Katalog

Uzaydan haberler E kım ayı denızden ılk tıcarı uydu dtılışına Jupıtpr ın uy lusu lo ya en yakmdan bakısımıza ve Rus Proton rokp tmm yenı bır başdrısızhğına sahne oldu Ayın kayrîadp ğer uzay habeılen şoyle 10 Ekim: Taııhtp bır denız platfonnundan ük tıcarı uy du atılışı Pasıfık okyanusunda gerçekleştı Boeıng ın onculu gunde uluslararası bır konsorsıyum olan Sea Launch (Denız den Fırlatma) grubu ekvatora getırdıklen eskı bır petrol son dd] platfoımundan DırecTV İR yayın uydusunu yorungeye fır ldttı Amerıkalı Boeıng ın yanı sıra Rus Norveç ve Ukrayna şıı ketlerınm kaüldıgı Sea Launch 2003 yüına dek 19 uydu atmayı planlıyor Ekvator çızgısmın ustu fızık yasalan geregı uzaya bır cısım atmak ıçın harcanması gereken enerjı açısından en uy gun yeı 11 Ekim: ABDnın Galıleo uzay aracı Jupıterın ılgınç uydulanndan Io nun en yakınınddn uçan sonda olmayı başardı Bılınen en volkanık gokcısmı olan lo Jupıteı e en yakın uydu ve dev gezegenm tehlıkelı radyasyon alanının ıçınde Yuksek rad yasyon duzeyı yakın uçuşa az bıı sure kala Galıleo nun kımı sıs temlerınde sorunlaıa yol açtıysa dd NASA muhendıslerı aracı tekıar gozlem yapabılıı halp getırprek bılgısayar komutlarını Zdmdnında gondermeyı bd^aıdılar Uzay aracı Io nun şımdıye dek çekılmış en ıyı goruntulerını gonderdı Uydunun bundan oncekı en yuksek çozunurluktekı gonintulerı 1979 da Voyager taraftndan çekümı^tı Galıleo nun 671 km uzaklıktan çektığı re sımde Pıllan yanatdagından kaynaklanan yenı lav akıntılan go ruluyor Bu alan evrende bılınen en sıcak lav uşkırmasını kap samakta 26 Kasımda Io nun daha da yakmından (300 km TIP safeden) geçmesı beklenen Galıleo 18 Ekım 1989 da uzay me kıgı Atlantıs ten fırldtılınış ve antenlerıyle ılgılı bır dızı sorun ya şadığı mareralı bu yolculuktan sonra 7 Aıalık 199Ste Jupıter yorunge'îine gırmıştı Aracın gorevmı Ocak ayında bıtırmesı planlaruyor NASA Io yakuundakı radyasyon duzeyının sondayı bozma olasılıgıru goz onune aldrak bu uydunun gozlenmesı ıçın Galıleo nun emeklıye ayrılrrıasmd yakın tarıhler belırlernış 14 Ekim: l^ın Teyyuan Fırlatma Meıkezmden Çeny ]eng (Uzun Yuruyuş) 4B turu bır roketle ıkı Brezüya uydusunu yorungeye oturttu ÇınBrezüya ortak yapımı CBERS 1 yer kay naklan goruntuleme uydusunda bır sorun yok ama Bıezüyalı ların kuçuk deneysel SACI 1 uydusu atüıştan bır sure sonıa yeı ıstasyonuyla baglantıyı kaybettı 21 Ekim: Ru&ya nın Kazakıstandakı Baykonut ussunden Ekspress Al adındala bu üeüşım uydusunu yorungeye oturtma gırışımı uyduyu taşıyan Proton K loketmrn ıkıncı a^dinasında uçuşun başlangıcından 3 dakıka 40 sanıye sonra meyddna ge len bır anza sonucu" başansızlıkla sonuçlandı Roketın enkazı nın Atasu kentının kuzeydogusunda ıssız bır alana duştuğu ve can kaybına yolaçmadıgı bıldırıldı Aynı turden bu roket 5 Temmuzda da patlamış ve zehırh yakıtları da ıçeren enkaz bır koyun ustune yagmıştı Kazakıstan bu olay uzerıne Bayko nurdan tum fırldtmalan yasaklamış ve ancak üa ay sonra Rus yanın ozur dılemesı ve tazmınat ve kıra boıçlannı odemeye soz veımesı U7erıne yasagı kaldırmıştı Sovyet donemındekı çevre katlıamını unutmayan Kazak halkı Baykonur konusunda kaygılı En geç Ocak ayında Ruslarca urlatılması ongorulen Zvezda adlı modulun Uluslararası Uzay Istasyonu na eklenme sırun de kaza nederuyle gecıkecegı sarulıyor Hazırlayan Cem Say Gribe karşı 2 yeni ilaç er yü havalann soğumasıyla bırhkte ortaya çıkan grıp salgını mılyonlarca kışıyı yatağa ıbaglarken bınlerce kışmın hayatını kay r. betmesme sebep olmakta Vırus yoluyla bulaşan bu hastalık her ne kadar aşıyla onlenebüıyorsd