Katalog

G Ö K B I Ll M ii ıip kiire uydu yüzeyleri amonyak ve metan buna insansız uzay araçları dışında bir şeyle zullarıyla kaplı olmalıdır. Bunun böyte olduasla ulaşılamayacağı anlaşılmaktadır. ğu 1979 yılında Jüpiter'ip yanındân geçen Voyager 1 ve Voyager 2 uzay araçlarının Merkezinde ne var? çektiği fotoğraflarla kanıtlanmıştır. Ayrıca, Jüpiter'de büyücek bir katı Ya Jüpiter bulutlarının altında neler olumerkez varsayımının da bir kenara bırayor dersiniz? kılması gerekebilir. Tümüyle hidrojenden öncelikle dönme hızı ve iç ısı nedeniyle oluşan bir gezegene ilişkin daha eski 6şimşek, gökgürültüsü, fırtına gibi tüm meneriler şimdi daha geçerli görünüyor. teorolojik olaylar çok şiddetli olmalı. AtEn iyi ihtimalle kayadan minik bir mermosfer amonyak, metan, hidroien ve helkez olabilir, hatta o da olmayabilir. Jüpiyum gazlarından oluşmaktadır. İç kısımlarter esas olarak sıcak sıvı hidrojenden oda ısı artacağı için bir yerlerde amonyak luşan bir top gibi düşünülebilir. Genellikdenizlerinde yüzen metan buzullarının yüzle, sıvı hidrojen ancak mutlak sıfırın üzedüğü ilginç ortamların var olması gerekrinde 20 derecede kaynar, ama Jüpimektedlr. 1973 sonunda Jüpiter yakınınter'dekl dehşetli basınç altında çok daha dan geçen Pioneer 10 uzay aracı Jüpiter yüksek sıcaklıklara erişir. Ancak Jüpietrafında çok büyük bir magnetosfer varlıter'in merkezi yakınında elektrik akımı geğını saptadı. çirebilecek bir biçim Magnetosfer Jüpiter atmosferinin iç kı olan katı "metalik gökcisimleri etrahidrojen" haline gefında magnetik a sımlarında neler olduğunu, lecek biçimde sıkışalanın neden oldubilir. ğu yüklü parçacık ilkel de olsa biryaşamın oGörünen bulut lardan oluşan böl lup olmadığmı, atmosfer içiyüzeyinin 950 kilogelerdir. Jüpiter'in metre (600 mil) altınhızlı dönmesiyle II ne bir uzay aracı gönderida ısı 3.600°C'dir. gili olan dev mag lince öğreneceğiz. Yüzeyin 2.900 kilonetosferlerde milmetre (1.800 mil) alyonlarca ampere tında 10.000°C'tır. Yüzeyin 24.000 kiloulaşan korkunç elektrik akımları oluşur. Jümetre (15.000 mil) altında 20.000°C'tır. piter'in dört büyük uydusundan üçü bu Jüpiter'in merkezinde 54.000°C'tır. dev magnetosferin içinde kalır. Bu uydularIsının ılıman ve düzenli olduğu gezedan biri olan lo'da Voyager uzay araçları genin en üst tabakalannda su, amonyak, onbir aktif volkan saptamıştır. Diğer uydumetan, renkli amonyak hidrosulfit vardır. lar buz kaplıyken lo'nun aktif volkanlarla sıcak olmasının nedeni magnetosferin içinHayat oluşabilir mi? deki konumundan kaynaklanmaktadır. Merkür, Venüs, Mars ve bizim Ay'ımızın 3 milyar yıl önce Dünya üzerinde bu sözü edilmeye değer magnetosferleri yoktür moleküllerden hayat doğdu ve Jüpiter tur, hatta Dünya'nın magnetosferi bile astokyanusunda da aynı şekilde, enerjisini ronotların içinden geçip gitmesini önleyeGüneş ışığından değil de dev elektrik fırbilecek kadar güçlü değildir. Fakat savuntınalarından alan bir hayat oluşabilir. Enma stratejilerinde temel gelişmeler kaydegin gezegen okyanusunda sıcaklığı olmadilmedikçe Jüpiter ve içerdeki üç uydususı gereken noktada tutabilmek için hayat biçimleri .yükselen akıntılarla daha serince bölgelere çıkıp, alçalan akıntılarla daha ılık alanlara inerek çok soğumamak ya da çok ısınmamak için akıntıya karşı yüzerek ya da yükselen bir akıntıdan alçalmakla atlayarak ya da bunun tersini yaparak yüzebilirler. Jüpiter atmosferinin iç kısımlarında gerçekten neler olduğunu, iptidai de olsa yaşamın olup olmadığmı, atmosfer içine bir uzay aracı gönderilinceye kadar öğrenemeyeceğiz. NASA bu amaçla 1989 yılında Jüpiter'e bir uzay aracı gönderdi. Galileo olarak adlandırılan bu uzay aracı bugün hızla Jüpiter'e doğru yol almaktadır. Aralık 1995'te Jüpiter'e ulaşacak olan Galileo, Jüpiter etrafında yörüngeye oturduktan sonra Jüpiter içine sonda göndererek bu dev gezegenin iç kısımlarını incelemeye başlayacaktır. Sanırız 2000 yılına gelmeden bu dev gezegenin içinde neler olduğunu göreceğiz. Jüpiter'in uydularından Ganymed. Jü(*) Prof. Dr., Ankara Üniversitesi piter'in sanıldığından da çok sayıda uyFen Fakültesi dusu olduğu yakın zamanda anlaşıldı. Jüpiter'in "Büyük kırmızı leke" adı verilen bölgesinin yakından görünüşü. Bu leke 400 yıldır fazla değişmeden sürüyor ve dev bir girdabın ucudur. \ \ p , O v. i >r.,. • "T . \ ' Kuyrukluyıldızın Jüpiter'e çarpacağı gün gökyüzü böyle görünüyor. Jüpiter'in büyük uydularından biri, Europa. Jüpiter'in çevreslnde dolaşan kütle çekimi ile yakaladığı asteroidler vardır. En zengin sisteme sahip gezegendir. 382 7