Katalog

Saatin dönme •• •• yonu sık gorulen ve daha tehlıkesız olan turu 2 ıle 6 yaş arasında çüayor Dr Greaves, doğumdan bır hafta soru a bebegın topugundan alınan kanı tahlıl ederek, hastalıgın fetus donemınde baş ladıgını kanıtlıyor Bukanomeklerı 10 yıla kadar saklanabılıyor ve normal olarak, kıstık fıbroz ve HIV gıbı gıbı kalıtsal hastalıkların teşhısmde kullanüıyor Bu çalısmalar henuz genış kapsamlı araş urmalarla desteklenmedıgı halde, şımdı den dogru olarak kabul edılıyor Ote yan dan alkol ve dıger ılaçların anormallıge yol açıp açmadıgı konusunda da çalışmalar yogun bır şekılde surduruluyor Büyücünün tuzağı Bır zamanlar memleketın bırmde son derece kotu nıyetlı bır buyucu yaşarmış Bu buyucu gozune kestırdıgı kurbanlarını bocek şeküne sokarmış Sonra bunları bır satranç tahtası uzenne yerleştırır ve kurallarını kendı koydugu bır bulmaca^ yı çozmelerını ıstermış Usteük, satranç tahtasının uzeıı cam ıle kapalı oldugundan kurbanlan kaçıp kendılerını kurtarma olanagından da yoksun bırakırmış Meşum bır kış gunu buyucu bu kez kancayı ıkı sevgılıye takmış Bocek şeklıne soktugu aşıklan, malum veçhıle satranç tahtası uzenne yerleştırmış ve şu bılmeceyı çozmelerını ıstemış Kurtuluşlarının bılmecenm çozumunde yattıgını büen aşıklar, canlarını dıslerme taJap buyucunun elınden kurtulmuşlar Soru: Sag alt koşedekı dışı bocek yerınden kımıldamayacak Erkek bocek en kısa yoldan dışıye ulaşmaya çalışacak Satranç tahtasının uzerındekı karelerden yalnızca bır kez geçılecek Bu tek geçış ya dıkey, ya yatay ya da dıyagonal olacak Erkek bocek, dışı bocege ulaşmak ıçın hangı yolu ızlepıelı' Soru Saatler nıçm saat yelkovanı yonunde doner? Yanıt Saat olarak kullanüan ılk aletlerden bırı guneş saandır Bu saatlerde zaman, sabıt duran bır kolun ızduşumune gore belirlenır. Guneş'ın dogudan dogup, batıdan battıgı kuzey yarıkuresmde guneş saatı mılının golgesı, bugun bızım yelkovan yonu dedıgımız yone dogru hareket eder Dolayısıyla mekanık saatler ük kez uretüdıgınde, guneş saatıne alışık oları ınsdnları şaşırtmamak ıçın, yelkovanın hareket yonu guneş saatı mılının donuş yonune uyduruldu Vitaminler ve sigara tiryakileri Soru Vıtamm haplan sigara tıryaklcrınde ? kanser rıskını artünyor mu Yanıt Dunya Saglık Orgutu'nun (WHO) yayınladıgı bır raporda, sigara ıçenlerde vıtamm haplarının akcıger kanserı ve kalp hastalıgı rıskını arttırdıgı ılerı surulu yor Bu çalışma ozellıkle beta karoten ve karoten tıpı bıleşırnlerı kapsıyor Bu ıddıa mılyonlarca sigara tıryakısı tarafmdan hayretle karşıt ^ ^ H landı Sigara ıçenler bu gune dek v 11 a m ı n haplarının sıg aranın yol açtığı | J Eger saatler guney yanmkuresınde uretilseydı, yıne saatlerımızm yelkovan yonun de hareket ettıgını duşunecektık Ancak o zamankı yelkovan yonu terımı, bugunku saat yelkovanının ters yonu kavrdmı yerıne kullanılacaktı 627. sayıdaki "Yapı bloklarmın dizilişi" bulmacasının çözümü ve kitap kazanan okurlarımız Necmıye Dalkır Karabuk, Şınası Hepguler Ankara, Husnu AlmaçıkMerzıfon Soğukta şarj Soru Soğuk bolgelerde pılleım daha ça7 bukbıltığı doğru mu Yanıt. Pıllerde elektrık akımı kımyasal bır reaksıyon sonucu oluşur Kırnyasal reaksıyonlar duşuk sıcaklıklarda yavaşlar Dolayısıyla duşuk sıcaklıklarda kullanılan pıllerın urettıgı elektrık akımı, yuksek sıcaklıktakı pıllerın urettıgınden daha azdır Bu durumda soguk havada pıller tukenme noktasına daha çabuk ulaşır Pıller kullanılmadıgı zaman ıkı uç arasındakı sızıntı nedenıyle çabucak bıter Bu reaksıyon da ısıya duyarlıdır Dolayısıyla duşuk sıcaklıklarda bu ışlem yavaşlar Doldurulabılır pıllerde bu olgu daha belırgındır, orta sıcaklıkta pıller ıkı hafta ıçın de kendı kendıne bıterken, buzdolabında tutulunca bu sure ıkı katına çıkar uyurular Uluslararası Bilim Teknoloji ve Toplum Sempozyumu Istanbul Teknık Unıversıtesı Sosyal Bılımler Enstıtusu, "Bılım, Teknolojı ve Toplum" alanında bır yuksek lısans programı oluşturma surecmdedır Bu yuksek lısans programının hazırlık surecının bır adımı olarak, Sosyal Bılımler Enstıtusu 1415 Nısan 1999'da Istanbul da bu alanda ABD'de ve