Katalog

Internette ne var ne yok? Nezıhe Bahar Programlama dillerinin de aileleri vardır Salih Yurttaş* Programlama dıllerı yapay dıllerdır Insanlann kullanageldığı, konuşma ve yazıyla sımgeledığı dıller ıse doğal dıllerdır 1950'lerden bu yana, bını askın programlama dılı du}unuldu, tasarlandı, uygulandı, denendı ve kullanıldı Doğal dillen, kabaca, ınsanla ınsan arasmdakı ıletışımın araa sayarsak, ınsan ıle makıne arasmdakı araa dillen de yapay diller dıye tanımlayabılırız Doğal dıl lerın soyağaa ve ızlennın sunılmesı gıbı, programlama dıllennın de aileleri var Orneğın, son zamanlann populer programlama dıllennden java'nm ılk tasarlayıası ve uygulayıası james Cosling, java' yı kısa ve ozlu olarak "java, C ++ dılının bır alt kumesının ust kumesıdır" sozlenyle tanıttı Bu açklamanın anlamı hem çok yalın hem de denndır C++ dıye bır dıl olduğunu ve bu dılın bır kumesının \ava olduğunu bılıyoruz java, C++'dan turetıldı ve C++'nın bır yığın karmaşıklığından ann dınldı lava, orınmış C++ uzenne eklemedır Bunu nasıl anlamalıyız? java'da, C++'dan çok sey vardır ve C++'da karşılığı olanı fazlasıyla java'da bulabılırsınız, aynca, java Smalltalk ve oncesı Sımu la'nın kolundandır Pekı, neden bu açıklamalan C++'ya gore yapıyoruz7 Bınnası, C++ aılesını ve kullanıa kumesını yakalamak ve javalaştırmak amacını ıçenyor, ıkınası, programcılığın C++ kullanım alanı ve dılıyle yapı mının amaçlandığını sımgelıyor Bır de, "OO" turu dedığımız programlama yon temının, bır dılı olduğunu onunla turdeşlığını koyarak açıklıyoruz Dillen değısık donemlerde değısık sıralıyoruz 1960 'lar ve1970 'lerde dıl kumele n daha çok sayısal uygulamalar dılı olan Fortran, ış ışletme, para hesaplamaları dılı Cobol, ozel amaçlı dıller apl, lısp, sıman ve genel amaçlı dıller PL/1 vb gıbı Farklı yaklaşımlara gore dıller arasında ta nhsel ve nesıl sıralamaları yapılır 1. nesil dıllerı makıne dıllerı, 2 nesıl dıllerı "Assembly" dıllerı ve sonrasında 1 nesıl ve ardılları gıbı Pascal, C Modula ve Ada, değısık dıller olmasına karsın, program yazılımında kullanımlan aynıdır Her bırınde "Algontma" ve komut sıralaması temeldır Program yazarına verdıklerı olanaklar, soyutlama gucu ve zengınlıklerı değışıktır, ama "verı" ve "ven yapıları" ıkınaldır Bunlara genelde "Algol benzerı" dıller denır ve dıllenn anası "Algof'e gonderme yapılır Bırde "Algolbenzerı" anlayışı altust etmeyı amaçlamış ve verıyı bırınalleştınp, vennm ıslenmesı ve korunmasını oncelleştırmış nesne temellı dıller vardır java'nın, nesnenın temel sayıldığı "OO" programlamasındakı ayrıcalığını burada vurgulamak gerekıyor Sımula ve sonrasında Smalltalk ılk OO dıllerı olarak programlama dıllerı tarıhındekı değışmez yerlerını korurken, 1980'lerde denenen pek çok dılden en ustte kalanlan Eıffel ve C++ oldu Bunlann kokenını "Sımula"ya bağlar ya da sımulabenzerı değıl de OO dillen dersek, aıle bağını kurmuş oluyoruz Oysa dıl savaşçılan ıçın