Katalog

Evrim, bilim ve dinciler... Arda Denkel'e yanıt... Nlçin bu bildiriyi hazırladık? Aykut Kence (*) C BT'nın 27 Şubat 1999 tarıhlı sayısında Arda Denkel, "Büımsellık, Dıncüer ve Evrım" başlıklı yazısıyla bır grup bılım ınsamnın CBT'nın 30 Ocak 1999 sayısmda yapngı evrım konusunda açıklamayı eleştırıyor ve bu bılım ınsanlarınm bılımsel bır tutum ızlemedıklerını ve bılımsel davranmadıklannı ılerı suruyor Bız son aylarda ozellıkle gençlen hedef alan ve büıme karşı olan yogun propaganda etkırüıgı ıçınde olan gerıcı çevrelere karşı kamuoyurıun dıkkatını çekmeye çalışıyorduk Şayet sayın Denkel ornegın Istanbul'da 5 Ternmuz 1998 tarıhınde BAV tarafindan duzenlenen "Evrım teonsının çokuşu Yaraüks gerçegı" konulu "uluslararası" konferansa gıtmış olsa ıdı, o zaman bızım nıçın ça^ • • • " • ba harcadıgımızı anlardı sanıyorum Bu toplantıda ABD'den çagrılmış bellıbaşlı yaratılışçılar, ornegın John Morris ve Duane Gish ABD'nın unlu bılım adamları olarak ^^m^m^^m tanıüldılar Oysa bu kışıler ABDde Yaratüışı Araşnrma Enstırusu adlı koktendıncı bır kuruluşun başkanı ve başkan yardımcısı ıdıler Bu toplantıda yapüan konuşmaların hepsınde canlılann tesadufen oluşamayacak kadar kompleks olduklan, o halde bunlarm Allah tarafindan yaratümış olmaları gerektıgı vurgulanıyordu Konferansın en son konuşmasını yapan John Morrıs "Okullarda çocuklarımıza balıktan geldıklerı ogretüıyor Benım çocugum balıktan gelmedı Sızın çocuklannız da balık tan gelmedı Bununla mucadele etmelısınız" dıyerek gençlenmızı egıtım sıstemıne karşı dupeduz kışkırtıyordu Bu metınde yaratılışçüann ABD dekı etkınlıklermden ve evrım kuramma karşı bıyolojı ders programlarında yaratılış ogretısmm de okutulması ıçın verdıklen ugıaşlara karşın ABDtie sıvıl toplum orgutlerının, bırçok küısenın tutumlan ve ABD Anayasa Mahkemesınm karanndan sozedüdı ABD Anayasa Mahkemesı kararında yaratüışçüıgın temelde dınsel bır goruş oldugunu, bılımsel bır kuram olmadıgını ve fen dersle rınde evrım kuramının bır seçenegı ımış g±)i okutmanın ABD Anayasasının laıklık ılkesme aykın oldugunu soyluyordu ABD'de ızledıgımız bır fılmın Turkıyede oynaülmaya ça lışüdıgım gordugumuz ıçın kamuoyunu uyarmayı gorev bıldık BAV'cılar günümüzün Gosse'lan değil... gunluk hayatımızda nerelerde uygulama buldugunu, bıze yonelülen asılsız ısnatlar karşısında da dunya goruşumuzu ve dagıtılan tataplarda behrtüdıgı uzere BAV'm dunya goru şunu kamuoyuna duyurmak ıstedık Bu uyanyı yapmak bılım ınsanlan olarak ıçınde yasadıgımız topluma karşı sorumlulugumuzun bır parçasıydı Sayın Denkel, yazısının bır yerınde "bu bılım ınsanı grubunun kımılerı oldukça dogmacı, kımılen de dupeduz yanlıs olan yargüan var" dıyor Ve sonra devam edıyor "Oysakı bu bılım ınsanlan bılım felsefesme egümış olsalardı aşagıda degınecegım şeylerın bırçogunu zaten yapmazlardı" Ben kendımın Sayın Denkel tarafindan nasıl sınıflandırıldıgımı bılmıyorum Dogmacı mP Dupeduz yanlış yargüan olan bırı mı' Yoksa her ıkısı de mP Dogal olarak kendımı saym ^^mmmm^^^^^mmm Denkel kadar yetkuı hıssetmıyorum bılım fesefesmde Nevarkı büım felsefesı üe ılgüı olarak yazısında sozunu ettıgı pek çok şeye her yü evnm dersının ılk saatlermde degındıgımı belırt mek ısterım "Evrım kuramını reddermek bıyolojık büımlerın, yer büırnlerının, fızık ve kımyanın bulgulannı da reddetmek anlamına gelır" onermesı bızce yanış bır onerme