Avrupa'da benzer programları olan unıversıtelerden, hem konularında yaptıklan çalışmalarla ısım yapmış hem de aktıf olarak ders vermekte olan çeşıtlı akademısyenlerın kaulımı ıle ıkı gunluk bır Uluslararası Bılım, Teknolojı ve Toplum'Sempozyumu duzenle mektedır Sempozyumun ardından bır gunluk bır atolye çalışması (vvorkshop) duzenlenerek, bılım, teknolojı ve toplum alanında mevcut lısans ustu programlannın genel egılımlerı, olumlu/olumsuz yanları ve karşüaşüan zorluklar ele alınarak Istanbul Teknık Unıversıtesı Sosyal Bılımler Enstıtusu'nde oluşturulacak yuksek lısans programının ıçerık ve yapısını belırlemeye yonelık bır baz gelışnr ılmeye çalışılacaktır ITU Sosyal Bılımler Enstıtusu'ndekı yenı program sosyal bilımler ıle teknolojı arasında guçlu ve derınlemesıne bır entegrasyon saglamayı ve boylece teknolojık toplumun karmaşık yapısının farklı boyutlan uzerınde uzmanlaşmayı amaçlamaktadır Dısıplınler arasında bır kopru oluşturmaya yonelık olma ozellıgı, bu programı tek bır dısıphn perspektıfıne sıkışmış programlardan ayrıştıracak, gunumuz teknolojık toplumunun tarıhı, ekonomık, pohtık, sosyal ve kulturel boyutlannı one çıkaracaktır Toplantıda Deborah Fıtzgerald (MIT) "Kırsal Yaşamın Endustrıleşmesı", Trevor Pınch (Cornell Unıversıty) "Teknolojı Sosyolojısı" , Wendy Faulkner (Unıversıty of Edınburgh) "Teknolojıde Cınsıyet ve Teknolojının Cınsıyetı", Andrevv Barry (Unıversıty of London) "Buluş ve Karşı Buluş" konularında sunum yapacak Perşembe gunu ıse Salomon (CNAP Paris) "Bılım Polıtıkasının Gelecegı", Peter VVeıngart (Unıversıtat Bıelefeld) "Bılımsel Uzmanlık ve Sıyası Sorumluluk Sıyasette Bılımın Paradokslan", Nur Yalman (Harvard) "Hızlı Üerleyen Toplumlar ve Soguk Kulturler Bıbm ve Dırenış", Ralph Schroder (Chalmers Unıversıty) 'Sanal Gerçekhgın Toplumsal Yonlerı" uzerıne konuşacaklar Daha sonra yapılacak panelde "Bılım Teknolojı ve Toplum Uçgenınde Turkıye" konusunu Hacer Arısal (ITU) Hasan Unal Nalbantoglu (ODTU), Gurol Irzık/ Berna Kılınç (BU) Yakup Kepenek (ODTU), Baha Kuban (ŞışeCam), Aykut Goker (TUBITAK) taı tışacak 629/23 SudübtaSİJHB azalttıgına ve kanserı engelledıgıne ınanıyordu i ı j i M zararları Ana rahminde lösemi Soru Bebekte doğumdan once losemı oluşurmu? Yanıt Son yapüan araşürmalar çok nadır gorulen bır losemı turunun rahımde başladıgını gosterıyor Buna gore çocuklukta ortaya çıkan losemı rahımde, annenın ha mılelık suresınde maruz kaldıgı enfeksıyon veya kımyasal maddeler nedenıyle başlıyor Ingılız Kanser Araştırmaları Enstıtusu'nden Mel Greaves, Akut Lenfoblastık Losemı (ALL) tanısı konan bebeklerın, hastalıga anne karnında yakalandıklanna ıbşkm çok kesm bulgular elde Pttıklerını belırtıyor Bu spesıfık kanser turu, genel lıkle bır yaşın altındaküerde goruluyor ve çocukluk donemınde ortaya çıkan kanser turlerının yuzde 5'ını oluşturuyor Daha Lyons'da toplanan uluslararası orgut, kanser rıskını azaltmak ıçm sigara ıçmeyenlerm aldıgı beta karoten ve benzerı vıtamınlerın hıçbır yararı olmadıgını belırttı 10 ulkeden 23 bılım adamının katılımıyla gerçekleştırüen toplantıda bır konuşma yapan Dr Harri Vainio şunları soyle dı "Grubumuz beta karoten ve dıger karotenoıd bıleşımlerın etkılerı uzerındekı araştırmalarını derınleştırmeden once, kamuoyuna bu ılaçlan kanser tumorunu onleyıcı olarak kullanmamalan uyarısında bulunmayı kararlaştırdı" Büınen 600 karotenoıd'ın arasında en tanınanı beta karoten Bu pıgment aıalarında havuç, kaysı ve portakalın oldugu pek çok gıda maddesıne renk verıyor Ayrıca koyu yeşü yapraklı sebzelerde de bulunu yor Saglıklı kışıler uzerınde gerçekleştırüen çalışmalarda, yuksek dozda verüen pıgmentın onleyıcı hıçbır etkısı olmadıgı goruldu Ancak ılaç duzenlı olarak sigara ıçenlere verıldıgınde, kalp hastalıklann dan olenlerın sayısında artış goruldugu ve kanser rıskını de arttırdıgı anlaşüdı Daha oncekı uluslararası çalışmalar, meyve ve sebze agırlıklı beslenme tarzının kanser rıskını azalttıgını gosterıyordu Bu bulgulardan cesaret alan ınsanlar karote noıd bıleşımlerden de fayda saglayacagı na manmaya başlamıştı