Katalog

Deniz kaplumbağaları vegöç Denız kdplumbağalannın çogu tehdıt altında ol dugunddn, hareketlerının ve sayılarının sureklı olarak ızlenmesı buyuk onem taşır 1970 yüında yararlarulmaya başlanüan uydu telemetresı teknığı, bu hayvanların okyanustakı davranıslannın ızlenmesını buyuk olçudc kolaylaşürdı Her ne kadar, takılan verıcılerle, bu hayvanların goçlerı ızlenır oldu Bırkaç kılogramlık eska tıp verı cüerın yerıne bugun daha hafıf ve daha kuçuklen kulldiulıyorsa da, bu verıcüerın hayvanın yuzme hı zını duşurduklerı goruldu. Ornegın, yeşıl kaplumbağa (Chelonıemydas) 1000 km'lık goçunde bırkaç gunluk bır geçıkmeyle hedefıne varıyor Araştırmacılar bu gecıkmelerı onlemek ıçın yenı verıcüer uzennde çalışıyorlar. Vampir bitkilerden vampir insanlara! Vdmpuleıe ılışkın efsanelerın kokenmde porphyria adı ıle tanınan bır hastahk turu yatıyor Bu hastalık kumesınde yer alan porhyrıa cutanea tarda nın en belırgın belırtılen, guneşın eüasıyle tende kabarcıkların oluşarak yaralann ortaya çıkması ve tpnde renk değışımıdır Hastalarda, ellerde ve yuzde aşırı tuylenme, smırsel bozukluklar ve dışetı rahatsızlıkları gozlemr Bu koşullar altmda hastanın guneşe çıkmaması ve ıçınde sarmısağa aıt pek çok madde nın de yer aldıgı kımyasallardarı uzak durması gerekır tedavı duzenlı kan naklını de gerektırmek tedır Dolayısıyla porphyrıa hastalarının, vampir ve kurt adam efsanelerıne esm kaynagı olmdldrı kaçınılmaz olmuştur Bıyokımyasal açıdan porphyrıa, kırmızı kan hucrelermde oksıjen taşıyıcı pıgmentlerm bıreşımrndekı genetık hatalardır Bu hastalık sonucu porfırın adı verılen bır madde oluşur Mıssourı Unıversıtesı'nden Gongshe Hu ve arkadaşlan bıtkılerde bu hastalıgm eşdegeı ı bır bozuklugu saptadılar Bu bozukluk parlak ışıkla etkısı artacak bıçımde mısır bıtkısınde mutasyona neden olmakta ve yapraklarda bozukluklar ve hucre olumlerı gorulmektedır Bu zarara reaktıf oksıjen turlerı, yanı, oksıjensız, serbest radıkaller neden olur Araştırmacılar genetık ozellıklerını keşfederek, bu vampır bıtkılerın porphynalı hastalar ıçm umut kaynagı olacagını belırtıyorlar (NNS) senedı alışverişmın borsada duzensız dalgalanma lara neden olduğunu daha oncelerı ortaya koymuş lardı Şımdı Kalıfomıya Unıversıtesı'nden Davıd Meyer ve Mıssourı Unıversıtesı'nden Thad Brown aynı şeyın tum toplu kararlarda geçerlı olduğunu üerı su ruyorlar Meyer ve Brovvn'un bu konuda sundukları matematıksel kanıtlan bır gı up seçrnenın tercıhlerı arasında çok buyuk farklılıklar olmasa bıle, bırkaç seçımden sonra sonuçların hepten kestırılemeyecegını ortaya koyuyor Başlangıçtakı koşullara karşı boylesme duyarlı bır davranış daha sonra yaşanacak karmaşanın belırleyıcısı oluyor Meyer, "Italya'yı ornek alrn Son yırmı oruz yıl ıçınde ellı kadar hukumetle bu ulkede oldukça cıddı bır olay yaşanıyor" dıyor (Rü) Sıcak patates Topluca karar verme surecını araştıran matema tıkçıler seçım sonuçlarmda korkunç bır karmaşa ya şandıgını one suruyorlar Bügısayaı uzmanlan çok sayıda programmhangı hısse senedının alınması yorıunde bır 'seçım" yapması durumunda elektıonık yontemlerle hısse Patates (Solanum tuberosum) yuksek ısıdan hoşlanmadığı ıçın tropık bolgelerde yetışmez Havasıcaklıgı22°Ccıvdrmda oldugu surece patatesın keyfı yerındedır Ancak, sıcak lık 30°C'lerı aştıgı zaman bıt kıııuı solurrıa hızı ıkı katına uldşır ve nışasta bıreşımı kı yumrukok oluşumu