degüdır Zıra yaratüışçüar evnme karşı yuruttuklen propagandada yukanda sayılan bılım dallanndakı pek çok geçerlı kuramı da hıçe sayıyorlar Bız bu onermeyı feLsefi bır onerme olarak degıl, praükte gozlemledıgımız bır olguyu aktarmak ıçın yaptık Sayın Denkel'ın BAV yazarlannı gunumuzun Goıse'lan olarak mtelendırmesı kanımca hıç yerınde degü Çunku Gosse geçen yuzyüda çalışmalan üe büıme onemlı katkılarda bulunmuş bır büım adamıdır; sonuçta bulgulan, ınançlan üe çelışınce kendıne gore bır hıpotez ortaya atmış Bu hıpotezı de gozlem ve deneyler üe yanlıslanabılme ozellıgı olmadıgı ıçın büımsel olmayan hıpotezlere ornek olarak büım tarıhınde kendıne ozgu yerı almıştır. Gosse'un zamanında büımsel ve büımdışı hıpotezler arasındakı sınır o kadar belırgın olmayabüır Belkı de felsefi olarak bu gerekçeler çurutulebüır O zaman felsefecüerımıze ış dusuyor Yalnız burada şunu hatırlatmadan geçemeyecegım. ABDde onlarca yıldır evrım kuramına karşı ugraş veren yaraulışçüann savlannı çurutmeye çalışan büım adamlan yaratüışçüan üoıa etmekte pek başarüı olamamışlardır. Evrım konusunda Turkçede pek fazla yapıt olmaması da bızım ışımızı zorlaştırmaktadır Oncelıkle ABD'dekı bu deneyımlen arüatan kıtaplann çevrümesıne çalışıyoruz Aynca bu alanda Turkçe'ye eserler kazandırmaya da çalışıyoruz " hem bır dıne ınanmak, hem evrım kuramını destekleyen kamüayan büımsel dehUen kabul etmek mumkundur Dını manç büımsel çakşmaya engel değıldır" onermesını de dunyada ve çevremızde gozlemledıgımız bır olguyu belırtmek ıçın yaptık, felsefi bır onerme olarak degü Gerçekten de dunyada ve çevremızde tanıdıgımız ve dındar olarak nıtelendırebüecek, evrım ve dıger büım dallannda çalışan pek çok büım ınsanı vardır Bu olgunun büım felsefesme ve manügına ayhrı olup olmadıgını sorgulayıp, bu büım ınsanlannı üoıa etmek de sayın Denkel'ın sorunudur Evrim, teknoloji ve ekonomi "Evnm kuramını gozardı etmenın ulkemızın gckşmesmı engelleyeceğı açüdır" dıyerek evrım kuramını dıncüere onaylatmak ya da başkalarına onaylatmak gıbı bır amacımız yoktu Yalnız büıme ve evnm kuramına saldırmanın, büımsel yontemı gozardı etmenın yolaçagı tehükelere karşı kamu oyunu uyarmak kstedık Sayın Denkel, ' Herhaldeorneğm ekonomık gelışme boyle onlenecek degü" dıyor Evet, ekonomüc gelışme de evrım kuramını gozardı ederek engellonebüır Bugun evrım kuramı yenı gelışen pek çok teknolojının temebnde yer alır Bu teknolojüerı Batı'dan satın almak yerıne kendımız gelıstırmek ıstıyorsak, yetışen ogrencüenn evnm kuramını ogrenmelerı gereklıdır Dahası, evnm kuramını gozardı etmek, büımsel duşunceyı ve büımsel yontemı gozardı etmek anlamına gelecegı ıçın, şayet ekonornımız buyuk olçude petrol kaynaklanna dayanmıyorsa, gerek ekonomık, gerek büımsel gelışme engellenebüır Ikı yü oncesınde profesor unvarüı bır başbakan çüap "Genetıktekı son gelısmelere gore ınsanı dıger canlılardan ayıran şey kromozomlarındakı bogum sayısıdır O nedenle de maymundan ınsan olmaz" dıyerek Danvın'ın evrım kuıamını çurutuvermıştı (') (4, 5) Bugun de aynı bıçımde büımsel termınolojıyı kullanarak evrım teorısını sozde çuruttuklerını üerı suren ellerın dekı çok genış parasal kaynaklan evrım teorusının "çoktugunu" burokrasının tum kademelerıne, halka ve gençlere duyurmak ıçın kullanan dıs desteklı gerıcı bır çevre üe karşı karşıyayız Bu nedenle Cumhurıyeün 75 yüında büımı, çagdaşlıgı savunmak ıçın