C++ melez bır OO dılı, Eıffel ıse safkan OO dılıdır Dığer yazı Iarda, OO'nun ne olduğunu ve program yazılımında OO'yla beklenılen verımlılık artısını aktaracağım *yurttas@a, tamu edu http //vvvvvv cs tamu edu/faculty/yurttas INTERNETTE KİTAP YAZ, PARA KAZAN Bır sure once Italyan yazar Starus lao Nıevo nun Internet tekı sayfasındd II Sorrıso deglı Deı dcilı eserıyle okuyucu lan kıtap yazmaya çdgırdıgı duyurulmuş tu Stanısldo eserınden başlıklar yayınla yıp okuyuculann aralardakı gelışmelen kendılermm uydurmasını ıstemıştı Çok sayıda okuyucunun katüdıgı çdhşmada sonuçlan yıne yazar derlıyor ve yenı bır kıtap oluşturuyordu Şımdı bu ış gehştırıldı Kullamcüar kıtap yazmaya kaülıp para kazanabüıyor lar En azından ABD lıler ıçın bu olanak var Amazon Web sayfasında du/enle nen bır çalışmada unlu Arnerıkalı yazar John Updıke nın ılk otuz satınnı yazdıgı bır oykuyu Internet te okuyucular tamamlıyor Bır ağ uzerı edebıyatçı lar jurısı her gun yazılan metınler ıçınde en uygun olanını seçıyor Soz konusu paragrafın sahı bı de 1000 $ kazanıyor Ancak ekonomik kaza nım şansı yalnızca ABD vatandaşlanna verümış Başlatılan oykude bır kadın bır ofıse gırıyor ve tuhaf bır durunı oldu gunu farkedıyor Oyku yazımına katüanlara oy ku tamamlandıgındd bır çekılışe katılma hdkkı verüıyor Bu çekılış so nucu bır kışı her yıl 20 000 er $ dan 5 yılda toplam 100 000 $ eden bır arma ğan kazanıyor yapma amacıyla bılgısayar sıstemlerıne gırenler ıle merak sonucu bu ışı yapanla nn ayırdedılmesı gerektıgını vurguluyorlar Ancak ABD Kongresıne sunulan bır rapordakı tezler konunun bır başka yonu olabılecegı duşuncesını gundeme getırı yor Bılgısayarlara ızmsız gırış yapan kışılenn bırçogunun unlu bılgısayar şırketlerıyle baglantılan gızlı sozleşmelerı ol dugu ılerı suruluyor Şımdı ış dunyası ne redeyse butunuyle Internet'e geçmekte oldugundan onlann becerılerı buyuk onem taşıyor INTERNETTE PSİKOTERAPİ Internet'te her tur ve yapıda psıko lojık problemlerı çozmek uzere terapı açısından üerlemeler getırdıgı ve Internet'e yonelık bır yapı taşıdıgı bıldırılıyor Sıstemın dokumanlan Internet ınceleyıcı yazüımlarla ıncelenebılen HTML doku manlar şekbnde duzenlenmış Kullanıcılar bırden fazla Internet saglayıcı kana lıyla Internet e erışebüıyor Java teknolo jısı sıstemın yapısına daha fazla entegre edümış Aynca ışletım sıstemı Web say faları hdzırlanmasında kuUanüan yazılım larla verüıyor Sıstemın fıyatı 70 $ Mac OS8 beğenılıyor fakat uzmanların bu versıyonun Mıcrosoft Wmdows'u golge de bırakacak ozellıkler taşımasını bekle dıklerı o olçude bır gehşme gormedık len soylenıyor Boyle bır gelışmeran ge lecek yıl sonunda hazır olması beklenen "Rapsodı" kod adlı sıstemle saglanacagı tahmın edılıyor BİLGİSAYARDA GÜVENLİK Bılgısayar ağınızda guvenlık konu sunda daha fazla bılgı edınmek ıstersenızwwwcertorgadresmebaşvurun Burada Computer Emergency Response Team ag guvenlığı bılgüerı verıyor ÜNİVERSİTE