Katalog

Şimşek görüntüleme sensörü Herkes şimşek çaktıktan sonra yagmur ydgacagına ınanır Bılım adarnları bundakı dogrulukpayının fazla ola büecegını duşunuyorlar Yakında uzaya taşınan bır Şimşek Gorurıtuleme Sensoru (LIS) şımşegın hava ve ıklımdekı rolunu daha ıyı anlamamızı saglayacak NASA nm Marshall Uzay Uçuş Merkezı tarafından gelıştırüen LIS Japonya'nın Mıllı Uzay Merkezı taratından geçtıgımız gunlerde uzaya fırlatüan Iropık Yagmurları Olçrne Aracı nın (TRMM) ıçmde bulunan beş aletten bırı Ara cın ıçındekı dıu;eı sensorler arasında uzaydaıı yagışın ha ntasmı çıkarmak ıçın tasarlanrruş ılk radar ıle gorulebüır ışınlarla, kızılotesı ışınlarla ve mıkrodalgalarla bulutlara ve neme bakmaya yarayan sensorler bulunuyor LlS'ın topladıgı goruntuler ve bılgüer en aşagı beş alanda kullarulacak Kuresel şımşekler ve yagmur, tropık alanlarda buharlaşma ve denız yuzey sıcaldıklan yagış degerlendırmelerı kuresel elektrık akımı ve yıldınm üe atmosfer kımyası Şimşek araştırmalan Amerıka'da gelışen ılk bılım lerden bırı Ben Franklın şımşegın elektrıkle ayru oldugu teorısıru kanıtlamak ıçın yıldınmlı urtınaya dogru bır uçurtma uçurdugu deneyıyle unlu NASA Marshall 1981 den ben uzaydan şımşeklerı gozlemlıyor Marshall bılım adarnları bulutlann uzennden şımşegı kaydetmek ıçın uzay aracına 16 mm'lık bır kam era yerleştırmışler Şimşek uzerıne yapüan deneylerde şımşegın bulut larm ustıınden de kayciedılebılecpgını ve dp bulutlardakı eleklrık dktıvıtefauun çogunun yerdekı sensoıleıle gorulup kaydedılemedıgını de kanıtiamışlar Selda Arıt bağlantısı kesılecek Pıoneeı 10 projesınde gorev alan bılım adamlarından John D Anderson Pioneer 10 u kay betmek eskı bır arkadaşı kaybetmek gıbı olacak dıyor 2 Mart 1972'de fırlatılan Pioneer 10 yeryuzune en uzak ınsan yapısı araç Pioneer 10 şu anda evınden yaklaşık 10 rrulyar km uzaklıkta ve her gun bır mılyon mıl daha uzaklaşıyor NASA dakı bılım adarnları artık Pioneer 10 a ko mutlar gondermıyorlar Çunku gerı gelen sınyaller çok zayıf ve anlaşılır olmaktan uzak Uzaklık o kadar fazla kı gonderılen sınyallpr araca ancak 9 saatte ulaşabılıyor Bılım adamları yme de Pioneer ın ıyı oldugunu bılmek ıçın ondan gelen smyallerı bır sure daha dınleyecekler NASA bu tur haberleşmeler ıçın kurulan 70metre çapındaJa bır çanak antenle Pioneer 10 u dınlıyor Araçla son baglantı ıse 30 Kasım'da gerçekleştırıldı Ancak aracı guç kaynağı artık çok zayıfladıgı ıçın herhangı bır büım&el alet çaliblınlamıyoı Pioneer 10 Jupıter e gonderılen ılk uzay aracıydı Araç bu dev gezegenlo ılgüı onemlı verüer yolladıktan sonra yıne Jupıter ın guçlu kutleçekımınden yararlanarak Guneş Sıstemı nın dışına dogru yoneldı Sırayla Uranus Neptun ve Pluton un yorungelennı geçerek 1983 yılında Guneş Sıstemı nı terkettı Şımdı kuyrukluyüdızların bolgesı olan Kuıper Kuşagı'nın yakınlarmda ve onun ıçın Guneş sadece parlak bır yıldız ı Alp Akoğlu Müzikle kanser tedavisi Amerıka da doktorlar kanserlı çocuklann kemote rapıyle başa çücmalanna yardımcı olmak ıçın muzıgı kul lanıyorlar Araştırmacüar tedavılerı sırasında muzık kul ldnılan genç hdstaldrın ıyıleşme şdnslarmın ddhd yuksek oldugunu keşfettıler Cleveland Ohıo da Gokkuşagı Bebek Hastane sı'ndekı kanserlı çocuk hastalara muzık terapısı uygulanı yor Portatıf bır elektrüdı pıyanoyla çalınan melodüer eş lıgınde şarkı soyluyorlar ve oynuyorlar Bu yenı terapı programını başlatan kışı kendısı de kanserden kurtulmayı başarmış olan Deforıa Lane Lane, muzıgın acıyı azaltabılecegını kan basmcı sorunlarma