadın bılımcıdır Çalışmalan esnasında marus kaldıgı yuksek dozdab ışmım nedenıyle 1934'de kar kanserınden olmuştur Bettina Gozzadini (Ortaçağ) 1236 ydında Bolog na Unıversıtesı'nde hukuk kursusunun başkanlıgına atan mıştı Sor Juana Inez De La Cruz (1651 1695) Mexıcc Cıtyde rahıbeydı Yıldızları gozledı, şıır yazdı, muzık besteledı ve ressamdı Bılgının ve bılımın tannya olar ınancı zayıflatmayacagmı aksıne guçlendırecegını savu nuyordu . , •> Sophia Brahe (16 yuzyıl) Tycho Brahe'nın kızkar deşıydı ve ona astronomık gozlemlerınde asıstanlık edı yordu Marie Kunitz (1610 1664) Astronom Johannuî Keplerın çalışmalarını basıtleştırdı ve çevırısını yaptı Astronomı alanındakı yeteneklerı nedenıyle ona Uranic Propıtıa (yanı astronomı alanının esın veren gucune er yakın kışı) adı verıldı Si LingChi (MO 2640) Çm'ın efsanevı ılk ım paratorıçesı Bahçesmde oturup ıpekboceklerını ın celedıgı bır gun ıpegm gızemını çozdu Sonrasmda ıpeğ gıysüerde kullanmak uzere yapılacak ışlemlen gelıştırdı Lise Meitner (1878 1968) Nukleer fuzyor kuramının gehşmesmde buyuk rolu olan bır fızıkçıdır Berlın'dekı bır toplantıda "Problems of Cosmıc Physıcs adh bıldırısını sundugunda, bu sunumu gazetelerde "Problems of Cosmetıc Physıcs" olarak yayınlanmıştı Olumunden sonra bulunan uranyumdan daha agır bıı elemente onun adı verüdı Meıtnerıum Lady Augusta Ada Byron Lovelace Lovelacs Kontesı (18151851) Ilk bılgısayar programcısı olaral kabul edılır Ingüız şaır Lord Byron'm kızkardeşıdır Onur hamılerınden bırı, ılk mekanık bılgısayarın mucıdı olar Sır Charles Babbage'dır Lady Lovelace makmeyı çalış tırmak ıçın "code" yazdı Onun anısma Amerıka Bırleşıi Devletlerı Denız Kuvvetlerı, hazırladıkları bılgısayaı programlama dıllerınden bırıne Ada adını vermıştır den eger bır kadın okur yazarsa ve bılgısını onunla paylaşmaya ısteklı bır ogretmen, kardeş baba veya eşe sahıpse ya da Ingıltere Fransa, Almanya gıbı bılımsel alanda hızlı ılerleme kaydedebılen ulkelerde buyuk okullara gıdebılme hakkanın tanındıgı zamanlarda yaşamışsa bı Bilimde kadının 4000 yılı! Bu, kadın biHmcilerin daima var oldukları anlamma gelir: Mucitler, alimler, yazarlar, matematikçiler ve astronomlar. Hem kadınlar hem erkekler insanlığın ortaya çıktığından itibaren bilimde aktif olmuşlar. I lk lıteratur bundan 4000 yıl onceye aıttır T&g ve ke mık kayıtlar ılk alfabeden daha onceye aıttır ancak bu kayıtlarda ısım yoktur Bılım alanına üışkın ılk ısım bır erkeğe aıttır Imhotep ılk pıramıdın mımandır flan cı ısım bır kddındır EnHedu'Anna (MO 2354) Kddın lar çok eskı çaglarda da duşunebılır ve soru sorarlardı1 Çogu ef saneler ve dınlerde, tarımın, ya saların medenıyetın matematı gın takvımlerın ve saglıkla ılgılı konulann başlangıcı kadınldrın ellerındedır Bilimi nasıl tanımlıyoruz? Gunumuzde bır bılım ınsanı genellıkle doktora derecesıne sahıp ya da teknık bır alanda çalışan hşı olarak tanımlanır Bu hşı bellı