Katalog

Ord. Prof. Ekrem Akurgal ve anıları Türkiye Bilimler Akademisi'nin yayımladığı Akurgal'm "B\r Arkeoloğun AnılanTürkiye Cumhuriyeti Kültür Tarihinden Bir kaç Yaprak" kitabı üzerine... Hasan Yazıcı* sa yahşıklı erkekler ve guzel hanımlar mı seçerız? Bu hususta asıstanlarun ve yabancı arkadaşlarımla bırlıkte onlem alıyorduk Kılıksız ve yahşıksız oğrencıleruı arkeolojıye gırmemesı ıçın çaba sarf edıyorduk Ozellıkle zengın toplum katmanlaıından Turk sanatı ve arkeolojı dallaımda yetışmış guzel hanımlann bulunmasına onem verıyordum Kız oğrencıleruı guzel olması konusunda ıslaıımın yararlaıinı kısa zamanda gordum Daha 1970'lerde ve 80'lerde buyukelçüerle paşalarla rektorlerle zengın ışadamlarıyla evlenmış arkeolojı ogıencüerımız vardı"(s70 71) Gıyun kuşam konusunda Prof Akurgal coştukça coşuyor "Turklere gelınce bugun geneüıkle kılıksız bu goıunum sergüerler Oysa 7 ve 8 yuzyülarda Orta Asya'da Turfan'da yapümış olan duvar resımlerınde Selçuk ve Osmanlı mınyaturlerınde etnografık eserlerde aynca Avrupalı gezgınlerm gravurlerınde goruldugu uzere tanh boyunca duzgun ve albenılı küıkta ıdıler Ataturk de guzel gıyunlı olmanuı ıdeal sımgesıdu Guzel ve olçulu gıyun hıç şuphe yok kı Ataturk ılkelennden burıdır" (s 180) Sanat eserlerınde goruntulenen gıysüeruı o devır halkının gerçek gıysılerını ne kadar yansıttıklan büımsel taruşmasını konunun uzmanlanna bırahnm Ancak guzel ve olçulu gıyımı Ataturk ükeleruıden dıye kabul etmek bır yandan soz konusu ükelere karşı yapümış gerçek bır saygısızlıkur bır yandan da koktendıncüerın "Gardrop Ataturkçulugu" karşıt goruşune de buyuk yandaş kazandınr Otobıyografı yazarının ulkemızdekı sag ve sol akımlar hakkında da oldukça ügınç goruşlen var Ornegın sayın Behıce Boran'ın goruşlerıne Ataturkçu degü dıye pek katümıyor ama onunla dans da edıyor (s 249) Prof Akurgal'm Ataturk hakkuıdakı duşuncelen bununla da kalmıyor Bakuı Hasan Âlı Yucel ve tsmet Inonu uzeruıden Ataturk'un polıuk goruşleruıe nasü bır yakıştırma yapıyoı " Bu çok onemlı kultur atüımının kuruculan Ismet Inonu ve Hasan Âlı Yucel olmuştur Ismet Inonu Amenkan Cumhurbaşkanı Roosevelt gıbı nazızunın ve faşızmın onlenmesı ıçuı Rusya'ya yakınlık gostermeyı bır poüük taktk olarak gereklı buluyordu Bu davraruşla Rusya'nın dostlugu da kazanümış olacaktı Komunızme karşı çıkmak yenne sıcak balayormuş havası yaratmak polıtık bu: zorunluluk olarak goruluyordu Hasan Alı Yucel de kokten solcu degüdı Ama Roosevelt'ın ve Inonu'nun bu davranışlannı yerınde buluyordu Belkı de hem Inonu hem de Yucel, Ataturk'ten esınlenmışlerdı Büındıgı gıbı buyuk ondenmız de komunızme kaışı olmakla bırlıkte başlangıçta ona saygındavranmayıyeğlemıştı" (s 96) Ozetle Prof Akurgal uı otobıyografısuıe yansıyan duşunce ve goruşler egıtım gordugu ve onu çok etküedıgı anlaşüan Ikmcı Dunya Savaşı oncesının Almanya'sında egcmen dunya goruşuyle buçok yonuyle oıtuşuyor Aynı goruşleı o yülarda ulkemızde de ne acı kı oldukça buyuk ıvme kazanmış Bu yapıt, aynen arka kapagında belırtüdıgı uzere kultur tarıhunızuı bazı karanlık koşeleruıe belkı de gerçekten ışık tutuyor Prof Akurgal'den esınlenerek mıtolojı kahramanı Ulıses ornegı en dıbı en karanlıgı gormeden aydınlıga kavuşmamız belkı de olası degü Arkeoloji TUBrTAK Populer Bılım Kıtaplan Başvu ru htaplıgı dızısmde yayımlanan Arkeolojı en genış anlamıyla bu bılun daknın ARKEOLOJ T urkıye Büunler Akadernısı (TUBA) onursal uyesı Ord Prof Ekrem Akurgdl'ın otobıyogıafisı Bır Ar keoloğun Anılan Turkıye Cumhuuyctı Kıütuı Tarı hmden Bırkaç Yaprak başlıgı altında TUBA taranndan yayımlandı Kapagı kırmızı cüdı sıyah, en ıyı kalıte kâgıda basümış çok sayıda ıesım ıçeren kısaca şekd bakımından olabüdıgınce albenılı bır yapıt Kıtabın arka kapagında ' Turkıye Cumhuriyeti kultur tarıhıne