Katalog

Hiperaktifler, özdenetim Yeni bir teoriye göre dikkat eksikliği hiperaktivite hostalığı çocuğun özdenetim yeteneğinin zayıflamasından kaynaklanıyor. Son araştırmalar mutasyona uğramış gen veya genlerin beyin devrelerinin gelişimini olumsuz yönde etkilediğini ve bu durumun da hastalığa zemin hozırladığını gösteriyor. sikiyatıistleı 1940 yılından bu yana aşırı hareketli, dikatini biı konu üzerinde yogunlaştıramayan, aşırı tepkıscl çocuklara çeşitli hastalık isimleri yakıştırdüar. Bu çocuklara "minimal beyin bozukluğu", "beyni zedelenmış çocuk sendromu", "hiperkinetik çocukluk reaksiyonu", "hiperaktif çocuk sendromu" veen son "dikkateksikliği sendromu" gibi tanılar kondu, Aslında hastalıga konan isimlerin bu kadar sık degişmesi, hastalıga yol açan etmenlerin yeterince bilinmemesinden kaynaklamyordu, Son bırkaç yıldır psıkıyatrıstler "Attentıon deficit hyperactivıry dısorder ADHDdikkateksikligi hıperaknvı P te hastalıgı" ısmı uzerınde anlaştılar. Son 10 yıldır hastalı5ın semptomları ve nedenlerine ılışkm epey yol kat edildi. Bu gelişmeleı in ışıgı altında hastalıgın genetık etmenlere baglı olarak ortaya çıktığı kanısı guç kazandı. Özellikle hastalıgm çüaş noktasına ilişkin gönışler de tümüyle degıştı. ADI ID'nm yalnızca dıkkate baglı bır hastalık olmadıgı, beyin devrelerinin gelişımı sırasında ortaya çıkan bır aksaklıktan kayrıaklandıgı anlaşıldı. Beyin devrelerindekı bozukluk, düı tulerin baskılanınasını güçleştirir, ozdenetimi zayıflatır. Zayıflayan özdenetim mekanızması ise belli başlı beyin fonksiyonlarını bozar. Bozulan fonksiyonlann başında, dikkati bir konu uzerınde odaklama yetene gi ve gelecektekı daha buyük bir çıkar ugruna için halıhazırdaki küçuk çıkardan vazgeçme becerisı geliyor, ADHD'nin semptomları ikı ana grupta toplanıyordlkkatsizlik ve hiperaktif davı anıslaı. Çocukların pek çogu yetişkınlere göre daha hareketlı, daha dikkatsiz ve daha tepkıseldır. Çocuklar ıçın yakın çevrelerındeki nesneler uzak takılerden daha önemlidır; anlık olaylardan daha fazla etkılenırler ve genellıkle tutarsızdırlar Çocuk ne kadar küçukse zaman kavramı da o denli soyuttur. Dolayısıyla onlar için önemli olan şimdiki zamandır; gelecegın onlar için hiçbir anlamı yoktur. Bu davranış şekli diger çocuklardan farklı degüse sorun çıkmaz; farklı ve aşırı bır bir yol izliyorsa hastalık ufukta görulüyor demektır. ADHD tanısı Hastalıgın erkek çocuklarda gorulme olasılıgı kızlardan 3 mıslı fazladır. Bazı çalışmalarda ADHD'li erkek çocuk sayısınm kızların 9 katı oldugu görülmüştur. Bunun nedenı, erkek çocuklarda sınır sıstemı hastalıklarına yakalanrna egüıminın kızlardan daha fazla olmasıdır. ADHD teşhisinin konmasına zemın hazırlayan davranış bozukluklan genellıkle 3 ile 5 yaş arasında ortaya çıkar. Buna ragmen hastalıgın baslangıç yaşı çocuktan çocuga degişir. Bazı çocuklarda semptomlar çocuklugun son donemlerınde, hatta bulug çagında or taya çıkabilır Semptomların bu kadar gecikmesinin nedeni henüz bilinmiyor, Bu hastalığa yakalananlann sayısı azımsanma yacak kadar çoktur. Son araştırmalara göre kültur ve ulus farkı gözetmeyen ADHD, okul çagındaki çocukların yüzde 2 ile 9.5'inde görulüyor. Bir zamanlar hastalıgın yaş ile birlıkte azalacagma manılırdı. Ne yazık kı bu inancın yanlış oldugu ve hastalıgın eriskinlerde bile etkili oldugu anlaşıldı. Örnegm bir çalış', mada 158 ADHD'li çocugunüç• te ıkısınde hastalık belırtılermm ' . ' 20'liyaşlara kadar hukmunusurdurduÇu belirlendi. Psikolog ve psikıyatristler, ADHD'li çocuklara (ve yetişkinlere) yardımcı olmak ıçın hastalıgın • nedenlerini daha iyi kavramak ' zorunda olduklarının bılıncınde. ADHD'nin dikkatle ilgili bir hastalık oldugunu dogrultusundakı geleneksel yaklaşıma göre hastahgın ana nedenı, beynın birbıriyle rekabet halındeki duyusal verileri yeterince filtre edememesi. Ancak Amsteıdam Üniveı sitesi'ndenjoseph A Sergeant'ın başı çektıgı bır grup bılim adammın gerçekleştırdıgı çok yenı bır çalışma, ADHD'li çocuklarda sorunun buradan degıl, ıticı mo• tor tepkilerini baskı altında tutamama zorlugundan kaynaklandıgını ortaya çıkarttı. Dıger araşürmacüara gore de ADHD'li çocukların olaylar karşısında uygun motor tepkisi vermekte zor 599/8