Katalog

uımaca Hazırlayan: Hüsnü Kale Madencüıkle ügılı bır kuruluşurnuzun kısaltması Bakır üe % 25 arasındakı alaşrmı kıvücım çıkaramaz ozellıgı taşıyan, zumrutun de bıleşımınde bulunan bır element 15. ABD'de bır eyalet (Esk) Ayak Esas, temel YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1. "El Asarul Bakıye, Kıtabul Cemahrr fi Manfenl Cevahir" gıbı eserlenyle unlu, sag alt koşede temsüı resmı gorulen, astronomı, jeolojı ve cografya, tıp ve eczacılrk, fızık, sosyal bılrrrüer ve felsefe konulanyla ugraşmıs, Batüüarca Auboron adıyla tanımlanan unlu Turk Bügmı (9731048 veya 1061 arası) Ozdeyış 2. Çıkarcı, vurguncu, dalaverecı Uygur hukumdarlanna verılen unvan 3. On bu ayın sultanında padışaha ve dığer devlet buyuklerıne sunulan kasıdelerrn adı. Bugunku Iran'm guneybatısında MOIV bınyüda kurulmuş buyuk bır devlet 4. Yumurtanın bu bolumu Duzgun kesılmış mce karton parçası 5. Kumaş veya derının cüalanması, perdahlanması Işyerı Lıteratur ıle ügılı 6. Cografya dakı kıyı şekıllennden bın Bankada hesabı bulunanlara gonderüen odeme yazısı Havuçtd bol mıktarda bulunan hıdrokarbon, provıtarrun 2. Sodyum'un kısaltması Portekızdeb kenduıe ozgu kokusu ve tadı olan bır şarap cınsı Bır nota 8. (Esk) Komedıler gulunecek şeyler Brr hayvan 9. Tantal'ın kısaltması Parola, ısaret Yığıt, kahraman 10. Krom'un kısaltması Kunyasal yapısı granıt de aynı yapıda olan ıçrnde mıkrolıtler bulunan bu kayaç crnsı " Ehrenburg" Frrtina, Pans Duserken, Dıpten Gelen Dalga gıbı eserlen düunıze de çevrılmış olan Sovyet gazetecısı ve romancısı 11. Telefonsozu Koklerımn dovulerek şekerlı sut veya su ıle kaynatılarak ıçüdıgı bu bıtkı Alün'uı kısaltması 12. Yururlukten kaldırma Metallerrn ust yuzeylerınden başlayarak ıçleruıe dogru üerleyen oksıtlenme veya dığer elementlerle buleşerek aslrndan farklı oluşuma geçmesı 13. Başta bugday olmak uzere çeşıtlı bıtkı tohıurüannı ıslah ederek uç rrushne kadar verun almabılen yern turler ortaya çıkaran Meksıka'da 1944 yürnda başlattıgı çalısmaları butun dunyaya yayan unlu bügrn 14. Yurvune bısıklet ve yuzme dallarmdd uç yarışı kapsayan spoı dalı Ibra 15. tsvıçre'de akarsu 16. Renklı fotoğrafı da keşfeden, Charles onadlı (18421888) Fransız büun adamı ve şau. Adale 17. Yontma ışleruıde kullanılan ucu sıvrı ve keskuı araç Sılısyum un kısaltması 1 2 3 4 6 7 a 9 10 11 12 13 14 15 16 17 I 1 1 19 20 18. Yeşü renklı, 1 A S T R O B 1 Y O L O J I P S A L M sus eşyası olaıak 2 F E L U K A A A E N F L A S Y 0 N da kullanılabılen, 3 O T A M A A N A K o N D A M A 0 R 1 4 R 1 L A dogal baku hıdro U R D U | M A I L E K N O T 6 i O L O F P A L M E A A R A U karbonat 19. AlfS E a Z 1 c R A A R A N 9 I Z | N 1 L red Hıtchcook'un 7 M N E B T R i T A N K E T N I unlu fılmı « A T 0 M 1 S 1 T E A K A E R 0 B 1 K Guneybatı bolT M P K G O gemızde bu çay 11 A F R ! 