ışık tutan bu yapıtın onemlı bır kaynak oldugu duşuncesındeyız" denılıyor uğraştıgı alanları bol resun ve az ama oz yazıyla tanıtıyor Yunanca "Eskı şeyleıuı uıcelenmesı" anla mını taşıyan arkeolojı paleontolojı ve tarıhçıden ÇOK aa ha genış bır bakışla geçmışı mceleı Geçmışten bügı çıkarmak ve geçmışı anlamak ıçuı baktıgı nesneleruı bu' sınırı yoktur Buyuk boy olarak hazırlanan kıtap bu bahşla, arkeolojı dunyası hakkında genış bu: fotogıaf sunuyor okura Başuklardan bazüan Geçmışı keşfetmek korunma ve bozulma manzaraya bakmak her tur belge geçmışın ungelen geçmışe yolculuk neden kazı yapıyoruz hoyukler ve anıtlar buzun korudukları sualtı arkeolojısı buluntulann korunması uısan kakntüarı besuı ve çevre gurüuk yaşamuı keşfi, geçmışın munarı yapüarı geçmışı tarıhlemek, deneysel arkeolojı Kalm cüt, 64 sayfa, 2,5 müyonTL Prof Akurgal bana anlatüdıgı ve beram anlayabüdıgım kaddiıyld, evıeıısel büıme çok ust duzeyde katkılarda bulunmuş bu bılım ınsanımız Bundan 5 yıl evvel TUBA'ya uye seçüdıgımde ozellıkle Prof Akurgal ın da bulundugu bır Akademı'ye uye seçılmekten o gunlerde, buyuk onur duydugumu da durustçe belırtmelıyım Işte bu nedenlerle soz konusu kitabı buyuk bır ılgıyle okumaya başladım Ancak sayfalar ılerledıkçe başlangıçtakı ılgım once hayret daha sonra kızgınlık ve en sonunda da dupeduz ofkeye donuştu Sayın Akurgal Sonsoz'unde aynen şoyle dıyor " Almanya'da ogrenımım sırasında 8 sene boyunca firsat buldukça tenıs oynadım ve ata bındım Haksızlıklara boş verdım sınırlerım onun ıçın saglam oldu Daha çok dunyanın tadını çıkarmaya baktım" Şekıl bakımından albenılı ancak ıçerık bakımından sıg olmak yanında bırçok kışı ve kavrama en hafif deyışle saygısızca yapümış hak sızlıklar ıçeren bu sayfalaı yıgını kaışısmda Prof Akur gal'ın aksıne ben boş veıemıyoıum Prof Akurgal'ın ken dısı dunyanın tadını çıkarabüır ama yazdıklan benım dunyamın tadını kaçırıyor Ustadın Batı'da ogrenım yapmak olanagını bulmasına neden yazdıklarından anlaşüıyor kı gunun modası Turk Tarıh Tezı'nı ıyı bellemesı (s 17) Berlın'e gıdınce de Kurfurstenddmm caddesınde kırmızı şaıap eşlıgınde Wı ener Schnıtzel yeyıp sıestaya çeküdıgını ügı ve gıpta ıle ogrenıyoruz (s 20) Prof Akurgal ıyı yemek yanında ıyı gı yınmeye de meraklı Ornegın Nazüerın unlu propaganda şefı Goebbels'le karşüaşmasından bellegınde kalan onemlı bu aynntı bu toplantıda herkesın frak gıymesı Ogıencılık yıllanndan kalan bu gıyım kuşam ve şekıl merab gıderek oldukça tatsız boyutlara vanyor Yme kendısınden dınlıyoruz Ogrencı olaıak guzel lazlar, yahşıklı delıkanlılar seçmem eleştırümıştu Yanıtı şudur Bır mağaza açsak muşterüerımızı seçeıken kılıksız ve çırkın ınsanlar mı yok1 Evrim TUBrTAK Populer Bıhm Yayuılan'run başvuru kıtaplıgı dızısuıden bu kıtap daha Bu yayınlar ıçuıde ük kez evrıme yer verüıyor Dunyanın, canlüann var oluşunun hâlâ duısel oykulerle anlatüması ıçın yogun bvc baskı altında tutulan çocuklar ve hatta yenşkuıler büunuı var oluşa nasü baktıgını, canlüann nasü gelıştıgını büırrun bu konuda ulaştıgı küometre taşlarınuı neler oldugunu ve bugunku bakışı, kolayca bu kıtaptan ogrenebüu:ler Evnmın ana unsurlanru orebüuler Içuıdekı konular Yaraülış oykulerı, Fosüler ve masallar, Tufan kurbanlan Jean Baptıste de Lamarck, B^ dızı felâket Duıozor çügınlıgı Charles Darvraı, Canlı kanıtlar, Hayvan ve bıtküeruı dagüımı, Fosü kanıtlar, Dunyanın yaşı, Yapay seçüun, Çeşıtlılık ve kalıtım, Yaşam mucadelesı, Dogal s e ç 111 m Uyum sağlamayı anlamak, Yenı turlerın oluşumu Yaşayan araturler, Fosü araturler, Sıçramalar ve boşluklar Ba samaklar ve dallar Gregor Mendel, DNA bümecesırun çozumu Molekuler kanıtlar Yaşamuı kokenı Büun ve ınanç, Yaşamuı taııhı Dunden bugune Dızuı Buyuk boy, 64 sayfa bol resımlı kalm kapaklı 2 müyonTL EVRIM 666/21