Katalog

Atlantis, Troya ve gerçekler Efsane kentin Troya'da araştınlması (bkn. orta sayfa)) konusunda Prof. Dr. İlhan Kayan'm gorüşlerini yayımlıyoruz. A lmanya nın Tubıngen Unıversıtesı nden arkeolojı profesoru Dr Manfred Korfmann başkanlıgın da bır bılım heyetı 1982 yılında Troya yakınındakı Beşiktepe de bdşladıkları arkeolojık araştnma ve kazılan 1988 yılında asıl Troya arkeolojık alanma kaydırdılar Kultur Bakanlıgımızın her yıl yenılenen ızınlenyle surduru len bu çalışmalar zaman ıçınde çok buyudu 15 kadar ul keden degışık uzmanlık alanlanndan 100 u aşkın bılım adamının katıldıgı uluslararası en yenı araştırma yontem lerının uygulandıgı buyuk bır proje ozellıgmı kazandı Bu buyuk proje başta Daımler Benz (Mercedes) olmak uzere çeşıtlı yabancı kurum kuruluş ve kışılerce desteklenıyor Ayrıca çalışmaları desteklemek ısteyenlerın katkılarını degerlendırmek uzere Troya yı Sevenler Dernegı gıbı bır gonulluler kuruluşu oluşturuldu Ayrıca bırçok yaban cı unıversıteden bılım adamlan kendı uzmanlık alanların da yan projelerle kendı paralarıyla bu çalışmalara katıl makta kdtılım ıçın çok buyuk bır ıstek gostermekte Bu kı şı ve kuruluşldrm çabalarıyla Troya OTICP bır Milli Park, sonra da geçtıgımız ay "Dtinya Kultur Mirası" statusu ne dlındı sındaküerle bırlıkte 250'yı buldu Bunlar çogu 20 m derı ne kadar ınılen (en derın MTA sondajımız 75 m) çamur orneklerı alınan sondajlardır Saglanan orneklerm çeşıtlı yontemlerle ıncelenmesı ıle bunlarm ne tur fızıksel çevre lerde (ornegın denız kıyı bataklık kumul akarsu taşkını gıbı) bırıktüderı belırlenmekte hem dıkey dogrultuda hem yatay duzlemde hem de tarıhlendırme yontemlerı sayesınde (radyokarbon 14 optık lomınesans gıbı yurtdı şında yapılan analızlerle) zaman ıçınde çevrenın nasıl de gıştıgı bu yolla ovanın gunumuzden 6000 5000 yıl kadar once butunuyle denızle kaplı oldugu sonra Karamende res ırmagı ve kollarının getırdıgı çamurlarla nasıl doldugu kıyının ne zaman nerede bulundugu belırlendı Bu konu dakı sonuçlarımız Troya kazılarının her yıl duzenlı olarak yayınlanan "Studia Troica" adlı çok kalıtelı kıtaplarında cak konunun ıkmcı boyutu cografl çevre ve bunda meydana gelen degışmelerdır Troya çevresındekı yuzlerce sondajda yenn alünda batık bır kent bulunduguna daır en kuçuk bır buluntuya rastlanmadı Buna karşıhk bugunku ovanın yerınde tam tersıne bu bolgeran ıskânından once denız bulunmaktaydı Bundan daha eskıye gıdılırse 30 m aşagıda 50 m ye kadar bır akarsu ıle derınce yarılmış anzalı bır eskı yuzey şeklı bu lunmaktadır Denızın (korfezın) aluvyonlarla dolarak ova ya donuşmesı ıse burada ınsanlar yaşarken gerçekleşmış bır oluşumdur Bu donemler sır degıldır Dr Zangger Atlantis ın çok gelışmış bır medenıyete sahıp bulundugunu kentin kanallarla çevresıne denıze baglı oldugunu duşunuyor Bunun bu bolgenın cografı ozellıklerı ıçınde mumkun olamayacagı bılımsel kanıtla rıyla yazılarımda ortaya konuldu Dr Zangger yazılarında benım yayınlarıma degınmekten ozellıkle kaçınıyor Çunku O na karşı şu anda en guçlu dehller benım araştırmalarımın sonuçlarıdır Ken Büyük ilginin kaynağı Troya nın bu kadar buyuk ılgı gormesmın nedenı gunumuzden 3250 yıl kadar once oldugu varsayüan efsa nevı "Troya Savaşları"nm unlu şaır Homeros taraün dan Ilıada destanında anlatılmasıdır Bu eser Avrupa kulturunun en eskı yazılı kaynaklarından bırı olmuş butun tarıh çagları boyunca okunmuş okutulmuş ve ezberlen mıştır Geçen yuzyılın sonlarında Schliemaıuı tarafından yerının belırlenmesı ve kazılması ıle daha onemlısı bulu nan hazınenın kaçırılmasıyla Troya nın unu farklı bır boyut kazandı Cumhurıyet sonrasında 1930 lu yıllarda Amerı kalı bılım adamlarının