Katalog

daha eglencelı ve ılgmç hale getırmek ıçın yenı bır program gehştırdı "Physikus" egıtım programı (Wındows ve Mac'e uyumlu CDRom) Ogrencıler dunyanın kurtancısı olarak, merceklerı odaklamak, elektrık dıren cını hesaplamak ve agırlıkları denkleştırmek zorundalar Bunlan eksıksız olarak tamamladıklarmda uç transformator devreye gırıyor ve basınç topu ıçın gereklı ge rılımı saglıyor Çunku yerkure ancak bu topla harekete geçırılebılıyor Daha çetın problemler ıçın "Physikus" programında ayrıca yardımcı egıtım kıtapları da bulunmakta Programdakı bulmacaları zor bulanlara, fırma 3 boyutlu peyzaj programının macera turu olan "myst'ı onerıyor (www physikus de) Ortalama 7 den biiyük depremler yıllık 1943: YUzyılın en çok deprem yılı 1976: Çoğu Çln'de 295 bln Ç d depnm kurbanı 1986: En az deprem yılı 1999: 11 deprem Barkodlara alternatif çipler . DEPREMLER KAÇ MİLYON KURBAN DAHA ALACAK? Turkıye, Yunanıstan ve Tayvan'da arkası kesıkneyen depremler, 1999 yılında dunyanın şıddetle sarsıntılar yaşadıgı ızlenımını vermekte Oysa durum her zamankından daha sakındi Yalnızca sarsıntüar bu yü daha çok, yeı leşmelerın yogun oldugu bolgelerde yaşandı Tahmınlere gore 20 yy'da yaklaşık bır mılyon ınsan deprem nedenıyle hayatını kaybettı Golorado Unıversıtesı jeologlarından Roger Bilham gelecekte hızlı kentleşmeye bağh olarak mılyonlarca ınsanın hayatını kaybedecegını one surmekte Daha şımdıden 8 mılyon nufusu aşkın dev şehırler deprem bolgesmde yer almakta Bombay İstanbul, Cakarta Kalkuta, Karaçı, Lıma, Los Angeles Manüa, Meksıko Yenı Delhı Tahran ve Tokyo bırmcı derece deprem bolgesmde yer alan onemlı yerleşme merkezlerı Fraunhofer IZM Enstıtusu'nun uç endustrı fırmasıyla ortak olarak gehşürdıgı "Smart Labels" ekonomık etıketlerı yakında çızgılı barkodlann yerıru alacak Zar ıncelıgmdekı çipler kâgıdın ıçme yerleştırılebılecek şekılde tasarlanmış Smart Labels çıplerı uygulamaya sokuldugundd ornegın rnarket kasaları tamamen otomatıkleşmış olacak Çunku kasıyerler malların uzerındekı barkodları tarayıcıya tutmayacak Urun, 912 Kasım arasmda Munıh'tekı Producktronıca fuarında sergüendı Esrarengiz gezegen Pluton'un çok uzaklarında şımdıye dek büınmeyen bır gezegenın bulundugunu ıddıa eden Ingılız araştır macı John Murray, bu esrarengiz gokcısmının Jupıter buyuklugunde oldugunu tahmın etmekte Ancak gezegen bugune kadar hıç kımsenın dıkkaünı çekmemış Tahrnıne gore, Dunyamızın Guneş'e olan mesafesmden tam 32 000 kez daha uzakta bulunan bu gezegen, oldukça yavaş donuyor ve hıçbır şekılde ışık yansıtmadı gından da gorulemıyor Murray, gezegenı gozlemlerle degıl, mantık gucuyle keşfetmış Boylesme buyuk bır gokcısmının kutle çekım etkısıyle bellı kuyrukluyüdızlann yorungesı tespıt edılebılırdı Ama Murray bu dev cısmınm Guneş Sıstemındekı dokuz gezegenle baglantılı olmadıgını duşunuyor Çok uzun bır sure once kendı yıldızının yorungesınden çıkarak, adeta Guneş'e dogru hareket etmeye başlamış şempanzeler her "ha" sesı arasında bır kez soluk alıyordu bu olgudan yola çıkan Provine, ınsanlarm konu ş ab ılme yetenegı ılp .soluk alma şekıllerı arasında yakın bır ılışkı oldugunu ıddıa edıyor "Lınguıstık boyundan yukarısını konu alan bır büım