1 K A T i'T A N ı L 20. Erzurum'un SOLDAN SAĞA: 1. Taşrnabüu genetık elemanlan keşfetüğı ıçın 1970 FızyolojıTıp Nobel odulunu kazanan ABD'lı büımcı (19021992) Indıyum'un kısaltması 2. Bır ısı yapma Daıre çevresının çapma boluranesıyle elde edılen sayı Bu çeşıt peynır Fuzeh mermı veya makınelerın havaya nrlatılmak uzere ustune yerleştırıldıklerı destek 3. Hollandalı unlu ressdm ve gravurcu George Bauer onadlı mınerdlojının bubalanndan bırı sayüan, ayru zamanda metalurjı uzerıne de eserı bulunan Alman bılgm (14941555) 4. Sınu nısanı Hattatiann kâğıt cıla lamak ıçın nışasta ve yumurta akından yaptıklan büeşımı yapma ışlemı Esenleme 5. Çekışme kavga Jupıter'ın uydusu Soyundan gelınen kımse Sıvacüıkta kulldnıldiı bır el aletı 6. "Topıagın Sahıbı, Baba Ogudu" gıbı eserlerıyle tanınan, ozellıkle savaş şıırlerı ydzmış Mıhal Vasüevıç onadlıRus şauı (19001973) Zekâ Vucudumuzda dolasan sıvı 7. Tunus'un oto pldka ışaretı (Arap)Ttah Kıtabı Mukaddes'te adı geçen, kehanetlerıyle unlu bır peygamber Atom numarası 5 olan elementın sert krıstal veya beyaz kutle halınde magnezyum ıle yaptığı büeşık 8. Bır sayı Platın'm kısaltması Avrupa'nın en kuzeyınde kutup bolgesındekı bır hdlktan olan kısı Hınt muzığme ozgu tellı bır çalgı 9. Bıı gırışımde gulunç ve bdsarısız sonuç Katranlı küdan yapüan ve kalafat ısleıınde kullanılan bır tuı nıacun 10. Almanya'da bu nehıı Ikı üetken arasında meydana gelen ve çok yuksek bır ısı açıga çıkdran son derecede ışıklı elektrık akımı Nıkola onadlı (18561943), elektrıkte bırçok keşıflerı olan Hırvat muhendıs 11. Eskıdenjaponldiın kullandığı 3927 m uzunlugundakı çızgısel olçu Uygun bır sıraya koyma, duzenleme Seslerı kaydetmek ve yenıden dınlemek amacıyla yapdan daıre bıçımınde yaprak 12. Eısenhover'ın lakabı (Ing) Kapı Kafkasya'dd sarp bolgede kurulmuş. dag koyu 13. (Esk) Karanlık Bu halatla mdkaralardan oluşan agır cısımlerı kaldırmaya veya dondurmeye yarayan donanrm 14. « • • • • • • • • • a. luı • • • bu ılçesı 12 L 13 O 14 M 18 A E R O N •| z 1 o • E K T|A D • K U T 0 R • A Y A K T >> • • • • • • • • oo A F E L • • • N T E N • K A E T •T • •I I z] F E T n T E l v \ 4t m i» A R 0 N t • J dortkoşe Paralar üzerinde kültürfizikçiler1 Pek çok ulke kâğıt parasınm uzerme dunya çapmdakı fı zıkçüerın resımlermı basarken hıçbırısı dunyaca unlu kulrurfızıkçüerını paralaıınm uzerme basmamış Gayet uzucu bır durum, ama durun1 Bu ışı nıye bız yapmıyoruz' Bızım dunya çapında üzücçımız olmasa da dunya çapında kultur fızücçımız yok mu ? Oysa lyonyalüann eskı madenı paralarmı parlatıp dıkkatlı bakarsanız bazüarınm uzerınde kulturfızık yapan tannlannı gorebüusmız Para nedu kı' Tavuğa versen yemez, demışü bırısı Şu anda dunya pıyasalarında dolanan kâğıt paralaım 20 adedınde unlu fizrkçüerm poı tresı varmış Bugune dek yuzleıce çeşıt posta pulunda da büımcüer boy gostermış Burüar arasında Copermcus Curıe, Eınstem Gahleo ve Nevvton en bümenlerı Bunları geçenlerde (6 Kasım 1999 tarıhınde) ük kez okumaya cesaret ettıgım Cumhurıyet Büım Teknık'ten (CBT) oğrendığımı ıtıraf etmelıyım Dunyanm en buyuk ve en kıymetlı paralanndan buı olup uzeımde yalnızca bır adet bu ve üa adet sıfir bulunan yeşü Ameııkan dolannın on yuzunde Benjamın Franklm'ın resnunın