buyuk Atatürk'un "Yaşamda en gerçekyol gostencı bıhmdır, fendır Bılım ve fen dışında yol gostencı aramak gailettır, cehalettır, dalaletür" ozdeyışını hatırlatmak zorunda hıssetbk kendımızı Bız laık Cumhurıyetten, aydırüanmadan, humanıst egıtımden, bılımden, büımsel duşunceden yana olanlarla aynı saftayız lşte bu nedenle büınçlı cumhurıyetçüerı bılımı yok sayan sınsı kampanyalara karşı bızımle bırlıkte mucadeleye çagırdüc Bızım bu konudakı açıklamamızı vatan mü letSakaı ya edebıyatı olarak nıtelendıren ve hafıfe alan Saym Arda Denkel'ın, sorunu yetennce mceleme den ele aldıgını saruyorum (*) ODTU, Ankara Kdyridklar 1. Kenıc A I'IHI f vnm Kuidinı vı Yjr.ıUlışçılık Cumhurıypl di Nıtdiı I W 2. KPIKV A I4M4 Bı yolojı L^ıtınıı vv Laıklık Curnhunyet Bılım ve Ibk rak 167 3. Kence A 1945 Hıyolo)! bgılunınde Ev rım ve YaratüışçılıK TUBA Büımsel TopUıtı btTilen • Bdım vı> I gılun s 43 47 4. Buredlı O l')17 Bılımı hıçe snym.ık Cum hurıyol Bılım ve Tekııık 5. Btıkusoy I 1U9/ Boş Kunıt,.uı ve hornışturdiı 1 tıın Bılııılcrıııt' C'tııııhıırıyel 'ı Mciyıı Sadece çarpıtırlar BAV yazaılaıı ve yaıatılıs.çüar ıse hıçbır zaman bır hıpotezı sınamak ıçın deney ve gozlemler yapmazlar Boyle bır şeyı yapmaya da hıçbır zaman heveslen yoktur Onlar sadece ve sadece büım ınsanlanrun yaptıgı deney ve gozlemlerı çarpıtarak kendı "hıpotezlennı ıspatlamaya" çalışır lar Daha dogrusu bılım ınsanlan üe polemıge gırmeye çok meraklıdırlar Bu sıra da lıteraturdekı kaynaklardan yaptıkları baglam dışı alıntılar, yanlıs kaynak goster me, bılırn.sel gerçeklerı çarpıtmalar olagan ışlerınden sayüabüır Bu kışılerın ayrıntüı olarak verdıklerı evrım kuramına "kar şıt" gerekçelerı, bır bır uıceleyıp, o gerekçele n bır bır çurutmek ge rekıyormuş sayın Den kel'e gore Ancak, bılımsel bır hıpotez bı lımsel yontemlerle yanlışlanabüır ve çurutulebüır Büım ınsanla rıran BAV'ın one surdu gu gerekçelerı büımsel yontemlerle çurut mp olanakları yoktur Biyoloji kitapları Bugun, Turkıye'ye 1985 yüında Vehbı Dınçerler'ın Mdlı Egıtım Bakanlıgı sırasında gelmıs olan yaraülış goruşu lıse bıyolojı kıtaplannda yer almaktadır Boylece 2000 yılına sayıh gunler kaldıgı halde laıklıge aykm oldugu bılınen ve dunyanın hıçbır çagdaş ulkesınde gorulmeyen bır uygularna devletın egıtım pohtıkası olarak devam etmektedır Daha once yapüan uyanlann (13) yerıne ulaşmamış olması, gerıcılerı yureklendırdı ve bu çagdışı uygulamayı pekıştırmek, evrım konusunu bıyolojı kıtaplarından tamamen çıkarmak amacı ıle yogun bır propaganda etkınlıgme gırıstüer Bu etkınlıklere karşı kamuoyunu aydınlatmak amacı ıle verdıgı mız konferanslar, yaptıgımız duyurular medyada maalesef fazla ılgı gormedı, buna karşm BAV bultenlerınde çırkın yakıştırmalann hedefı olduk Dıprıotu olarak ılerı suruldugune gore bultenlerın baş ta tum bakanhklar, yuksek mahkemeler, ordu komutanlıklan, valılıkler, savcıhklar, emnıyet mudurluklerı olmak uzere 11793 yere faks ve posta ıle gonderüdıgı soylenıyordu Bun dan da anlaşılacagı gıbı propagandalarında devlet yonetımının tum kademelerını, gençlerımızı, ve halkımızı hedefle mıslerdı Gun geçmıyordu kı bır ogrencım evrım kuramının çokeıtümış oldugunu ılerı suren bu kıtabı Ulus'ta veya Kızılay'da elıne tutuşturduklarını soyleyerek gelmesın lşte bu yogun propaganda bombardımanı karşısında evıım kuramının q(jçerlılıQırıı korudugunu, evrım kuramının 629/15