SONRASI INTERNET ÖZLEMİ Unıveısıtelerde Internet baglantısı olması ve ogrencüerın ucretsız yararlanabılmesı ogrencüer ıçın çok guzel bır olanak Ancak mezunıyetın ardından bu olanak bırden kalkınca dıger sorunlann ydnında Internet abonelıgının maddı yu ku fazla geldıgınden Internet e baglana maz duruma gelen ogrennler kuçuk çaplı bır bunalım yaşıyorlar Eğıtsel, eg lendırıcı ve dınlendırıcı tum olanaklany la Internet yenı bır dunya Ara sıra da ol sa Internet e baglanıp dunyayı ızlemek ufkunu gekştırmek bazen farkına vanlmadan kulturel bır gereksınım durumuna gehverıyor Bır ışe başlandıgında da bu sorun hemen çozulmuyor çunku her ış yerı her elemanına bu olanagı sag lamıyor * BİLGİSAYAR KORSANLARI remmuz ayındd Las Vegas ta bır toplantı yapan bügısayar korsanlan bırer yıldız halıne geldıler Her sısteme gırebı len guvenlık kontrollerını aşabüen bılgı sayar korsanlan programları onlan yazanlardan daha ıyı tanıyacak şekılde ın celıyorlar Korsanların Java dılını Novell yazılımldrını uydu ıletışım sıstemlerını Las Vegas ın gazınolannın guvenlık sıs temlerını "yuttuklan soylenıyor En son başarıları Mıcrosoft un Windows NT ışletım sıstemındekı bır guvenlık problernını açıga çıkarmaları ve Internet te dçıklarnaları oldu Korsan lar gırış parolalannı çozmeyı başardılar Bılgısayar korsanı olarak adlandırüan kı şıleı şımdı ısım savaşındalar Kendılerı nın yalnızca 'araştıncı olduklannı belırtıyor ve korsan nıtelemesıne karşı çıkıyor lar Bu kışıler tahrıbat yapma ve soygun 564/20 sunan merkezler mantar gıbı uredıler Bu olay da ABD de bdşladı ama Avı u pada da yayüıyor Başlangıçta yalnızca kendı kendıne yardım guruplannddn soz edılıyordu Ortdk bır sonınu olan ınsan lar deneyım ve bılgı degışımı ıçın Inter net'te buluşuyorlardı Fakat kısa sure sonra bunlara gerçek psıkoterapıstler katüdı Psıkoterapıstler Internet ın hastalarla yapüan klasık canlı seansların yerını alıp alamayacagını ya da klasık seansla ra ek olarak kullamlıp kullanılamayacagı nı araştırmak uzere deneme çalışmalan na başladüar Bazı ınsanlara gore bu yontem klasık psıkoterapının guçluklermden bazıla rını çozmeye de yardımcı oluyor Orne gın zıhınsel bo^ukluklann tedavısı ıçın Internet ı kullanmayı duşunen Kanadalı doktor Sheldon Cooke sıberterapının dırenç problemını ortddan kaldırdıgı en azından azalttıgı goruşunde DOĞRU BİLGİ VE YANILTICI BİLGİ Internet engın bır bılgı denızı Se çıcı davranırsanız uygun surede bol mıktardd dydınlatıcı bılgıye ulaşıyorsu nuz Ama Internet'e bır suru yanlış bılgı yerleştırenler kullanıcılan aldatanlar zı hınlerı karartmaya çalışanlar da var Yaz dıklannın sorumlulugunu alan uzman kı şılcrın denetımındekı Web sayfalarına guvenüebılır ama ılgımızı çeken fakat kaynagı tanınmdydn yazılarda verüen bıl güere ınanmamdkta araştınlacak bır konu olarak bakmakta yarar var MAC OS8DE INTERNET ERİŞİMİ Yenı Mac ışletım sıstemı OS8 m ge nel performans ve çok ışlemcılı çalışma