bır araştırmanın dar bır alanında uzmanlaşmıştır Bellı bır alanda ozel bır yetenek ve yaratınhga sahıptır nadıren o alanırı dışında benzeı yeteneklere sahıptır Gunumuzde bılım çok geruş bır alana dagılmıştır Bılımın 20 yuzyüdakı tanımı gunumuz ıçın kullanışlıdır an ÜnlU kadın fizikcl Marie Curie iki kez Nobel Flzlk ödülü almiftır. cak yarın ıçın degıl Zaman ıçın lımsel alanlarda çalışma yapma olanagına sahıp olabilir de gerıye donup baktıgımızda bu tanımı genışletmek zo Aşagıdakı kaynakta geçmışten gunumuze kadar lunda kalırız Her bır bılımsel çalışma alanının alt dallara pek çok kadın bılımcının adının yer aldıgı bır lıste bulaayrılması son bırkaç yuzyılda olmuştur Ornegın astro caksınız Ancak bu lıste sadece bugune kadar ulaşılabı nomı ve matematık yuzyıllar boyunca bırlıkte yol almışlen ısımlerdır Eger bıldıgınız kendı alanlarınızda kendılardır ve 19 yuzyıla kadar aralarında tam bır ayrılma nı kanıtlamış Turk kadın bılımcıler varsa kaynakta gosteyoktur Daha oncelerı bılımle ugraşan kışıler ıse tum bırılen ınternet adresıne gırıp bu ısımlen kaydettırebüırsılım dallarını tek bır alanda bırleştıren ve tumu uzerınde nız Şımdı bu lısteden bazı ısımlerı sızlere tanıtmak ıstıçalışan kışılerdı Bu yuzden geçmışe donup bakügımız yorum dd ayrn ısmı şııı muzık matematık astronomı ve felsefe gıbı degışık alarüarın hepsınde gorebüıyoruz Hypatia: (355415) Alexandrıne Kutuphane'sınde, buyuk bır okulda ogretmenlık yapan Theon'un kızkarde şıdır Onu mektuplanndan tanıyoruz Mısır'da Alexand rıa'da matematık ve felsefe alanında oğ retmenlık yaptı Geometrı, cebır ve astronomı alanında kaynak olarak yararlanıldı Su damıtmak su yun ozgul çe kamını olçmek ıçm bır alet keşfettı ve bır astrolab ve duzlemkure (planısphere) yaptı Olumu çok korkunç Ceometri, ceblr ve aıtronomi oldu, kızgın bır alanında bir kadın blllmcl: Hypatla Bilimde başarıyı nasıl tanımlayabiliriz? Başarınm ne olduğu yuzyüdan yuzyıla degışır Kuyrukluyüdız keşfeden ve onun yonıngesını hesaplayan bır kaşı 18 yuzyıl ıçın başarılı bır bılımcıdır Fakat gu numuzde kuyrukluyıldızlar pek çok amator tarafindan bulunrridkta ve yorungelerı bügısayaı programlarıyla çok ıyı bu şekılde belırlenebdmektedır Bu yuzden 18 yuzyıl ıçın kabul edebılecegımız bır ısımle 20 yuzyıl ıçın lısteye alabılccegımız ısımler arasında fark olacaktır Bılımın test edılebılmesı tekrarlanabılırlıgı ve başkaları tarafından kulldnıhp kullanılamaması anlamına ge lır Bılım ınsanının ortak nıtelıklerı egıtım, yetenek şans ve sabırdır Bu nıtelıkler hem kadın hem de erkekler ıçın geçerlıdır Kadın bilim insanı olabilir mi? Bügıye ve bılım insanı olmaya gıden yol daıma cınsıyete yaşanılan yere dogum tarıhıne VP şansa baglı olmuştur Lğer açık goruşlu bır aüede dogmuşsanız, okum,a yazma ve hesap yapmayı ogrenebılırsınız Bu yuz 628/2 Cunay Taş, E.l Astronomı ve Uzay Bılımlerı Boluım Kaynakhttp://crux astr.ua edu/4000WS/4000WS htm