dalıdır" dıye konuşan Provine, "Şımdı bız boyundan aşagısını mcelıyoruz" dıyor 4 ayak uze rınde yuruyen hayvanlar her adımda soluk alıp verıyor Oysa ınsanlar her solukta bırkaç adım atabüıyor veya her adımda bırkaç.soluk alabüıyor Provine gore ınsanlar konuşma yeteneklerını sahıp olduklan bu ozgurluk ve esneklıge borçlu yunun yukselmesıne, sağanak yagmurlara ve nehırlerın taşmasına neden oldu Kısa sure ıçınde kıyı bolgelen sular altında kalırken, adam boyu yuksekhgmdekı sular hyıdan 15 kılometre kadar ıçerılere kadar üerledı "Bu kıyılar bır zamanlar mangrov ormanlanyla kaphydı" dıye konuşan Gambrıdge Unıversıtesı'nden Kıyı Araştırma Urutesı uyesı Tom Spencer, "Eskıden mangrov agaçlan yaklaşmakta olan dalga enerjısını boşaltıyordu Bu agaçlar kıyılardakı gelgıt bolgelerınde yetıştıgı ıçın koklerı, sular çeküınce gerıde kalan çokuntulerı tutuyordu Dolayısıyla dalgaların ıç kısımlara ılerlemesme engel oluyordu Ayrıca ruzgârı da kesıyordu" dıyor Son 40 yılda Hındıstan mangrov ormanlarırun yansından fazlasını kaybettı Bunun en buyuk nedenı olarak kıyı bolgelerınde sayüan her geçen gun bıraz daha artan karıdes çıftlıklerı gosterüıyor Kıyı bolgelerınde fırtına va dalgaların yol açtıgı yıkımların arrması uzerıne Hındıstan Yuksek Mahkemesı buyuk karıdes çıftlıklerının kapanması yolunda karar aldı Ancak karar, karıdes uretıcılermın boykotu karşısında uygulanamıyor Doğal olmayan felaket Geçen hafta sonu Hındıstan'ın dogu kıyılannı etkıleyen kasırga bınlerce kışırun olumune yol açtı Kıyı cografyacılarına gore, mangrov (tropıkal kuşaktakı kıyı ve bataklıklarda yetışen bır bıtkı cınsıRhızophora mangle) ormanları, karıdes çıftlıklerıne yer açmak ıçın yok edümeseydı bu kadar çok ınsan yaşamını yıtırmezdi Bengal Korfezı'nden kıydara vuran sıklon kıyı yerleşım bolgesı Orıssa'yı yerle brr ettı Ilk gelen haberlere gore, hızı saatte 300 kdometreyı bulan ruzgâr denız su Saç bağışı Çok yakında saçlan gur olanlar tepesı açüan arkadaşlanna saç folıkulu bagışında bulunabılecekler Şu anda folıkul nakL, kışınm saçlı kısımlanndan, kellık belırtılerı başlayan kısımlanna dogru yapılmaktadır, çunku yabancılardan alnınan fohkulun vucut tarafından reddedılecegı duşunulmektedır Ancak Durham Unıversıtesı'nden Colin Jahoda başkanlıgındakı araştırma ekıbı, folıkulun bır kısmını naklederek doku reddı olasıhgını ortadan kaldınyor. Araştırma ekıbı, Jahoda'nın kafa derısınden çıkarttıklan uzen saçlı derı parçasından ayıkladıkları folıkul parçasını, yıne aynı ekıpten başka bır araştırmacının koluna naklettıler 5 hafta sonra Jahoda'nın saçlarından bırı araştırmacının kolunda buyumeye başladı Jahoda'ya gore folıkulun reddedılmemesının nedenı, folıkulun tatamının nakledılmemesınde yatıyor Şımdı, tum ekıp saçın gelışımını ızlıyor 661/7 Bak şu konuşana Konuşma yetenegımızın beynımızden çok ayakla rımızla ılgüı oldugu ortaya çıktı Bıyologlara gore ayaklanmızın uzerıne dıkılmeseydık karmaşık seslerı çıkartmak ıçm gereklı olan soluk alma esneklıgını kazanamazdık Maryland Unıversıtesı'nden Robert Provine, 4 yıl once, şempanzeler ıle ınsanların gulme şekülerını ınceledı Insanlar bır solukta "ha, ha, ha" sesı çıkartırken Sayfa haberleri: Nılgun Ozbaşaran Dede