yardımcı olabüecegmı ve çocukların duygusal durumla rını duzeltebüecegını soyluyor Ancak muzıgın kanserlı hastalar uzerındekı etkısı daha da derın olabüır Muzıgın bagışıklık sıstemmın du zelmesıne yardımcı olabıldığını gosteren kanıtlar var Gokkuşagı hastanesmdekı bır grup çocuk yarım saatlık muzık terapısı oturumldnna kdtümış Basıt melodılerı enst rumanlarla çalmış ve soylemışler Terapıye katüan her çocugun tukruk salgüan terapı oncesınde ve sonrasmda ıncelenmış Aıaştırmacüar bagışüdık sıstemı kuvvetının bır gosteıge sı olan ımmuno globulın duzeyının muzüc oturumlanndan sonra otekı hastalara gore daha yuksek oldugunu gozle mış Muzıgın çocukların tedavıyle başa çıkmalarmda yar dımcı olan bır uyarıcı etkısı oldugu ortaya çıkmış Onkolog Dr Susan Shunn muzık benzerı mudahalelerm hastalarm kendılerıne yapüan şeylere dayanabümelerı açısından onemlı etküerının olduğunun belırgınleştıgını soyluyor Muzıgın bagışıklık sıstemını zayıflatan stres hormonlarını azalttıgı gorulmuş Doktorlar muzıgın çocukları kendı ışlerıyle daha fazla ügüenmeye teşvık et tıgını ve acı veren ama gereklı tedavüerı kabul etmeyı kolaylaştırdıgını soyluyor http //cnn corn Japonya'dan Ingiltere'ye fiberoptik Dunyaııın en uzun fıbeıoptıkkablo sıstemı tıcarıkul lanımaaçıldı Bu sıstem Orta Dogu uzerınden Japonyade lngıltere yı bırbırme baglıyor ScıenceDaüy2Arahkl99/ Güle güle Pioneer 10 Fulatılışmddn çeyrek asıı sonra Pioneer 10 hâlâ gokbılımcıleıe evıenı anlamalarında yardımcı oluyor An cak bu yılın sonlarına dogru azay aracıyla olan radyo Bır gr"~ uluslararası yatınmcı üe bırlıkie Bell At lantıc şırketının sahıbı oldugu sıstemın adı Flag (Fıbre Optıc Lınc Around the Globe Dunyanın Çevresındekı Fiberoptik Baglanü) Flag şu an ıçın ınsan yapısı en uzun yapı Uzunlugu 28 000 km Yapırru 27 ay surmuş ve 1 5 mıl yar dolara mâl olmuş Yenı kuşak okyanus kabloldnnm ıüa olan Flag uzerınden sanıyede 10 Gıgabıtten fazk sayısal bılgı (600 000 telefon goruşmesme eşdeger) ıletılebüıyoı Geçtıgımu on yıl ıçınde gerek Atlantık Okyanusu nun ıkı yakası gerekse Pasıfık Okyanusu nun ıkı yakası fiberoptik kablolar üe baglanmıştı Flag da Avrupa ıle Asya arasındakı ılk fiberoptik baglantı oldu Mevcut otekı denızaltı bağlantısından hem daha yuksek bır kapasıteye sahıp hem de oncelerı uydulara bagımlı olan bolgelere de verı ıletebılıyor Koıe Japonya Çm Malezya Tayland Hmdıstan Bır leşücAıapEmırlüderı Mısır Italya Ispanyave lngıltere de ıstasyonlaıı bulunan Flag bolgesel üetışım sıstemlen uz erınden genışbant Internet eıışım olanagı sunuyor 28 000 km lık kablo yalnızcd Bırleşık Arap Emırlıklen'nde bulunan tek merkezden ıdare edüıyoı Çağlar Sunay http //wwwnews bbc co uk Tuzlu Europora Jupıter'de araştırma yapan Galüeo donmuş uydu Europa da ruz kalmtüdrına rastladı Bu bır zdmanldr bu rada hayat olabüecegını gosteren bır okyanusun varlıgı olasüıgını artınyor Dunyada tuzlu suların buharlaşmasıyla ortaya çıkan magnezyum kukurt gostergelerı Europa nın yuzeyınden ışık yansıtma analızıyle toplandı Uzmanldr bunun tuzca zengm bır okyanusun vdr oldugu yd da yakın bır geçmış te Europa dakı çatlakldrın altında bır okyanusun bulundu gu anlamına gelebüecegım soyluyoılaı Havaı Unıveibite sı profesorlerınden ve Galüeo nun denetleyıcılerınden Tom McCord bu tuzlu suyun buharlaşmanm oldugu yer de bır şekılde yuzeye dogru çıktığını ya da fışkırdığını soyluyor Mc Cord sozlerıne bu tur tuzlarm dunyada dd çollerdekı kurumuş gol yataklaı ırıda bulurıduğujıu eklıyoı Çağlar Sunay http //wwwnews bbc co uk 564/6