Katalog

ra pıhtı kdlıntıkrı dışarı çekılebüıyor Bu yontem ozellık le ılaçla veya klasık yontemlerle başan saglayanamayan duiumlarda kullanılacak Essen Unıversıte Kknıgınde (Almanya) bu tedavı şekh şımdıye dek on hasta uzerın dc uygulanmış Tedavıden bırkaç hafta sonra yapüan kontrollerde açılan damarlarda kesınlıkle yenı tıkanık hklann oluşmadıgı gorulmuş TIFÜS HASTALIĞININ GIZLERİ Tıfus pek çok ınsanın olumune yol açmış tarıhın en zarar verıcı hastalıklanndan bırı Mdyonlarca kurban arasında 1941 yüında Madrıd Ispanya'da olen bır hşının olumu en azından boş yere olmadı Bu hastadan yalıtılan tıfus mıkrobu turu nckcttsıa provvazeku sayesınde sonunda hastalıga ılışkm gızler çozuldu Nature dergısınde yayımldnan araştırrnalarında Uppsala Unıversıtesı nden Charles G.Kurland ve arkadaş lan R.Provrazekiı nın Madrıd E turunun tum genetık kopyasını yanı gen yapısıru açıklıyorldr llgınç olan bu or garuzmanın atalarından bırının daha yuksek yaşam bıçırnlerının küıt noktası oluşudur Dıger bır deyışle nckettsı lar olmasaydı, bızler de olmazdık Tıfıısun gen yapısının saptanması, bu hastalıga karşı yenı ılaçların gelıştırılebılecegı anlamına geüyor Ote yandan uzak akrabası Escherıchıa colı'run yalnızca dortte bırı buyuklugunde, 1111 523 adet DNA bazçıfu nukleotıdınden oluşan genomun oldukça kuçuk oluşu da ılgı çekıcı bır nokta Genomun bu denlı kuçuk oluşunu anlamdk pek de zor degıl Vırusler gıbı bu bakterüer de yerleştıklerı hucrenm dışına yayılamıyorlar ve yerleştıklerı hucre lerın hammaddelennden yararlandıkları ıçın bazı genlere sahıp degüler R.Prowazekii'de, ornegın proteınlerın yapı taşlarını oluşturan amınoasıtlerı uretmeye yarayan gereklı enzımler ya da kendı DNA'larını çoğaltacak ya da onaracak nukleotıdler bulunrnuyor Dolayısıyla da bu bakten sureklı olarak boyut kuçultuyor Çogu bakterı DNA'sından yararlanmayı bılır ve yalnızca %910 kadan dokuntuden' oluşur Bu oran R.Proeazekil'de daha da kuçuk dortte bır kadardır Ote yandan bakten ıçengı goz onune ahndıgmda, daha da ılgmç noktalarla karşüaşılır Insandan rrukroplara kadar her tur canlıda bulunan bır bıyokımyasal sureç olan aneorobık glıkolız nedenıyle organızmalar oksıjensız ortamlarda, ghkozu sındırerek soluyamazlar yanı, besınlerdekı enerjıyı açıga çıkararak enerjı açısından zengın bır bıleşık olan ATP'ye donuşturemezler Bu ancak, bır dızı aerobık solunum genı sayesınde olur Boylehkle karbon hıdratlardan açıga çıkan enerjı ATP'ye donuşturulur R Prowazekıı kendısı yapabüecek yetenekte olsa da hucrenın ATP deposunu kullanarak hucrenın yaşamını emer Belkı de bu asalak ancak mısafır oldugu hucrenınkını tukettıkten sonra ancak mısafır oldugu hucrenınkını tukettıkten sonra ancak kendı ATP'sını uretmektedır Baktenler temelde, protoplazma paketlerıdır Gen yapısıru oluşturan DNA dıger hucre etkmlıklermden belırgın bıçımde ayrümış halde bulunmaz Insan bedenını oluşturanlar gıbı daha buyuk hucreler, organel adı verüen hucre ıçı bolmelere sahıptır DNA bır zarla kaplı çekırdekle sınırlıdır Bu tur hucrelere, eukaryotık hucre adı verı lır Son derece ılkel ve tek hucrelı eukaryotlarda mıtokondrıyalar bulunur Bunlann amacı aerobık solunumu saglarııak olup, hucre DNA sı htlesınm yanı sıra kendılerıne aıt DNA'lara sahıptırler Bu DNA'lardd ydlnızca aerobık so lunum ıçın gereken enzımlerı uretmeye yarayan genler bulunur Her ne kadar büınen tum mıtokondrıydl genomlar R Provvazeku'nınden kuçukse de mıtokondrıya genomu ıle rıckettsıa genomu arasındakı benzerlık yalnızca ışlev sel degüdır Massachusetts Unıversıtesı'nden Lynn Margulıs'e gore eukaryotık hucre farklı organızmaların gevşek toplulugu olarak ortaya çıktı ve enfeksıyon, her ortağın ortak yaşama katkıda bulundugu bır sımbıyoza donuştu Zaman ıçınde asaldkld ev sahıbı oylesme bu bırıne karıştı ka bırbırlerınden ayırt edılmelerı son derece zorlaştı Acaba mıtokondrıyarun rıckettsıa benzerı atalan