bulunduğımu her sunnet çocuğumuz gayet ıyı büır Oysa dunyarun en çok sınrlı parasının uzerınde nedense Nasreddın Hoca'mn desenı yoktur Olsa, çok uyardı rnesela Sı zı bümem ama benıırı kestııımım hocalann hocası Nasreddın Hoca'nın onumuzdekı yülarda tedavule çıkması kaçınümaz olan 100 rrulyon luakk kâgıt paraya saklandıgı yonundedır Bu paranın 300500 yü sonra ne kadar deger kazanacagını ve koleksıyonculann gozbebegı olacagım duşunebüıyor musunuz9 Benjamın Franklın'ın dunyanın en onerrüı kâgıt parası uzerınde hangı nedenle boy gosterdıgınuı tarüşma konusu oldugunu CBT'den ogrenınce tarnşmayı noktdlamak ıçın konuya dalmaya karar verdım Efendım, dıyorlar kı Bay Frankhn ABD Anayasasını hazırladıgı ıçın yuz dolarda yuzu gorulur Heyhat' Evet, Bay Franklm Bagımsızhk Büduısı ne ve ABD Anayasası rıa ımza dtmışur atmasma ama o belgeler tek bır yazann elınden çücmamıştır Anayasasınm onda dokuzu 'mulkıyet uzerınedır Bızun anayasamızda bu oran kaça kaçtır ben bümıyorum bunu büse büse Balrkçı Emın Emmıbüır Bazı zrndıklar da Berıjamın Franklın'ın muhendıshgın "durağan kehrÜDarcüüc' (ydiu stank elektrık) alanında katkıda bulunup mesela paratonerı buldugunu ornek gostenyoı ve kâgıt paranın uzerınde de boy gostermeye hakkı oldugunu savlı yorlarmış Kusuıa bdkmasınlar ama buna da 'oknaz oyle şey demek zorundayım Eger yırkardakder eskaza dogru olsaydı Bay Franklm kâğıt paranın degıl metalınm uzeıınde yer alırdı Pırefesör H. ökkef Büdığınız gıbı metal üetken kâğıt da yalıtkandu DoğTU hıpotez aşagıdakı gıbıdu azız okurlanm (Prof Okkeş hıpotezı, 2000) Benjamın Franklm Phüadelphıa'dakı bu matbaada ustabaşı olarak çahşuken Amerıkan kolonüerınde ük kez kâğıt parayı bıfiü ellerıyle basrmşür Daha sonra kendı ışını kurup matbaasında kendı gazetesını çücarmaya başlayınca süc sık, bol bol kâğıt para basüması konusunda yazüar yazmış ve kâğıt paraya karşı olarüara (nedense zengınler karşı ıdı buna) karşı taraftar toplamıstu Çabalan urun vermış, gunun buınde kendı matbaasında daha çok kâğıt para basüabümesı ıçın yetta bu kez buaz daha genışlettım Parantez açıp eklemekte yarar var Bay Fıanklın oğlu ıçın kaleme aldığıru soyledığı amlannda "fazla kâğıt para basmanın" ıyı sonuçlar vermeyeceğıru not duşmuş ancak nedense ayrıntüara gırmemışür Yülar sonra kurulmuş olan ABD'nın resmı darphanesınm adı nedır büır mısınız' "Franklm Mmt"nr IngüızceTurkçe sozluklere bakarsanız "mmf sozcuğunun üa arüamı oldugunu gorursunuz Buı' darphane', dığerı de 'na ne"du Franklm darphanesı gun gelıp ozelleştuüdıkten sonıa para basmak yerıne koleksıyoncular ıçın kurşun askerleı madalyonlar nanemolla oyuncaklar uretmıştu ve halen de uretmeyı surduıur Franklm hakkında daha yazacak çok şey var Lakm goruyorsunuz ışte Dortkoşe de yer kalmadı hatta nerdeyse taşmak uzere Ayrıca beram deıhal pazara çüap yuz dolarlık alışverış yapmam lazım Aksı takdırde tlmıye Hanım bana kızar, ben de zavallıyı elm gâvuru yuzunden hırpalamak zorunda kalırım UnuttııiTnayın sakın bu konuyu onumuzdekı hafta da surdureceğım 666/22