Katalog

. . • , ' < ' • Quagga"ların yeniden doğuşu Soyu tükenmiş bir zebra türü olan i quagga tekrar " yaşatılmaya çalışılıyor. ir zamanlar büyük sürüler halınde, Güney Afrika'daki Tafelberg gölgelıklerınde ve Hint Okyanusu sahillerinde yaşa|rılannı sürdüren quagga'lar hakkmda bilinen tek şey, bunlann tehlike anında "kuaça ça" diye bagırmalarıydı. Bu zebra türunün soyu uzun yıllar önce tükenmiş oldugundan, hakkmda pek fazla bilgı bulunmamakta. B Kahverenginde, üzerinde seyrek çizgılerı bulunan bu kuçuk atlar, vahşice ortadan kaldırümış. 1652 yılında Güney Afrika'da Hollandalı 'çiftçiler1, koyun ve keçilere otlak alanlan kazanmak için, quagga eti yiyerek yaşamışlar. Son quagga ise, 12 Agustos 1883 yılında, Amsterdam hayvanat bahçesındeölmüş. . • .. . V Bu olayı bir cmayet olarak degerlendiren, Kap şehri müze yönetıcısı Reinhold Rau (66), quaggaları tekrar yaşama döndürmek ıçm kolları sıvamış. Rau tesadüf eseri, soyları tü Daba önce yakalanıp İçi doldurulmuş bir quagga ve bu hayvanı tanıtanbllim adamı Rau kenmiş quaggalara ait genleri nerede • ".'..""" '" ••'.'• '• tanesi, Güney Afrika'daki müzede. Bugün quaggalann en . ' . " ,; • .' rruşlar ve bugün hâlâ yaşamakta olan zebraların bir alt tübulabilecegini keşfettıkten onbir yıl sonra, şu açıklamayı rüydüler. yogun oldugu ülke Almanya'dır. Alman muzelerınde tam 9 yapmakta: "Her gun yeni bir quagga dogabilır". Belkı de Siyah beyaz çizgili olan zebralar, yülarca kahverentane içleri doldurulmuş guagga var, Maınz Doğa Tarihi şu anda dogmuştur büe. Çünkü geçen Ekim ayının on gi türlerin bulundugu komşu bölgelerde otladılar ve buMüzesi'nde ise üç kişilık bir quagga ailesi büe mevcut. uçunde, Tkfelberg eteklerinde bir aygır dünyaya geldi. yuk bir olasüıkla da melezleştüer. Rau'nun burdan çıkarRau'ya göre, Etienne bu örneklerden en az ikisıyle karşıAnne ve babası step zebrası olan 'Etienne1, onlardan farkdıgı netıceye göre, diger soyları tükenmiş hayvanlarm aklaşürılabilıyor. lı bir görünümde. Ön ve arka ayaklan beyaz olan bu yavsine, quaggalar dogal ayıklanma süreciyle zebralardan Rau yıllar önce Kap şehrinde ve Maınz'ta bulunan, ru at, kahverengı sırtı üzerinde çok seyrek çizgiler taşıtekrar kazanılabüırdı. "Ouagga uretım projesı" için buldutabaklanmış quagga ve step zebralarırun, protoplazma makta. Yoksa bir quagga mı? gu ortak araştırmacüarla, 2500 yabani step zebrası (koyu hücreleri arasında hıçbir fark görememişlerdi. Hatta incerenkli olanlar) üzerinde ıncelemeler yaparak bunlarm lenen proteinler büe aynıydı. Bu sonuçlardan sonra uzun Bugüne kadar korunagelen, içleri doldurulmuş çeiçinden bazüannı uretım programı içm ayırdı. Projenın şu süredir çözülemeyen bir konu da böylece aydınlanmış şitli renklerdekı 23 quagga örnegi, bu hayvanlarm dış göanda 57 tane zebrası var. Kasırn ve Şubat ayları arasında oluyordu. Ouaggalar hıçbir zaman ayrı bir tur oluşturmarunuşlerı hakkında bir fikir verıyor. Bunlardan yalnızca bir her yıl ortalama olarak 6 tay dünyaya gelıyor. Her yenı dogan tay, araştırmacüar için yeru bir heyecan yaratmakta. Yeni dogan tay hâlâ zebra mı, yoksa quagga mı? Şayet projeye yeterlı fınansman bulabüirse, Rau üretimi hızlandırmaya çalışacak. Anne hayvan • lar tekrar döllenene kadar, eşek, at veya zebralar kiralık anne olarak yavruları taşıyacaklar. Gerçek bir quagga dogdugu zaman ise, bunu hemen klonlayıp bir süru elde etme düşüncesınde. Ancak bazı eleştirmenler, quagga uretımine şüpheyle bakıyorlar. Çünku sonuçta ortaya çü<acak olan zebra yıne bir müze hayvanı üe aynı olacagından buna "guagga" demenin ne kadar dogru olabilecegini sormaktalar. Çunkü guagga dış görünümünden başka özelliklere de sahip olabüır ve hiç kımse bunu açıklayamayacaktır. Rau ve çalışma arkadaşları pragmaük bir formülde birleşmişler: "Ouagga gibi görünen, quaggadır". Eleştırmenlere gore, Tafelberg'te dünyaya gelen Etienne adındaki tay, bazı hatalı lekeleriyle bu tanımlamaya uygun düşmekte. Nilgün Özbaşaran Dede ;:'•••• :\'•''••, Kaynak, sp. 49/98.