ılkel eukaryotık hucrenın yaşamına ne gıbı bır katkıda bu lundular' Bunun yanıtı anaerobık solunumdan çok daha etkılı olan aerobık solunumdur Atmosferde olçulebüır mıktarlarda oksıjenın ortaya çıkmasının, eukaryotık hucrelerm ortaya çıkmasına denk gelmesı bır rastlantı olmayabılır O halde oksıjenı ureten ne oldu? Bunun yanıtı da, fotosentezın yan urunu olarak oksıjen ureten bıtküerdır Bu kloroplast adı venlen bır başka organeun becerısıdır Bu kloroplastlar da, gunumuz sıyanobekterılerı ya da 'mavı yeşü algılannın dkrabaları olan bagımsız bırımler olarak ortaya çıktılar Eukdryotık hucrelerm ortaya çıkması evrunde hayvanlar bıtküer, mantarlar ve tekhucrelı yaratüdar dızısıyle sonuçlanan çok onemlı bu: gelışmeye yol açmıştır Feza Akça Kaynak N N Servıce nm çözulebılmesı ıçın uç kılo boyaya üa küo sodyumdıtıyonıt harcanmaktadır Işte bu kımyasal maddeden arta kalan yan oluşumlar çevreye onemlı olçude zarar ver mekteymış Oysa Ingüızlerın araştırmdlarına gore koklen Ortacag'a kadar ınen bır boyarnd tekrugı çevreyı etk lemıyor O zamankı kumaş boyacıları yabanı ındıgo yaprdklarını genış kaplarda nemlendırerek ezıyorlardı Indıgo boyası, bu ışlem sırasında oluşan Clostndıum adlı bır bakten turu tarafından çozuluyordu Tabıı boyacüar o zamanlar bu bakteruırn bu ışlemı yerıne getırdıgını bümıyorlardı lngılız büım adamlan uretıcılere aynı ışlemı modern teknıklerle uygulamayı onererek dogal çevreye duyarlı olmalan ıçın çagrıda bulunuyorlar tere'dekı Center for Hazard1 adlı kurum ve Leıces ter Unıver sıtesı'ndekı büım adamlannca gerçekleştırılmış Colın Fuller başkanlıgındakı bır ekıp çalışmalan sırasında, tam 171 futbol ^karşılaşmasının vıdeo çekımlerını ızlemışler Tahmuı edüemn aksuıe yararlanmalarm sadece uçte bırırun karşı takımın faul atışlan üe meydana geldıgı, tum dıger 'kazalaruı' ıse norrnal vuruşlar sırasmda ortaya çıktıgı gorulmuş Sadece Ingüız futbol takmüannda meydana gelen sakat lanmalar endustrı alanında gorulen ış kazalan üe karşüaştınldıgmda ortaya büun adamlan tdrdfuıddn dsld kabul edüemeyecek kadar buyuk bır rızıko oluşturuyor Profesyonel futbol pıyasasındakı ış kazalan endustrı alanına gore bm kat daha fazla 617/7 Kaliforniya'daki dev ağaçların gizemi Arnerıka'nın Kalıfor nıya ve Oregon eya letlerındekı sekoya agaçlan 100 metre den daha fazla uzayarak, 4000 yü yaşayabılıyorlar Amerıkalı bıtkı uzmanı Tood Dawson, Kalıfornı ya'da yetışen sekoyanın dunyadakı en uzun agaç turu olmasının sebebını pasıfik uzerınden gelen sıs bulutlarıyla baglantüı oldugunu soylemek te Sıs bulutlarından agaçlann yapraklan na ve dallan uzerıne duşen su damlaları sıslı bır gecede or mandakı topraklara guçlu bır yagmurun getırdığı suyu sagla yabıhyorlar Daw son un hesaplarma gore sekoya agaçları bu sıs bulutlan saye sınde bır yü ıçınde ormana duşen yağ mur mıktannın yarısı kadar su uretıyorlar Dawson bu araşürmanın sonunda ekologlarca geçerlı sayılan bır dogmayı da çurutmuş Ekologlara gore bıtküer sadece su tuketıyorlardı oysa bu dev sekoyalar bulunduklan or manlardakı bıtkılere büe su saglayabüıyorlar Çevreye duyarlı 'denim' mavisi Moda tanhınde onernlı bır yerı olan blucın çok uzun bır geçmışe sahıp Ozellıkle 68'lı yülarda gençler tarafından yaşlüann süacı ve ' resmı' kıyafetlerıne karşı bır tur başkaldırı alternatıfı olarak kullanılan bu gıysı tu ru bugun tum dunyada her yaş grubundan ınsanlar ta rafından sevılerek gıyümekte Ne var kı Ingıltere'de bazı bılım adamları (Unıversıty of Readıng), blucınlerın çevreye zarar verdıklenru savunmakta Halen blucınlerde kullanılan denım mavısı boya En tehlikeli meslek: Futbol Futbolcuların bır maçta sdkdtlanma olasılüdan, yuzde 12 olardk hesaplanmış Her uç futbolcudan bırı tum sezon boyunca en azından bır kez cıddı olarak sakatlanardk futbola bır sure ara vermek zorunda kahyor Futbol kazalan üe ügüı bu araştırma IngüSayfa haberlerı Nılgun Ozbaşaran Dede