da her bunyervm grıp aşısına olumlu cevap vermedığı de bır gerçek Çok yakında pıyasaya surulmesı planlanan üa grıp ılacı şıddeth soğuk algınlıgına ve grıbe yakalanan hastaları hıçbır yan etkıye sebep vermeden etlalı bır bıçımde tedavı ederek rahatlatacak Roche fırması tarafmdan uretüen Tamiflu adındakı grıp ıla cı Avrupa dakı eczacüara dagıtılırken ıkıncı bır üaç da Ingüız Glaxo VVellcome fırması tara&ndan pıya saya suruldu Her ıkı fırmarun verdıgı bılgıye gore üaçlar gnbın pandemık olarak yayılmasına sebep veren A turu ve yalnızca bolgesel oldrak etkısını gostererek daha hafıf grıbe neden olan B turu vıruslere karşı etlolı Nprrnal olarak grıp vvrusunun yayılması olduk ça suratlı bır bıçunde gerçekleşmekte Vırus ılk olarak boğaz bolgesmdekı hucrelere yerleşır ve hızla çogalmaya devam ederek yakındakı hucrelere bulaşır Vırusun vucuda gırmesınden 18 72 saat sonra ılk semptomlar da ortaya çıkmaya başlar Relenza (Glaxo VVellcpme) ılacındakı Zanamıvır ve Tamiflu dakı GS 4104 maddesı aynı şekılde etkı gostermekte Her ıkı üaç da hucrelere yerleşen vıruslerın dağılmasıru onleyerek adeta bır cüdet gıbı yapışıp kalmasını saghyoı 80 lı yülarda grıp vırusu uzerıne araştırma yapan Avusturyalı bılırn adamları o zaman lar vırusun çoğalmasmddn çok ortaya çıkan vıruslerın neden daha oncekılenne benzemedık leı mı anlamaya çalışmışlardı Çurıku vıruslerın suratlı bu şehlde degışmesı her yıl yenı bır 661/2 gııp aşısrnın gelıştırümesı demektı Yenı bır aşının gelıştırılmesı kontrol edümesı ve pıyasaya surulmesı neredeyse uç ay surmekte Ve bu zaman zarfmdd salgın hızla yayılmaya devam ederek bınlerce kışıye bulaşmış olur Peşpeşe yapılan denemeler sonucunda her ıkı ılacın da aynı etkıyı gosterdığı anlaşıldı Dığer üaçlarla tedavı edılen grıp hastalaruıda alti gun devam eden semptomlar Tamıflu veya Relenza üe dort gunde tamamen ortadan kalkmışü Ayrıca eklem ve baş ağnları Placebo grubunun denek hastalaruıa gore %40 oranında daha az hısseddmekteydı Gıdead firması Relenza grıp ılacuıı tablet olarak uretmeye karar verdıyse de üaç dedıgımız haftalarda Almanya dakı eczanelerde toz haluıde satışa sunulmaya başlan± (58 19 DM) Toz şeklrndekı Relenza astım hastalarrrıın kullandıkları nefes açıcı enhalasyon aletıne benzer plastık brr muhafaza ıçınde satılmakta Roche sozcusu bogazları agrıyan grıp hastalarının bu aletı kullanırken başlangıçta zorldnabüeceklerını ve tıpkı astım hastaları gıbı h s a bır alıştırma devresmı atlatma Relenza, grip viruiünü nasıl etkislz hale getlrlyor? 1 Crip vlriiıltri enftkslyon yoluyla nefes yollanna ulaşıriar 2 Burada hemaglutinln yar dımıyla tüküıiik beıl hucrtltrtnt leflrier 3 Vktltler foğalmak Ifln hücrc/cnbn yararianıriar 4 Rtlnua virüiün hücrtden fikmaum sağlayan Neuromhtldaie enılminl etkiılz hale gelMrler Vlrtls bundan böyle dlğet hücnlert bu ları gerekebüecegrnı dıkkat çekmekte Tabu yenı üaçlarda zaman faktoru de çok onemlı Ne kadar erken aunırsa o kadar etküı oluyorlar Çunkugııbınuçuncugununden ıtıbaren müyarları bulan vuusle re karşı ne tablet ne de pudra şeklınde üaç etküı olmuyor Amerıkan "Wall Street Journal dergısınde yayımlanan bır habere gore ıkı ılaç fır ması da yenı daçlann fırmalarına bu" mılyar Marklık ek kulfet getrrdıgmı bu açığı kapatmak ıçın de buyuk bır reklam kam panyası bdşlatmaya duşundugunu büdırmış Geçen kış aylarında yalnızca Almanya dakı ıkı mılyon kışı grıbe yakalanmış 40 000 kışı de hastanelerde tedavı gormuştu Berlm'dekı RobertKoch Enstıtusu bu yüda grıp tedavısı ıçın yapüan harcamaların yüda 1 3 müyar Mark cıvarında olduğunu tahmın etmekte