yaptıkları kazılarda Troya araştırma lan daha bılımsel bır nıtelık aldı ancak o tarıhlerden son ra Troya araştırma ve kazılara kapalı tutuldu Bununla bırlıkte toplanan bılımsel verılprın dpgerlendırümesıne Batı unıversıtelerınde hıç ara verılmedı Bizim 1975 de başlayan araştırmalanmız bu de vam eden çalışmalara yerbılımlerı konularmda katkı ama cıyla yapıldı O tarıhlerde Turk ve Amerıkalı hocalarımla bırlıkte o 'zamankı adıyla Maden Tetkık ve Arama Enstıtu su nun destegı ıle Troya yı çevreleyen ovada 7 sondaj yap tık Bunlardan saglanan bılgılerle ovanın jeomorfolojık ge lışımını belırlemeye bununla Troya gıbı çok eskı bır kerı tın çevresınde meydana gelen dogal degışmelerı ve bu degışmelerın kentin gelışımı uzerıne etkılermı aydınlat maya çahştık Çalışmalaıımızın sonuçları başta Scıence dergısı olmak uzere çeşıtlı yerlerde yayınlandı 1983 yılında Prof. Korfmann başkanlıgındakı yenı çalışmalar başladıgında Troya ekobıne davet edıldım Sag lanan bılımsel draştırmd olandkları ıle o tarıhten berı ke sıntısız her yıl yaz aylarında bu alanda çahşmalarımı sur duruyorum Bır cografyacı olarak (Uzmanlık alanım yeryu zu şekülerını ınceleyen jeomorfoloji'dır) yapmaya çalış tıgım şey Troya yı çevreleyen aluvyal duzluklerm oluşum ve gelışımını belırlemek ve bunu Troya nın kultur katman lan üe ılışkılendırmektır (Bu konu son yülarda jeoarkeolojl adıyla yenı bır bılım alanı olarak gelışme goster mektedır) bunun ıçın ovada sondajlar yapmaktayım Sondajlannuzın sayısı Beşiktepe ve Troya batı Korfmann, Troya 'dakl kazılarda yayınlanıyor Der Spıegelde konu edılen Dr Eberhard Zangger, 1992 yılından berı yayınladıgı kıtap makale ve gaze te yazılanyla konuya başka bır yonden yaklaşıyor ve po puler bır yazar olarak tanınıyor Ancak ortaya koydugu duşunceler bır bılımsel araştırmaya ddydnmamakta Te orısının dayanagı başta Platon olmak uzere antık kay ndkkrda anlatılan efsanelerdır Platon un yazdıklarındakı mekdn tasvırlerını bugunun cografyasında degışık alanla ra yakıştıranlar olmuş bu konuda bırçok yayın yapılmıştır Ornegın bunlardan sonuncusu olarak Atlantis şu sıralar da bır Ingüız arkeolog tarafından Manısa yakınında aran maktadır Bızı de ekıbıne almak ısteyen bu kışı Peter James, şımdıden bır kıtap yayınladı Bronz Çagının en unlu kentlerınden Troya Home ros un yazdıklarından hareketle bulundu Şımdı gerıye bı lınmeyen Atlantis kaldı Bunu da Platon un yazdıkların dan yararlanarak bulma duşuncesı son yülarda ılgı goru yor Bu konunun ıkı boyutu var Bunlardan bırı ışın efsanevimitolojik boyutudur Bu benım uzmanlık alanımın dışındadır dısı Troya çevresınde daha çok u/aktan algılama (Remote Sensıng) teknıklen ıle araştırma yapmak ıstıyor Ancak belırttıgım gıbı 250 kadar sondajla dolaylı degü dog rudan bu alanda yeraltını ustelık gelışme evrelerını açık layabılecek yeterlılıkte bılmekteyız Bir anlamda, rönt geni çekilmek istenen yeri biz delip dogrudan bakmıç ve gontıüş, örneklerini almış ve incelemiş bulunuyoruz. Dunyada eşı olmadıgı bıldınlen helıkop terle yapılacak anomalı saptamaları yoluyla ornegın bugunku yuzey altındakı eskı akarsu yatakları belırlenebılır Korkanm Dr Zangger bunları Atlantis ın kanal lan olarak sunacaktır Remote Sensıng teknıklerının uy gulanması degıl ama verüennın kullanüması bızım bılım alanımıza gırdıgı ıçın konunun ydbdncısı degılız Bunlar gunumuzun olagan araştırma yontemlerıdır Troya da buna benzer yontemler daha yakından yerden senelerdır uygulanmaktadır Jeofızık yontemlerle Troya nın Helenıstık ve Roma donemlerıne aıt yeraltındakı kent planı çıkarıl mış ve bu bügıler ılgüı ekıplerm araştırma sonuçlan olara Studia Troica da yayınlandı Prof. Dr İlhan Kayan 618/11