sırasında onemlı rol oynar yarı yaııya azalır Bunun nedenı, bıtküerın ısı stresme duyarlı olması ve m şasta uretrmınde rol oynayan enzımlerın ısı varlıgında gorevlerınıyapamarnasıdır Ayrıca, solumanın hızlanmdsı, nışasta uretımı ıçın geıeken şeker vc dıger maddeleı m nııktaıının azalmasına yol açar Heıdelberg Botanık Enstıtusu'ndcn Peter Geigenberger konu ıle ılgüı araştırmala rının sonunda yuksek sıcaklık td ınşastd uretımı azalıp, solu num lıızı ar ttıgında, glrkoz hızınırı yanı şeker rrıetdbohzmdsının hızının arttıgını saptadı Bu degışımlerm yanı sıra fosfoı ı le hekzos şekerlerınde aı tış ve glıserat 3 fosfat atlı metabolit Seçim anketlerinde karmaşa Kozmik ışınlar ve bilgisayarlar oranında kozmik ışın etkısınde kaldıklan ıçm bügısayar kullanmak ıçın Dunya atmosfeı ırnn heı bır rnetrekaresı her sanıye, galaksınm en uygun bolgelerdır Bügısayar kullanımı açısından rısk taşıyan kentuzak noktalanndan gelen 100 000 yuksek enerjılı kozmik ışın tanecıler ıse Guney Amcrıka'dakı kontler olup Bolıvıadakı La Paz New Yoı k1 a gının etkısırıde kalır Bu yuksek enerjüı tanecıklerden bazılan bügısa oranla 8 kat daha fazla kozmik ışın etkısınde kalmaktadır yaı yongalannı sılerek elektronık arızaldra yol dçarlar Çok sık olmaBu farklılıkta ıkı onemlı etken soz konusudur Bunlardan ılkı, darnakla bırhkte bu tur olaylar bügısayar yapımcılarının telaşlanmasına ha onceden belırtıldıgı gıbı yukseltı ıkıncısı ıse' 'Jeomagnetık Rıjıtlık1 neden olur Dunyaya çarpan kozmik ışınlar oncelıkle atmosferın ko adı verılen olaydır Jeomagneük rıruyucu tabakasını delmek zorundajıtlık, bır kozmik ışın tanecıgının dedır Bu tabakayı delecek oranda nız yuzeyınde bellı bır yere penetenerjı yuklu olanların sayısı azdır rasyonu ıçın gereksındıgı en duşuk Bunun yerıne tanecıkler, yukarı atenerjıdır Bu da dunyanın magnetık mosferdekı azot ve oksıjen atomlan alanının geometnsıne baghdır Kozıle tepkıyerek dogal nukleer tepkımik ışm tanecıklerı zaman zaman meler yoluyla, aralanndd radyoaktıf bır elektrık yuku taşıyabüdıgınden, olanlann da bulundugu bır ıkıncıl tadunya yuzeyının magnetık dlaruna necık çaglayanı dogururlar gırerken sahıp olduklan hız ve açı Bu olayda yukseltı buyuk onem da buyuk fdrklılıklar aldbümektpdır taşır Kozmik ışm akışının en ust du Kutupların yakmmdakı noktalarda zeyde oldugu yukseltı, yuzeyden 15 magnetık alan çızgüermm dıkey olu küometre yukaııda bır noktadadıı şu, bu tanecıklenn ddha duşuk enBunun altma ındıkçc atmosfer, artan lemlerden çok, bu bolgelere kolay bır ordnda, kozmik ışınları sogurur lıklaulaşmalannayolaçar Dahadu Tum bu engellere karşm yıne de heı şuk enlemlerde ıse magnetık aldn sanıye, dunya yuzeyının her metre çızgüenyataydır Bu bıçımde tropık karesme sekız ko/mık ışın yagmuru bolgeler, ılıman bolgelere ya da ku Kozmık.ışınlann en yahn kaynagı Guneş duşer IMB Araştumadan James F tuplard oranld dahd rıjıttır Yanı ulaZıegler ve ekıbı yırmı yıl sureyle bu şımı daha zordur Dolayısıyla cografıkonumunodonıyleLaPaz'açar olayın bılgısayarların verımını nasıl etküedıgını araştırdı ve kozmik pan tdnerıgın Leadvılle'e ulaşandan altı buçuk katı bır enerjıye sahıp ışınların yer yuzeyınde nasıl farklılıklar gosterdıgmı saptadı olması gerekmektedır New York ortalama bır değere sahıp olup Guney Asya'dakı Bom Feza Akça / Kaynak NNS bay Kalkulta, Bongkok ve Rangoon gıbı kentler, New York'un yansı 599/6